Dit zijn de 34 Unesco Werelderfgoederen van 2021
Wat hebben een paar Drentse dorpen, Chileense bouwpakketmummies en de Koreaanse Wadden met elkaar gemeen? Sinds deze zomer mogen ze zichzelf Werelderfgoed noemen! Unesco verleende de erfgoedstatus aan 34 opmerkelijke plekken die zelfs de meest doorgewinterde reiziger niet allemaal kent. Columbus helpt je op weg.
1. Koloniën van Weldadigheid, Nederland en België
© Sophia van den Hoek
Tweehonderd jaar geleden werd Nederland geteisterd door hongersnood en sociale onrust. De oplossing? Stuur arme stadspaupers naar Drenthe en laat ze daar een nieuw bestaan opbouwen. Op de woeste Drentse gronden verrezen de Koloniën van Weldadigheid: de modeldorpen Frederiksoord en Wilhelminaoord, het Belgische Wortel en gevangenisdorp Veenhuizen, allemaal in een rechthoekig landschap waar bomenlanen met militaire precisie werden aangeplant. Het ambitieuze project vormt de basis van onze verzorgingsstaat, met innovaties als het ziekenfonds, de leerplicht, ouderenzorg, reclassering en zelfs crowdfunding.
2. Petrogliefen van het Onegameer en de Witte Zee, Rusland
© Getty Images
Verscholen diep in de wildernis van Karelië in Rusland bleven de 6000 tot 7000 jaar oude petrogliefen van Belomorsk onontdekt tot 65 jaar geleden. Duizenden rotstekeningen van jagers op ski’s, elanden, vissersboten en walvissen bieden een inkijkje in het leven van de jager-verzamelaars aan de Witte Zee. Punt van zorg is het behoud van dit erfgoed: vale plekken tonen waar stenen zijn opgeschuurd, terwijl witte en opvallend donkere tekeningen doen vermoeden dat tandpasta en verf in de Sovjettijd legitieme conserveringsmiddelen waren. Hopelijk brengt de Unesco-status de bescherming die deze millennia oude kunst verdient.
3. Nederzetting en kunstmatige mummificatie van de Chinchorro-cultuur, Chili
© Regional Program for Protection of the Chinchorro Sites
Niet alleen zijn de Chinchorro-mummies uit Chili 2000 jaar ouder dan de veel bekendere mummies uit Egypte (en daarmee de oudste ter wereld); de bouwpakketmummies van dit zeewaardige jager-verzamelaarvolk bestonden uit van hun ingewanden en huid ontdane lijken die systematisch tot losse onderdelen uiteen werden gepuzzeld om vervolgens opnieuw opgebouwd te worden met toevoeging van stokken, dierenhaar en verf. De complexe spiritualiteit van de Chinchorro is volgens Unesco van een uitzonderlijke universele waarde.
4. Ivindo Nationaal Park, Gabon
© WCS
Gabon bestaat voor ongeveer 90% uit bos en dat wil het Afrikaanse land graag zo houden. Het intacte tropisch regenwoud van Ivindo NP wordt doorkruist door verschillende grote rivieren en bewoond door pantserkrokodillen, bosolifanten, westelijke gorilla’s, drie soorten schubdieren en tal van endemische vissensoorten.
5. Trans-Iraanse Spoorweg, Iran
© Hossein Javadi
Vergeet de toeristische Transsiberië Express en koop een kaartje voor de Trans-Iraanse Spoorweg! De verbinding tussen de Kaspische Zee en de Perzische Golf is een ingenieus staaltje bouwkunde dat je over 360 bruggen, door 224 tunnels en over twee grote bergketens voert. Completeer je Unesco-bingokaart door tijdens de rit over het 1394 kilometer lange traject het historisch hydraulisch systeem van Shushtar en de heilige stad Chogha Zanbil in Iran te bezoeken.
6. Getbol getijdenvlakten, Zuid-Korea
© World Heritage Promotion Team of Korean Tidal Flat
Deze nominatie voelt toch ook een beetje ‘van ons’: Getbol is een soort Waddenzee, maar dan met slijkspringers en spookkrabben. Na onze eigen Wadden vormen de baaien, estuaria en lagunes in de Gele Zee van Zuid-Korea het grootste getijdengebied ter wereld. Dankzij de wisselwerking tussen eb en vloed staan de constant veranderende landschappen bol van de plant- en diersoorten en is Getbol the place to be voor trekvogels in Oost-Azië.
7. Kerk van Atlántida, Uruguay
© ANP
Het werk van ingenieur Eladio Dieste in Uruguay verdient volgens Unesco een plaatsje op de lijst door innovatief gebruik van bakstenen – en daar zijn wij het roerend mee eens. Toen wij vroeger met LEGO speelden, leerden we juist dat je blokken vooral níet op deze manier mocht stapelen, maar ondanks dubieuze stapeltechnieken staat het bouwwerk na 61 jaar nog altijd als een huis. Bovendien, op het frivole lijnenspel van de moderne kerk kon je onze creaties destijds niet betrappen.
8. Prehistorische Jōmon-sites, Japan
© ANP
Zo’n 15.000 jaar geleden ontwikkelde zich in het noorden van Japan de Jōmonmaatschappij, een volk dat steencirkels en kunstmatige heuvels opwierp, potten bakte en er een complex spiritueel systeem van rituelen op nahield. Misschien het meest bijzondere aan de Jōmon is dat dit volk zich op vaste plekken vestigde, zonder een sikkepit van landbouw te begrijpen. En dat maakt de zeventien prehistorische sites van deze jager-visser-verzamelaars echt uniek.
9. Mijnlandschap Roșia Montană, Roemenië
© ANP
Roșia Montană in Roemenië werd aan maar liefst twee lijsten toegevoegd: de werelderfgoedlijst én de lijst van bedreigd werelderfgoed. En het is juist het goud dat dit Roemeense mijnlandschap zo bijzonder maakt, dat welzijn van mens en milieu in de hele regio in gevaar brengt. De Romeinen ontwikkelden hier geraffineerde methoden om het kostbare edelmetaal te delven en lieten tal van technische hoogstandjes achter in het landschap. Helaas lukte het niet om al het goud uit de bodem te halen. Enter het Canadese mijnbouwbedrijf Gabriel, dat van plan is om tonnen cyanide op jaarbasis de Roemeense bodem in te pompen om het gewonnen goud mee ‘schoon’ te spoelen ...
10. As-Salt, Plaats van Tolerantie en Stedelijke Gastvrijheid, Jordanië
© ANP
Elke plaats van Tolerantie en Stedelijke Gastvrijheid verdient wat ons betreft alleen al op basis van die naam een plaatsje op de lijst. As-Salt vormde de verbinding tussen het westen en de woestijnen in het oosten, waar moslims en christenen in de nadagen van het Ottomaanse Rijk zij aan zij leefden in 650 historische gebouwen die een begripvolle mix vormen tussen traditionele lokale bouwstijlen, Art Nouveau en Neokoloniale architectuur.
Benieuwd naar de rest van de 34 nieuwe Werelderfgoederen van 2021? We zetten ze hieronder nog eens per continent op een rij. Bekijk alle nieuwe Wereldwonderen en wat ze zo bijzonder maakt op de site van Unesco.
De nieuwe Werelderfgoederen van Afrika:
De nieuwe Werelderfgoederen van Azië:
De nieuwe Werelderfgoederen van Europa:
De nieuwe Werelderfgoederen van het Midden-Oosten:
De nieuwe Werelderfgoederen van Zuid-Amerika:
Nog meer reisinspiratie? Volg Columbus Travel op Facebook en/of Instagram en meld je aan voor onze wekelijkse nieuwsbrief!
Kun je geen genoeg krijgen van erfgoederen en wereldwonderen? Bestel dan ons dubbeldikke jubileumnummer met 101 Nieuwe Wereldwonderen in onze webshop!
