5 Unesco Werelderfgoed-steden met geweldige streetart
Wie op de Werelderfgoedlijst wordt geplaatst door Unesco, kan vrijwel altijd rekenen op een aanwas van bezoekers. Erfgoed met een belangrijke historische betekenis is op zichzelf al een lokkertje, maar soms is er een bijzondere bonus. Op deze vijf bestemmingen gaat historisch werelderfgoed hand in hand met hedendaagse straatkunst.
Toen Unesco in 1978 de eerste twaalf werelderfgoederen publiceerde, zou het absolute heiligschennis zijn geweest om graffiti te spuiten op een historisch gebouw. Ruim veertig jaar later is de lijst van twaalf uitgebreid tot meer dan duizend en hebben we een totaal vernieuwde kijk op streetart. Denk maar eens aan de visuele protesten op de Berlijnse Muur, of gevestigde kunstenaars als Banksey en Keith Haring.
De Werelderfgoedlijst van Unesco is de afgelopen decennia een stuk kleurrijker geworden. Dat is veelal te danken aan de eigentijdse toevoegingen van straatkunstenaars aan werelderfgoedlocaties, die cultureel belangrijke toevoegingen aan historische ruimten hebben toegevoegd. Zelfs op plekken waar graffiti illegaal is, hebben heimelijk geschilderde muurschilderingen oude, afbrokkelende muren omgetoverd tot plekken die een lust voor het oog zijn. Deze vijf Unesco-sites staan net zo bekend om hun kunst als om hun erfgoed.
1. Gent, België
Op drie minuten lopen van het in 1999 door Unesco bekroonde Belfort van Gent kom je bij het alternatieve juweel van Gent: het straatkunststraatje. In een poging om de groeiende graffiti-beweging in de jaren 90 in te dammen, creëerde de Belgische gemeente een steeds veranderende corridor van kleur in het Werregarenstraatje. Inmiddels kent de stad meer dan honderd streetartlocaties door de stad, die mede te danken zijn aan de lobby van prominente lokale kunstenaars zoals ROA en Bué The Warrior. Met de Sorry, Not Sorry Street Art Map van het Gentse toeristeninformatiecentrum bewonder je meer dan vijftig kunstuitingen langs een de 7,5 kilometer lange wandelroute of de 15 kilometer lange fietsroute.
2. Valparaíso, Chili
Het wordt ook wel het het San Francisco van Zuid-Amerika genoemd: het Chileense Valparaíso. Dat is mede te danken aan de ruwe, creatieve energie, de retro kabelbanen en de heuvelachtige straten. Het historische centrum van de stad werd in 2003 uitgeroepen tot Werelderfgoed en inspireerde tal van creatievelingen, waaronder Nobelprijswinnaar en dichter Pablo Neruda, di eveel van zijn meesterwerken schreef terwijl hij in de stad woonde. Onder het regime van Augusto Pinochet in de jaren 70 werd graffiti veelal ingezet als een stille vorm van protest. Het politieke klimaat is sindsdien gelukkig behoorlijk verbeterd. Vandaag de dag is Valparaíso de enige stad in Chili waar straatkunst niet alleen legaal is maar zelfs wordt omarmd, met nieuwe kunstenaars die de tradities van de oorspronkelijke ‘Valpo-vandalen’ voortzetten.
De beste manier om de kunst te ontdekken is middels een gratis rondleiding Valpo Street Art Tours, maar je kunt natuurlijk ook gewoon lekker ronddwalen. De stad kent 42 barrios om te verkennen, waaronder de boheemse heuvelwijken Cerro Alegre en Cerro Concepción. Er is dus geen tekort aan visuele poëzie!
3. Willemstad, Curaçao
Curaçao staat misschien vooral bekend om de azuurblauwe wateren en achttiende-eeuwse gebouwen, maar hoofdstad Willemstad, waarvan het centrum in 1997 werd uitgeroepen tot Werelderfgoed, is eveneens dé plek voor streetart. Lokale kunstenaars zoals Omar Sling, die sculpturen maakt van gerecycled materiaal, hebben de afgelopen tien jaar gezorgd voor baanbrekende veranderingen. De stad bestaat uit vier historische wijken. In een daarvan, Scharloo, is de door kunstenaars opgerichte organisatie Street Art Skálo een initiatief gestart om veertig nieuwe muurschilderingen te laten maken. Recentere muurschilderingen zijn onder andere Garrick Marchena's There Is More Than Meets the Eye en Francis Sling's blauw-gele Three O'Clock Romance, dat nu een van de meest Instagrammable plekken op het eiland is.
4. George Town, Maleisië
George Town wordt gezien als de architectonische parel van Maleisië, waar traditioneel Aziatisch design en Europese koloniale invloeden elkaar ontmoeten. De stad werd in 2008 uitgeroepen tot Unesco Werelderfgoed en het duurde niet lang voordat de regering besloot om met de bewegwijzering van de stad een nieuwe, creatieve weg in te slaan. Onder de noemer ‘The Marking of George Town’ konden kunstenaars en ontwerpers ideeën in zenden om openbare ruimtes en historische gebouwen fysiek te markeren. Het winnende ontwerp - 52 karikaturen van stalen staven gemaakt door de studio Sculpture at Work - luidde het begin in van de straatkunstbeweging in de stad. In 2012 nodigde de stad de Litouwse kunstenaar Ernest Zacharevic uit om een serie muurschilderingen te maken. Zijn Little Children on a Bicycle en Little Girl in Blue zijn twee van de beroemdste werken in George Town. Alle muurschilderingen zijn te vinden met behulp van de straatkunstkaart die verkrijgbaar is bij de VVV van Penang.
5. Casco Viejo, Panama
De wijk Casco Viejo (officieel bekend als San Felipe) in Panama City was twee decennia geleden nog een gewelddadige buurt die de meeste mensen maar al te graag vermeden. Hoe onaantrekkelijk dat ook klinkt, kent het gebied een rijke historie: Casco Viejo werd gesticht in 1519 en is daarmee de oudste Europese nederzetting aan de Pacifische kust van Amerika. Het werd in 1997 uitgeroepen tot Unesco Werelderfgoed. Dat zette de toon voor gentrificatie van de barrio, wat leidde tot het door Frank Gehry ontworpen Biomuseo en een paar luxe hotels.Afgezien van een paar goedgekeurde muurschilderingen in opdracht van de 2013 Biënnale van het Zuiden is graffiti hier illegaal. Verschillende bedrijven zijn dan ook door het Nationale Instituut voor Cultuur gesommeerd om hun beschilderde gevels wit te verven, waaronder restaurant Manolo Caracol, waar ooit een muurschildering van de bekende lokale kunstenaar Rolo de Sedas te zien was. Toch hebben de strenge Panamese wetten kunstenaars er niet van weerhouden om anoniem hun sporen achter te laten op de muren van de stad - wellicht als een vorm van protest.
Volg Columbus Travel op Facebook, Instagram, Spotify en/of YouTube en meld je aan voor onze wekelijkse nieuwsbrief.
