De orkaan en de kleine jongen

Door: Lola

Geplaatst op Oct 15, 2010

Het noorden van Peru is wonder boven wonder nog tamelijk ongerept. Het zuiden wordt daarentegen al jaren geteisterd door orkaan El Gringo (de vreemdeling), zeg maar de grote toeristische broer van het beroemde fenomeen El Niño (het jongetje), dat overigens zo nu en dan eveneens voor nogal wat opschudding zorgt. Letterlijk en figuurlijk, welteverstaan. Want El Niño mag dan een klein jongetje zijn, je kunt er maar beter geen ruzie mee krijgen. Het verschijnsel doet zich voor in het ongelukkige geval dat een tropische golfstroom de Peruaanse kust weet te bereiken. Dit warmere water bevat veel minder voedingsstoffen en dus veel minder vis. Rampzalig voor de visserij en de economie. Bovendien gaat El Niño hand in hand met hevige regenval en dit leidt niet zelden tot modderstromen én aardverschuivingen. Het zal je kleine broertje maar zijn...

De twee zijn min of meer elkaars tegenpolen. El Niño drukt de welvaart de kop in, El Gringo bevordert hem juist. Een kinderhand is echter gauw gevuld, dus het gros van de tijd geeft El Niño gelukkig geen kick. Zo niet zijn reislustige broer El Gringo, die is gewoon niet te stoppen. Het zullen wel groeistuipen zijn, maar toch... Hoewel El Gringo's reislust voor hem pleit, is zijn blikveld nog ietwat beperkt. Hij is simpelweg niet uit het zuiden weg te sláán. "Het zuiden rules, man! Kickuuuuuhhhh!", zul je hem dan ook regelmatig horen roepen. Met zo'n triomfantelijke blik op dat pukkelige tienersmoeltje van hem, je kent 'm wel, de ik-weet-alles-beter-blik. En dan wil je reageren, maar nee hoor, hop, weg is hij alweer. Op naar de volgende 'gezellig drukke' bezienswaardigheid.

Briesje

Nou ben ik de beroerdste niet, dus zolang hij de boel maar heel laat, mag hij daar wat mij betreft wel even uitrazen. Lekker rustig. Want daar waar orkaan El Gringo dag in dag uit op volle kracht langs de tussenstations van de gringo trail raast, ademt het rustieke noorden een fluweelzacht briesje uit. Een briesje dat geruisloos langs mijn wangen strijkt, terwijl ik me vertederd laat prikkelen door de smaakmakende geur van zijn schat aan ingrediënten: van tot de verbeelding sprekende Inca-ruïnes tot steden en dorpen uit vervlogen tijden en van stranden grenzend aan woestijnen tot besneeuwde bergtoppen en kraakheldere gletsjermeren. Maar ondanks deze serenade aan het noorden mag ik El Gringo's puberale lofzang natuurlijk niet zomaar naast me neerleggen. Ik moet immers ook met eigen ogen zien of die zuidelijke trekpleisters nu echt zo orkaanwaardig zijn.

Ik hoor het me al zeggen als ik El Gringo straks in Cuzco bij de mouw grijp en hem vertel over die waardevolle schat aan onvergetelijke momenten, die onuitputtelijke bron van inspiratie uit het door hem zo gevreesde noorden: "Ja, nu ben je stil, he? Waar blijft die blik van triomf nou, stoertje?" Maar zover is het nog niet. Want voordat ook ik me op het toeristenpad begeef, heb ik nog een week in dit bijzondere noorden voor de boeg, te beginnen met een tripje naar de kust. Ik zeg het sfeervolle bergstadje Chachapoyas met pijn in mijn hart vaarwel en neem de nachtbus naar Chiclayo, een reis van een uur of negen. Naast mij zit de Amerikaan Randy, die nog vier uur langer door zal reizen richting Huanchaco, een surfdorp nabij Trujillo. En al snel blijk ik in Randy de ideale gesprekspartner gevonden te hebben.

Huanchaco

Vele amusante conversaties later stap ik in Chiclayo de donkere nacht in, verdwaasd door slaapgebrek en wankelend door het gewicht van mijn rugzak. Om me plotseling te bedenken. Ik draai me pijlsnel om en hijs me onhandig de bus in. "Ik dacht dat je wel wat gezelschap kon gebruiken", zeg ik tegen het stomverbaasde gezicht van Randy als de bus optrekt en ik grijnzend naast hem neerplof. Op naar Huanchaco dus, waar ik in de voetsporen van de surf dudes zal treden. Wanneer we inchecken bij een willekeurig hostel, zie ik tot mijn vreugde twee bekende namen op de gastenlijst staan: Rudolf en Marleene, een leuk Nederlands stel dat ik in Vilcabamba heb ontmoet. Ik laat een briefje voor ze achter en een uurtje later zitten we met z'n vieren in een taxi op weg naar de maantempel: Huaca de la Luna.

De uit terrassen bestaande maantempel werd eind 19e eeuw opgegraven en is een van de best geconserveerde ruïnes ter wereld. De tempel biedt zicht op Huaca del Sol (de zonnetempel) en stamt nog uit de tijd van de Moche-cultuur, een volk dat hier leefde van omstreeks 100 tot 800 na Christus. Later zou het nog door diverse andere culturen worden bewoond, waaronder de Chumi, de Wari en de Inca. Recente opgravingen, zoals de skeletten van zeventig geofferde krijgers, bevestigen dit. Ook de Moches zelf brachten offers. De maantempel deed niet alleen dienst als stedelijke nederzetting, maar tevens als religieus, politiek én ceremonieel centrum, compleet met de nodige graftombes. Ze waren sowieso meesterlijke grafdelvers. In zeshonderd jaar tijd onderging de tempel tenminste zes reconstructies: de Moches 'begroeven' simpelweg de oudere constructie en bouwden de volgende erbovenop.

Schatjagers

Mede dankzij de grillen van de kleine jongen is de maantempel aan zware erosie onderhevig, maar desondanks verkeert hij zo te zien inderdaad in een goede staat. De 'moddertempel' is opgetrokken uit adobe -een mengsel van klei, zand, water en organische materialen- dat gedecoreerd is met indrukwekkende muurschilderingen en reliëfs. De kleurrijke, gedetailleerde afbeeldingen, waaronder gezichten en dieren, zijn duidelijk te herkennen. De Moche-cultuur verstond haar kunst, dat is zeker. Maar liefst tweederde van de tempel is lang geleden door schatjagers vernietigd, vertelt onze gids. Ik hoop van harte dat schatjagen uit de mode is, want anders moet ik als een speer het fluweelzachte briesje gaan waarschuwen.

's Middags bezoeken we de prachtige koloniale stad Trujillo, waar het onder een strakblauwe hemel heerlijk toeven is. Wanneer we later in Huanchaco in een 'gezellig drukke' bar belanden, tref ik er tussen de lokalen een hele zwik luidruchtig lallende backpackers aan. Een prangende vraag doet mijn voorhoofd fronsen: is orkaan El Gringo z'n blikveld soms nu al aan het verruimen?