Dynamiet en duivels in de Cerro Rico mijnen
Potosi
Bolivia
Thewanderer
Dynamiet en duivels in de Cerro Rico mijnen
Potosi, de hoogstgelegen stad van deze grootte ter wereld, op 4090 meter hoogte. Van oudsher een mijnstad, nee, niet een mijnstad. Het was DE mijnstad van Zuid Amerik, gelegen aan de Cerro Rico berg (4827m). Potosi was zo bekend dat er zelfs nu nog een uitdrukking is in het spaans: 'valer un potosi', ofwel, dat is een fortuin waard. Helaas is nu alle zilver nagenoeg verdwenen en vinden ze alleen wat andere mineralen (zink en lood) en giftige stoffen.
Mij staat deze dag een excursie te wachten, en niet zo maar één. Ik ga de mijnen in. Deze mijnen, waar mensen onder erbarmelijke (bijna middeleeuwse) omstandigheden werken.
Bolivia is een arm land, de mijnwerkers werken hard voor weinig. Twaalf uur werken voor twaalf euro, schrale lucht, giftige gassen en een gemiddelde levensverwachting van !35!. De jongste mijnwerkers zijn nog kinderen, die ontzettend zwaar werk verrichten. De tourgids is een oud mijnwerker, hij kent de omstandigheden en de mensen.
De start was bij de 'miners market'. Armoede was troef. Hier waren we om kleine cadeautjes te kopen voor de mijnwerkers. Zoals frisdrank, coca bladeren en cigaretten. Vervolgens door naar een klein winkeltje (eerste foto). Het laatste cadeautje, dynamiet! Hel ja, sta ik daar ineens met dynamiet in mijn handen! En wandel 50 cent armer als trotse bezitter van dynamiet staven naar buiten.
Eenmaal bij de mijnen aangekomen wordt onze gids enthousiast begroet. De mijnwerkers komen nar ons toe, één wang bolstaand van een grote bal coca bladeren, besmeurd, vragend om cigaretten. Niet veel later begint de uitdaging, we gaan de werkende mijn in. Uitdaging, omdat de mijn op veel plekker niet hoger dan 1.60 is, en ik met mijn 1.91 op deze hoogte en weinig zuurstof in de lucht, diep de mijn in zal gaan.
Bij het naarbinnen gaan moeten we al een paar keer opzij springen voor een kar vol stenen die op snelheid op ons afkomt. Nou ja springen, onszelf stijf tegen de muur duwen en het karretje vliegt rakeling bij ons langs. Dan komen we aan bij een rustplaats, bij de Tio (de duivel)!
Bolivia is katholiek, echter... De mijnwerkers zitten onder de grond en onder de grond heerst maar één iemand. De tio, de duivel! (foto 3) De duivel eren ze met een standbeeld, bidden voor hem en geven offers, als drank, cigaretten, coca bladeren. Het is traditie dat er een cigaret in de mond van de Tio wordt gestopt en je samen met hem rookt.
We gingen verder de mijn in, lopend door de gangen, klimmend, afdalen door kleine kruipruimtes. Meekijken hoe de dynamiet staven worden geplaatst en opgeschrikt worden door de knallen van het dynamiet in de andere mijnen. (ook mijn dynamiet als gift achterlatend) Ademhalen werd moeilijker en moeilijker, vol respect keek ik naar deze harde werkers. Deze omstandigheden zijn niet aards, ze zijn duivels..
Toen het eigenlijk tijd was om terug te gaan was de weg geblokkeerd, lege mijnkarren.. Terwijl de schacht hier amper 1.55 hoog was en een wagentje ruim een meter, was er maar 1 optie, klimmend, klauterend, van mijnkar naar mijnkar. Erg zwaar, wel een onvergetelijke ervaring!
De tour was echt geweldig, fysiek zwaar en ontzettend indrukwekkend om te zien. Er bestaat een waanzinnig goede documentaire over deze mijnen en het leven, 'The devils miner'. Een aanrader.
De Cerro Rico mijnen laten een blijvende indruk achter, een duivelse indruk!
(Helaas heb ik niet meer foto's, aangezien mijn camera met foto's niet lang na deze tocht is gestolen. Deze foto's had ik al op mijn reisblog geplaatst.)
Foto's
