Een indrukwekkend bezoek aan de mijnen van Potosi
Potosi
Bolivia
MiekeDeHaas
Een indrukwekkend bezoek aan de mijnen van Potosi
De stad Potosi in Bolivia heeft haar bestaan te danken aan de 'rijke berg' met zijn bijna onuitputtelijke zilvervoorraden en andere metalen zoals goud, lood,erts, tin en koper. In 1984 zijn de meeste staatsmijnen gesloten omdat de vraag terugliep. Een aantal van die mijnen zijn geprivatiseerd en omgezet in Cooperatieve en prive-mijnen. De arbeidsomstandigheden zijn door de privatisering schokkend, met alle gevolgen van dien voor de mijnwerkers die in barre omstandigheden hun werk verrichten. Er is geen geld om het verwaarloosde oude machinepark weer aan de gang te krijgen. Zo vertelden onze gids.
Hier sta ik dan, aan de voet van de 'Rijke berg', waar ik straks de mijn ga bezoeken, op een hoogte van liefst meer dan 4000 meter. Met acht reisgenoten gaan we op pad. Alvorens we de mijn gaan betreden, gaan we eerst langs een winkeltje waar we een uitrusting in ontvangst nemen, zoals een helm, een waterdichte jas, laarzen en een kleine carbidlamp. Mijn maat voor de laarzen is niet meer beschikbaar en er zijn ook nog maar vier carbidlampen. Ik houd mijn bergschoenen aan, die mogen van mij nat worden. En de carbidlampen gaan we om en om dragen.
We zijn nog niet klaar. Of we dynamietstaven, sigaretten en cocablaadjes wilde kopen om aan de mijnwerkers cadeau te doen tijdens ons bezoek. Oei, sigaretten en cocablaadjes is te doen ... maar dynamietstaven? Ik heb er nog nooit een in mijn hand gehad laat staan dat ik hiermee rondsjouw! Heel stoer koop ik de spulletjes en stop ze links en rechts in mijn zakken. De 5 dynamietstaven duw ik onder mijn t'shirt 'veilig' tegen mijn borstkast aan. Wanneer ik mijn t'shirt nu in mijn broek sjor, kunnen de staven niet wegschuiven.
Na een stukje lopen staan we voor de ingang van de mijn. Ik zag niet eens dat we voor de ingang stonden, zo pikdonker, laag en smal was deze. Mijn adem stokt even ... hier moet ik dus door. Ik heb even tot 10 geteld om mezelf weer op de rails te zetten. De carbidlampen worden aangestoken en we moeten de lamp vooral niet te dicht bij de dynamietstaven houden! Ik heb geen lamp en vind dat zeker zo veilig. Een voor een gaan we de smalle, lage en vooral donkere gang in. Je lichaam staat in een stand van 90 graden en je past als mens zo maar net in deze gang. Het enigste licht zijn de vier carbidlampjes. Ik voel dat ik verkeerd ga ademen. Op deze hoogte is al zo weinig zuurstof. Niemand zei wat, ik hoor alleen maar voetstappen. Totdat drie reisgenoten het niet meer uit konden houden en nu nog terug kunnen gaan. Dit hebben ze dan ook gedaan. Ik heb me voorgenomen dat ik dit avontuur perse mee wilde maken, maar het kost me moeite. Ik vraag de carbidlamp van mijn man zodat ikzelf wat meer zicht heb. Dit heeft me gered. Ik adem weer rustig door mijn neus. We lopen verder. We komen uit bij een houten ladder waar we een voor een naar beneden moeten klimmen. De helft van de treden zijn weg. Wat ben ik blij met mijn bergschoenen waardoor ik meer grip heb. Eindelijk kunnen we onze ruggen strekken.
Hier is het nat, warm en benauwd. Het gedreun van gaten aanbrengen voor de dynamietstaven wordt steeds doordringender. We zien de eerste mijnwerkers aan de slag met primitieve gereedschappen en hun kleding hangt in flarden om hun lijf. Met 'lege' ogen worden we aangekeken. De mijnwerkers hebben allemaal een wang vol met cocablaadjes en kauwen daarop. Het helpt hen tegen vermoeidheid, zuurstofgebrek, pijn en honger. Ik word steeds stiller van al de indrukken die ik opdoe. Dit is geen bestaan. Wanneer zij 10 á 15 jaar in deze mijn hebben gewerkt, sterven ze! Ik ben van mijn stuk. Het winnen van mimiralen slokt vooral levens op van de armzalige mijnwerkers. We geven een deel van de cadeaus af bij dit groepje mijnwerkers die daar zichtbaar blij mee zijn. We lopen verder door lage vochtige smalle gangen, die zich vertakken tot ingewikkelde horizontale en verticale netwerk. Aan het eind van een gang zie ik een paar mijnwerkers bezig gaten aan te brengen voor de dynamietstaven en anderen zijn bezig om mineralen te verzamelen dat zij uit de wand hebben laten exploderen. Sjouwers brengen deze mineralen naar kleine wagons die ze met mankracht over een spoorrails naar buiten duwen door gangen die deels onder water staan. Hier laten we de rest van de cadeaus achter. We moeten terug want om 5 uur s'middags vinden de ontploffingen plaats. En niemand zei wat... We bogen ons lijf weer in 90 graden en liepen door de donkere, nauwe gang, in de richting van het licht. De meest ongemakkelijke maar ook de meest indrukwekkende ervaring die onuitwisbaar is.
Foto's
