Het beste van Kreta: eten, drinken, beminnen
Kreta is een van de populairste bestemmingen van Griekenland, maar dat is – vanwege de grootte van het eiland – een beetje vals spelen. 260 kilometer van oost naar west, talloze idyllische stranden en baaitjes, spannende bergen en vele tientallen karakteristieke stadjes maken Kreta een land en cultuur op zich – en een heerlijke vakantiebestemming waar het nooit moeilijk is om buiten de gebaande paden te treden. Zo haal je alles uit jouw vakantie.
Op Kreta kun je gerust drie weken rondreizen. De bounty-achtige stranden aan de oost- en westzijde behoren tot de meest geliefde en daarmee gefotografeerde ter wereld, en aan de noord- en zuidkant vechten de idyllische baaitjes om je aandacht. Onthaast op bijvoorbeeld Vai, Elafonissi, Balos, Bali of Mátala. Wil je je lichaam uitdagen, dan loop je de magistrale, zestien kilometer lange Samariakloof. En staat je neus meer naar cultuur en historie, meld je dan in Knossos, waar je een puntgaaf gerestaureerde stad vindt van vermoedelijk vierduizend jaar oud.
Bakermat van de mediterrane keuken
De lange geschiedenis en culturele status van Kreta brengt ook een eigen culinaire traditie voort. Want: de Kretenzers verbouwen bijna al hun voedsel zelf, en het liefst lokaal. Het land is zo vruchtbaar en daarin ook weer zo divers, dat Nutella ongeveer het enige is dat de locals moeten importeren. Producten als honing, olijven, druiven, tomaten en meloenen komen geheel van eigen bodem – alles wat je nodig hebt voor een mediterraan dieet.
Het mediterrane dieet is inmiddels wereldberoemd, want bewezen gezond. Het bestaat over het algemeen uit vis, noten, bonen, groenten, fruit, pasta, kazen en vooral: veel olijfolie. En laat Kreta nou óverlopen van de olijfbomen. Vandaar dat Kretenzers gemiddeld weinig last hebben van hart- en vaatziekten en ook ouder worden dan de gemiddelde wereldburger, zo is wetenschappelijk aangetoond.
Mix & match
Om maximaal van Kreta te genieten, combineer je cultuur, natuur en een up-close kijkje in de mediterrane keuken. Wat dacht je van een combinatie van een zeiltocht en het volgen van een kookworkshop? Of een food tour? De aangewezen plek daarvoor is de wonderschone havenstad Chania met zijn eeuwenoude centrum. Daar organiseren de lokale ondernemers allerlei culitrips. Zo trek je vanuit de Venetiaanse haven bijvoorbeeld naar het afgelegen strand Menies. Zwem of snorkel in het kristalheldere water en vaar verder naar een geheim strandje. Daar wacht een chef speciaal op jou om je alles te leren over de Kretenzische manier van koken. Jullie gebruiken alleen maar verse ingrediënten en tijdens het koken heb je het strand en het uitzicht voor jezelf. En dan moet je nog aan tafel. Uiteraard schenkt de kok er de beste wijn bij.
Regionale specialiteiten
Maar je kan natuurlijk ook het (ei)land in. In de hoofdstad Heraklion, maar ook in kleinere stadjes als Agios Nikolaos, kun je op culi-tour (of stadstour inclusief culinaire activiteiten) en proef je op de markten, in de winkels en in de taveernes onder deskundige en vrolijke leiding het beste van de Kretenzische heerlijkheden. Welke dat zijn? Naast de olijven en de olijfolie is dat vooral de kaas. Ieder dorp heeft zijn eigen schapen-of geitenkaas. Zoet, zout, zacht, hard, gekruid of puur. De kaas kan, mits het om de romige myzithra gaat, verwerkt zijn in Dakos, de populaire salade. Die bevat verder geweekt gerstebeschuit en geraspte verse tomaat, olie en oregano. Kleine lekkernijen zijn de Chochlioi boubouristi, gefrituurde slakken, en Kaltsounia, kaasbroodjes. Heb je grote trek, dan bestel je lamsvlees met citroen en stamnagathi, een soort chichoreiwortel. Wat je ook eet, na afloop krijg je er altijd een shotje raki of tsikoudia bij.
Walhalla voor wijnliefhebbers
En kun je na zo’n kookworkshop of -tour niet genoeg krijgen van de smaken van Kreta? Dan is het tijd om de wijnen van het eiland te ontdekken. Maar liefst een vijfde van alle Griekse wijnproductie komt uit Kreta. Niet raar: het eiland bestaat vooral uit heuvels, is super vruchtbaar en de weersomstandigheden zijn ideaal. Je zou kunnen stellen dat de drank op dit eiland is geboren, want de oudste wijnpers ter wereld (3500 jaar) werd gevonden in het Kretenzische Archanes. Ervaring genoeg dus.
Peza, bij Heraklion, is de meest vooraanstaande officiële wijnregio van Kreta. Daar kun je bij verschillende wijngaarden en wijnhuizen een kijkje nemen in de indrukwekkende wijnproductie. Er worden ook tentoonstellingen gehouden in wijnfabrieken, met een volledige rondleiding door de fabriek en wijnkelders. Het populairst zijn de tours, vaak vanuit hoofdstad Heraklion, die meerdere wijnbestemmingen in Peza of de omliggende wijnregio’s aandoen.
De meeste wijngaarden bevinden zich op de noordzijde van het eiland, waar de druiven worden beschermd tegen de hete Noord-Afrikaanse wind maar profiteren van de verkoelende bries van de Egeïsche Zee. Houd je van volle rode wijnen, drink dan wijn van Liatiko-druif, al dan niet in een blend met de Mandilaria. Ben je meer van het wit, zoek dan naar de druiven van de Athiri en de inheemse soort Vilana.
Heb je de smaak te pakken? Doe nog meer reisinspiratie op met deze insidertips voor Kreta.
