Column Thegreenlist.nl: Wat moet ik met die compensatiedrang?
Saskia Sampimon-Versneij van thegreenlist.nl, een online lifestylemagazine en Instagram-community over duurzaam leven, toont aan dat je je reis juist verrijkt door groene(re) keuzes te maken. In deze column staat ze stil bij de vele CO2-compensatieprojecten: wat is de échte prijs van je reis, en wanneer is een project te vertrouwen?
Vakantievieren is mijn allergrootste klimaatspagaat. Ik zou die onvergetelijke herinneringen die ik tijdens mijn vakanties maak voor geen goud willen missen, en laat ik die weken aan voorpret ook niet uitvlakken. Kriebels! Maar poeh hé, met mijn vakantiestijl vergroot ik mijn voetafdruk aanzienlijk – ook wanneer ik níét voor het vliegtuig kies. Over het compenseren van de CO2 die gepaard gaat met een vakantie is veel te doen. Of nou ja … Het probleem is eigenlijk dat er te weinig om te doen is. Het gaat in de media vaak over de gebrekkige compensatieprojecten. Maar wat je wél kunt doen, wordt niet duidelijk. Verreweg de meeste compensatieprojecten richten zich op herbebossing, en ik begrijp het als je als reiziger met groene bedoelingen door de (niet aangeplante) bomen het bos niet meer ziet.
Hoezo wordt altijd de vliegreiziger gebasht?
Vrijwel altijd gaat het over de negatieve impact van vliegvakanties. Ondertussen gaat het merendeel van de Nederlanders met een benzineauto op vakantie. Zij zullen zich niet aangesproken voelen door deze berichtgeving. Ook ik voelde mij lange tijd niet aangesproken. Toch is een autovakantie, zoals bekend, niet vrij van uitstoot en vervuiling, zelfs niet als je met een elektrische auto op pad gaat. In mijn optiek kunnen ook deze trips duurzamer en evengoed gecompenseerd worden. En wat te denken van de laisserfaire-houding die we op vakantie toepassen? 'Die gezonde of gematigde levensstijl pakken we na de vakantie wel weer op.' Dat stukje levensvreugde heeft óók invloed op onze voetafdruk. Als reisjunkie met groene idealen zocht ik naar een manier om mijn eigen reizen fatsoenlijk te compenseren. Ik hoopte een herbebossingsproject te vinden waarmee ik zo, hatsikidee, mijn rit over de Route du Soleil kon compenseren. Het liefst voor een ‘leuk’ bedrag. En dat dan keer twee, voor de wijn en iets te grote happen op het terras. Dat leek me wel wat: met één druk op de knop de aarde redden en mijn schuldgevoel afkopen. Maar helaas: deze mogelijkheid bestaat niet. Natuurlijk niet! Als verduurzamen zo makkelijk en goedkoop was, hadden wij en zelfs vliegmaatschappijen het allang en breed gedaan. Hoewel volledig compenseren niet kan, ben ik tot de conclusie gekomen dat ik beter íéts kan doen na mijn genoten reispret. En dat het ook uitmaakt hóé ik compenseer.
Hoe vind ik een betrouwbaar project?
Jemig, de wereld van zogenaamde compensatieprojecten blijkt behoorlijk twijfelachtig en schimmig. Zo gaan er verhalen rond dat in Zuid-Amerika meerdere CO2-certificaten worden verkocht voor één bos of dat er CO2-certificaten worden uitgegeven voor bossen die er al jaren zijn. Deze certificaten worden uitgegeven aan bedrijven die investeren in projecten die CO2 uit de lucht halen of projecten die ervoor zorgen dat de uitstoot van CO2 vermindert. Eén certificaat vertegenwoordigt één ton CO2. Zelfs als een project in de haak is, heb je weinig zekerheid. Omdat er zelden garanties zijn over de looptijd van een project. Terwijl je, in een poging om een reis ook echt te compenseren, wel de zekerheid moet hebben dat die bomen minstens tientallen jaren blijven staan. Het maakt de keuze voor een compensatieproject er niet eenvoudiger op. Toch kun je op een aantal dingen letten, heb ik ontdekt. Fjieuw, gelukkig, er is nog hoop! Er bestaan keurmerken voor compensatieprojecten. Keurmerken om in de gaten te houden zijn Verified Carbon Standard (VCS), Centraal Bureau Fondsenwerving (CBF) en Gold Standard. Prent ze in of maak een foto en bedank me later!
Hoe bereken ik de eerlijke prijs van mijn reis?
Pak je rekenmachine erbij, want klimaatjournalist Ties Joosten heeft in zijn boek De blauwe fabel een berekening opgesteld voor het compenseren, die meer in de buurt komt. Volgens hem komt het eerlijke langetermijnschadebedrag per ton CO2-uitstoot uit op € 269. Om de rekensom te maken zoek je vervolgens op hoeveel ton CO2 (één ton is duizend kilo) jij uitstoot met je autorit of vlucht. Denk ook aan de terugreis en bij een vliegticket aan de andere gezinsleden. Tip: Treesforall.nl heeft een handige tool. Vermenigvuldig dit aantal met € 269. Voor één retourvlucht Bali kom je uit op 4,8 ton uitstoot maal € 269, oftewel een kleine € 1.300. Voor een autovakantie naar Nice in een middelgrote benzineauto is dat ongeveer 0,55 ton maal € 269, wat neerkomt op net geen € 148. Gaat het om een vliegticket? Dan moet je eigenlijk óók nog het versterkende effect van de uitstoot op grote hoogte meetellen. Het bedrag moet dan maal twee. Een eerlijke compensatie van één retourticket Bali zou een bedrag moeten zijn van ruim boven de € 2.500.
Genieten met mate
Helaas, het compenseren van je vakantie is niet ‘even’ met één klik en voor een paar centen geregeld. Volledige compensatie lijkt vooralsnog onrealistisch. Het beste wat je kunt doen is de boel níét de boel laten op vakantie. Wat je niet reist, koopt of opeet, hoef je ook niet te compenseren. Doe Moeder Aarde (en jezelf) een plezier en zet die korte broek niet twee weken lang op de vreethaak, sluit niet aan in de rij voor een massatoeristische trekpleister en boek geen slopende vliegreis naar de andere kant van de wereld. Er valt zoveel moois te beleven, dichter bij huis en kleinschalig, waarmee je de planeet (en jezelf) minder belast. Ook in Europa is het lekker toeven. En het houdt ‘de echte’ prijs van je vakantie lager. Dus: geniet op vakantie met volle teugen, maar consumeer met mate.
Meer weten over keurmerken? Ga naar thegreenlist.nl/goedecompensatieprojecten of lees al onze tips over duurzaam reizen.
Volg Columbus Travel op Facebook, Instagram, Spotify en/of YouTube en meld je aan voor onze wekelijkse nieuwsbrief.
