The Great North
Chili
Zuid Amerika
Neretslok
The Great North
Arica is een middelgrote stad in het uiterste noorden van Chili, op slechts twaalf kilometer van de grens met Peru. Arica is misschien niet direct mooi, maar wel aangenaam. De benaming 'stad van de eeuwige lente’ heeft de plaats niet voor niets: het is er het hele jaar door prettig, tussen de 20 en 25 graden. Mist kan ’s ochtends nog wel eens voorkomen en heel soms de hele dag blijven hangen. De oceaan is immers koud, het land is warm en dat verschil bevordert het ontstaan van (hardnekkige) mist op het grensvlak van zee en land. De middagen zijn echter bijna altijd zonnig en warm. Het regent hier nooit, wat best wel een unicum is. Arica is de droogste stad ter wereld en het is ook nog eens gezegend met mooie stranden. Daarnaast is het overzichtelijk en niet al te druk.
In Arica begint onze trip door het noorden van Chili. We hebben er lang naar uitgekeken en de reis naar El Grande Norte, the Great North, is dan ook goed voorbereid. Nu is het dan echt zo ver: we staan aan de start van een trip over de Altiplano, de hoogvlakte (met de nadruk op ‘hoog’) die zich op de toppen van de Andes uitstrekt over het noorden van Chili, het westen van Bolivia en het zuiden van Peru. Het dak van Zuid-Amerika. Spannend vinden we het wel. Het is niet echt een gebaand pad en soms is het ook geen gemakkelijke trip. We halen onze huurauto in Arica op. Een 4x4 in goede staat, geen overbodige luxe voor onze reis door dit ruige landsdeel.
De eerste twintig, dertig kilometer rijden we nog door vruchtbare rivierdalen. Een groen lint meandert door het geel en bruin van de woestijn. Iedere kilometer wordt het landschap spectaculairder. Een klim van 0 naar 3500 meter over een relatief korte afstand van ruim honderd kilometer, dat belooft wat. De weg klimt en klimt met spectaculaire bochten en uitzichten. Van de woestijn zijn we ongemerkt in de echte Andes terecht gekomen: we rijden over de Ruta Desierto. Uiteindelijk zal de snel stijgende weg eindigen na 195 kilometer, bij de Chileens-Boliviaanse grens, waar de bezienswaardigheid Lago Chungara ligt.
Het is een redelijk goede, zeer rustige weg. We nemen de tijd, want genieten wil je zo lang mogelijk volhouden. Na een klim van 141 kilometer zien we Putre liggen in een vruchtbaar dal. Putre is een klein plaatsje gelegen op 3.600 meter. Het heeft 1.200 inwoners en er is enig toerisme. Logisch want het is de grootste plaats in de wijde omgeving van het Lauca NP. Hoewel dit park steeds bekender wordt, is Putre zeker nog niet overlopen door het toerisme. Er zijn enkele restaurants en hotels. De inwoners van Putre hebben zeer duidelijk Indiaanse trekken en de invloed van Bolivia en Peru is zichtbaar. Het kerkje in Putre, met de beltoren los van de kerk, is typisch voor deze regio. De omgeving van Putre bestaat uit landbouwgrond (er wordt oregano verbouwd) en uit rotsen in roodachtige kleurtinten. We zien buiten het dorp de vulkanen ver weg liggen. Aangezien we een forse stijging hebben gemaakt deze dag doen we het verder heel rustig aan. De locals doen dit ook, en zij kunnen het weten. Do as the locals do, dan kan het niet fout gaan.
Zodra je de doorgaande weg tussen Putre en de grens met Bolivia afslaat, bevind je je in een desolaat gebied, waar je soms niet over een weg of dirt road rijdt, maar over karrensporen die alle kanten op lijken te gaan. Hoe desolaat het hier is blijkt wel uit de cijfers voor deze provincie. De provincie heet Parinacota, is net zo groot als Zeeland, Zuid- en Holland bij elkaar, en heeft 3.400 inwoners. De hoofdstad is Putre met 1.200 inwoners. De mensdichtheid is hier dus extreem laag. Het ‘risico’ van hier gaan rijden zit hem hier niet zo zeer in het ruige landschap met nauwelijks iets van een weg en weinig oriëntatiepunten, maar in het feit dat er geen telefonisch bereik is en je vrijwel alleen rijdt (je komt echt niemand anders tegen), waardoor je bij pech of gewond raken niet geholpen kunt worden. Ook niet als je benzine op raakt, want dat is gewoon niet te koop. Ook niet in de stad Putre. De tank goed vol laten lopen in Arica en wat geluk hebben (= geen al te grote tegenslag hebben) zijn hier een absolute noodzakelijkheid.
We rijden de volgende dag het Vicuna Reserve in. De naam zegt het al: een gebied waar veel wilde vicunas rond lopen. Daarna zullen we via Guallatire (met zicht op de vulkaan Guallatire) naar Salar de Surire rijden, de zoutvlakte met een lagune, waar de flamingo’s zijn. We rijden nu echt op de Altiplano. Een redelijk vlak gebied, maar het bevindt zich wel op zeer grote hoogte, met vulkanen aan de randen van de vlakte, sommigen bedekt met sneeuw. De winters zijn hier, op deze grote hoogte, best koud. Soms valt er wel tot twintig centimeter sneeuw. Verder is het gebied heel surrealistisch: droog en dor met rotsen in grillige vormen en torens van zand en zout. Wat lage begroeiing, maar echt groen is het nergens. Het zijn meer de vage bruine en bijna paarse pasteltinten van de bergen aan de rand van de vlakte die het landschap kleur geven. Hier en daar ook verrassende kliffen en grillige rotsen, die een beetje aan Bryce Canyon in de USA doen denken (rotspieken). Surire betekent ‘waar de nandoes spelen’. We hebben zelf overigens geen nandoes hier gezien. Wel lama’s, vicuna’s en alpaca’s. Je ziet ze hier overal, in het wild en op boerderijen. En niet alleen in Chili, maar we zullen ze ook in Bolivia en Peru veel zien. Een veel voorkomend dier dus en ze zijn eigenlijk wel fotogeniek.
De grote witte zoutvlakte van Surire bereiken we na ongeveer honderd kilometer. Het is ongelooflijk om te zien, hoe werkelijk honderden flamingo’s (het zijn er eigenlijk nog veel meer, vermoed ik) in de lagune staan en zich voeden, tegen een onwerkelijk en bijna onwerelds decor van paarsachtige bergen en de witte vlakte die het kleine meer omringt. De lama’s tegen hetzelfde decor doen het ook al prachtig. Wij rijden om de hele zoutvlakte heen en zien de prachtige panorama’s steeds uit een ander perspectief. De vlakte is nog best wel groot.
Aan de zuidkant van onze cirkel om de zoutvlakte komen we nog bij de warmwaterbronnen van Polloquere, waar je een bad kunt nemen in een surrealistische omgeving. Dan zetten we koers naar huis, nog zo’n 120 kilometer rijden. Op de terugweg passeren we het dorpje Guallatire, dat in de schaduw van de grote vulkaan met dezelfde naam ligt (6071 meter hoog). Het dorp is nauwelijks bewoond. De ouderen sterven, de jongeren zien geen toekomst meer en vertrekken naar steden als Arica. Het kerkje is onlangs nog gerenoveerd en terecht. Het is een schitterend kerkje dat destijds door de indianengemeenschap hier is neergezet met natuurlijke materialen, in die typerende stijl van hier. Er volgt een kleine regenbui aan het einde van de middag. Eenmaal terug in Putre is die bui gelukkig al lang weer over.
De dag erna stijgen we vanaf Putre nog verder naar een hoogte van boven de 4.600m voor een bezoek aan Lauca. Het Nationale Park Lauca geeft een goede indruk van de Altiplano. Het park begint al een paar kilometer na Putre en ook hier rijden we weer een schitterende panoramische route, hoger en hoger. Hier klimmen we soms langzaam vanwege het vrachtverkeer op weg naar Bolivia en vanwege de vele haarspeldbochten. Na tachtig kilometer bereiken we dan de Lagunas de Cotacotani, een reeks van onderling verbonden meertjes die met hun prachtig blauw- of (afhankelijk van de zonnestand) jadekleurig water en gele zwavelranden opmerkelijk zijn in een uitgestrekt zwart lavaveld. De meertjes zijn vaak omringd door bofedales, weidegronden tussen het moeras en het meer. Het einddoel van deze ochtend is Lago Chungara dat vlak na Cotacotani volgt. Dit is het doel van de meeste bezoekers en voor ons ook een van de redenen om deze tocht te ondernemen.
Het zicht op de Parinacota vulkaan, enkele kilometers over de grens in Bolivia gelegen, die weerspiegelt in het meer, doet je letterlijk en figuurlijk de adem benemen. Dit is echt zo onwerelds mooi. We blijven lang staan kijken, happen om de tien seconden naar adem, maken foto’s en stoppen steeds weer als we over de weg langs het meer rijden. Dan stopt het uitzicht op het meer, over enkele kilometers volgt de grens met Bolivia. We draaien om en we rijden de tachtig kilometer van Lago Chungara naar Putre terug. Wat is dit toch een prachtige weg om te rijden, ook terug weer. Eigenlijk, zo vinden wij nu, wordt hij nog mooier na Putre, als we de afdaling naar de kust weer inzetten. Na twee uur zijn we weer terug in Arica.
We doen het in Arica een dagje rustig aan. We gaan naar de wasserette om onze was te laten doen, doen wat boodschappen en wandelen door het centrum. Een markant punt in de stad is de rots Morro de Arica, een steile rots die zich 140 meter boven de stad en de oceaan verheft. Ik rijd (soms door verpauperde buurten, deuren op slot, this is South America…..) naar boven en ik heb er een schitterend uitzicht over deze stad, de havens en de omringende woestijn. Je kunt tot aan Peru kijken en er staan wat monumenten en een groot beeld van Christus. Goed te zien is hoe Arica en zijn 180.000 inwoners aan drie kanten omgeven worden door zand en rotsen. De huizen en gebouwen van de stad lijken achteloos in de woestijn te zijn uitgestrooid, tegen de Stille Oceaan (de vierde kant van de stad). Dit is zelfs voor de Chilenen zelf een beetje het ‘einde van de wereld’, die stad daar hoog in het noorden.
Na mijn bezoek aan de rots rijd ik terug naar ons bijzonder mooi gelegen hotel. Het is zeer modern vorm gegeven, het ligt pal op het strand en we hebben een fraai eigen terrasje boven de zee om te zitten, een boek te lezen en een drankje te doen. We kijken uit op een meeuwenkolonie op het rotsige strand. Het zijn er honderden en ze maken een herrie van jewelste. Het hoort voor mij – net als het geluid van de aanstormende golven en van de wind – volmaakt perfect bij de zee. Tot nu toe is de reis al meer dan geslaagd, mijmer ik, maar er komt nog veel meer. Hoe rijk kun je zijn….
Foto's
