Een ervaring om nooit meer te vergeten...
Potosi
Bolivia
Papillonreizen
Een ervaring om nooit meer te vergeten...
Ergens in een ver verleden, in een ander leven lijkt het wel, rondde ik de studie juwelier-goudsmid af. Een prachtberoep vond ik het destijds. Al die mooie spullen, wie wilde die nu niet graag hebben?
Er is heel wat veranderd sindsdien. De glitters en glimmers zijn weliswaar nog steeds mooi, maar hebben aanmerkelijk minder waarde gekregen in mijn ogen. Het vele reizen, de ontmoetingen met andere culturen en het ervaren van back to basic hebben daar allemaal hun steentje aan bij gedragen.
Zo ook een bezoek aan de zilvermijnen en de zilverwinningsfabriek in Potosi in Bolivia.
Als ik enthousiast aan mijn reisgenote Daniele voorstel om de mijnen te gaan bezoeken, vraagt ze me nog ietwat vertwijfeld ‘Weet je dat wel zeker, Mo?’
Het lijkt me een bijzondere ervaring en dus staan we de volgende ochtend in alle vroegte bij het kantoor van de reisagent. Een bijzondere ervaring wordt het inderdaad!
Tegen de muur zit een in vodden gehulde man met twee kinderen. Waarschijnlijk hadden ze er de nacht doorgebracht. De man legt in alle rust en met volle aandacht iets aan een van de kinderen uit. Ik word gefascineerd door het vredige karakter van het tafereel en geraakt door het beeld.
Zo niet de dame die kordaat de deur van het agentschap uitstapt. Ze sommeert de mensen op harde toon zich naar elders te begeven, alvorens zich met een brede lach op haar gezicht om te draaien en aan ons voor te stellen als onze gids. De toon is gezet...
‘Alvorens we naar de mijnen gaan’, zo begint ze haar verhaal ‘gaan we naar de mijnwerkersmarkt. Daar kopen jullie dynamiet, sigaretten en andere dingen om straks aan de mijnwerkers te geven.’
Er wordt nog aan toegevoegd dat het ongepast is om niets mee te nemen. Dus gaan we op stap en kopen we in.
Terug in de bus, valt mijn oog op de kip, die door andere reizigers gekocht is. We kunnen ons wel voor het hoofd slaan. Waarom hebben wij daar niet aan gedacht? Zitten we met ons tasje sigaretten en spullen waar we geen goed gevoel bij hebben terwijl we een familie hadden kunnen voorzien van een goede maaltijd...
De mijn moet nog even wachten, eerst wordt de zilverwinningsfabriek met een bezoek vereerd. Grote herriemakende machines vermalen de rotsblokken tot gruis en via ingenieuze stinkende chemische processen, met dampen die je de adem benemen, wordt het zilver gewonnen. Een vraag over de werkomstandigheden van de mannen wordt door onze gids met een luide lach en een handgebaar weggewuifd; hadden ze maar een vak moeten leren.
Ik begin steeds meer spijt van deze trip te krijgen en een blik op Daniele’s gezicht, die zich zo mogelijk nog ongemakkelijker voelt dan ik, maakt het er niet beter op.
De climax moest nog komen..!
Ja hoor, eindelijk is het zover, de mijnen!
Aan de muur hangt een geschilderd bordje in vrolijke kleuren: een man ligt laveloos op de grond, een fles in zijn hand, erdoorheen een groot rood kruis en voor de zekerheid nog maar een verduidelijkende tekst: verboden dronken op het werk te verschijnen.
‘Ach ja, het zijn allemaal zatlappen hier’, legt de gids me uit, terwijl ze de jongeman met de kip naar zich toeroept en ons maant achter haar aan te lopen. Met lege handen sluiten we aan in de rij. Hadden we nu maar aan die kip gedacht...
Op een plateau stopt de tocht en terwijl er in geen velden of wegen een familie te bekennen is, wordt de kip tevoorschijn gehaald. Gevolgd door draden, dynamiet, een ontsteker, een lont, een aansteker... Dit kan niet waar zijn, denk ik nog heel even.
En dan spat met een enorme knal en onder luid gejuich de kip in vele duizenden kleine stukjes uiteen.
Er knapt iets in me, misselijk draai ik me om. Nog geen honderd meter verderop leven hele families in erbarmelijke omstandigheden. Het zware werk, een miserabel loon, een levensverwachting van nog geen 50 jaar, vrouwen en kinderen die achterblijven, zonen die ook mijnwerker worden, hun jeugdig enthousiasme verliezen, zich wenden tot alcohol en middelen die lichamelijke en geestelijke pijn doen vergeten...
Die avond lig ik nog lang te draaien in mijn bed; het is een ervaring om nooit meer te vergeten!
Foto's
