Papillonreizen
Rust op de rivier
Niet in het minst gestoort door de nieuwe passagiersboot, die even verderop met veel getoeter en geloei van de motor van de kade van Ségou vertrekt, peddelt deze visser in alle rust naar de oever. De warme kleuren van de zonsondergang zijn voor hem het moment om huiswaarts te keren; zijn werkdag zit erop.
Het is niet alles gou
Goud is een van de belangrijkste exportproducten voor Burkina Faso. Geen wonder dus, dat er heel wat mensen in de goudmijnen werken. Naast de grootschalige mijnen (vaak gerund door grote internationale bedrijven) zijn er de kleine privé initiatieven. Vorig jaar hadden we de kans om met een kennis een kijkje te nemen bij een mijngemeenschap in het noorden van het land. Een heus handelsdorp is verrezen aan de voet van de berg. Op de berg zelf hebben groepjes mannen elk hun eigen 'put'. Meestal gaan er vele maanden van hard werken aan vooraf, voordat er überhaupt iets gevonden (en dus verdiend) wordt. Het leven is er hard, de risico's zijn hoog. Wie het geluk heeft dat er goud in de put zit, kan de put geen seconde onbeheerd achter laten en is zijn leven niet meer veilig. Het risico dat een put instort is kleiner dan het risico van beroving of om het leven gebracht worden. Deze man draagt een zak met 25 tot 50 kilo rotsbrokken van de berg af, waar ze in kleine stukjes gehakt zullen worden. Met een beetje geluk worden zijn inspanningen beloond met wat goudstof.
Vanaf Djenné's moskee
Eens per jaar is het een moddigere bedoening in Djenné. De stad, die door UNESCO is aangemerkt als werelderfgoed vanwege de traditionele leemcultuur, staat dan in het teken van het stucen van de grote moskee. De crépissage is een bijzondere gebeurtenis, waarbij de hele stad betrokken is. Na het gebed in de vroege ochtend - waarbij de zegen wordt gevraagd voor het jaarlijkse groot onderhoud van de moskee en voor het welzijn van allen, die eraan meewerken - gaat het werk van start. Jongens dragen leem aan in mandjes op hun hoofd, de meisjes arriveren met emmers water. Het is een drukte van belang! De jongemannen - per wijk gegroepeerd - arriveren op het opzwepende ritme van de begeleidende drummers. Er wordt gejoeld, gelachen en geflirt. Ik probeer mee te bewegen met de stroom, ondertussen mijn camera in veiligheid brengend; modder vliegt in flinke hoeveelheden door de lucht. Natuurlijk ben ik als blanke een uitstekend mikpunt. Onnodig om te zeggen, dat ik er fraai uitzag :-) Meegesleurd in de stroom mannen, stuit ik op een groep jongedames, die wachten op hun beurt om het dak op te gaan. Ik bedenk me geen seconde en sluit me bij ze aan. De moskee is gedurende het jaar ontoegankelijk voor niet-moslims; vandaag wordt er oogluikend toegestaan dat 'helpers' de moskee betreden en het dak beklimmen. Eenmaal boven aangekomen voel ik me een bevoorrecht mens. Ik verwonder me over de potten, die in het dak zijn verwerkt en over de fraaie torens, die er ook vanaf het dak mooi uitzien. Een voordeel is dat ik uit de hectiek weg ben. In alle rust kan ik observeren en fotograferen. Kijkgaten in de muren leveren me ook nog eens hele mooie plaatjes op van wat zich beneden op straatniveau afspeelt.
Vanaf een Dogon-dak
Gewapend met een fles water en instructies klim ik de Dogontrap op, die naar het dak leidt. Een week lang staat het dorp in het teken van een Danyé, een speciale ceremonie om de in de achterliggende jaren overleden geïnitieerde Dogonmannen te eren. Ik ben niet de enige, die de klim naar een dak gemaakt heeft. Op vrijwel alle daken rondom het dorpsplein wemelt het van de vrouwen en kinderen. Wie niet geïnitieerd is in de Dogoncultuur mag niet in de buurt van de maskers komen. Een respectabele afstand houden dus. Op het ritme van de heilige drums doen de maskerdansers een ronde door het dorp, alvorens ze in het centrale deel arriveren, waar de dansen opgevoerd worden. De verschillende maskers hebben hun eigen dansen, stuk voor stuk indrukwekkend en ritmisch. Gefascineerd ben ik door de steltlopers, de mannen, die boven de menigte uittorenen en er in slagen om op hun stelten te dansen.
Puur Natuur
Als je in het buitenland woont, is niet altijd alles beschikbaar, zoals je dat in Nederland gewend bent. In plaats van koffers vol verzorgingsproducten uit Nederland mee te nemen, koop ik bij voorkeur lokale producten. Karitéboter bijvoorbeeld. De boter wordt gemaakt van de noten van de karitévruchten. De boter wordt door de lokale bevolking gebruikt voor allerlei verschillende toepassingen. Als verzorgingsproduct voor huid en haar, als bindmiddel van leem voor de huizenbouw en als kookvet voor diverse traditionele gerechten bijvoorbeeld. Van oudsher wordt er 's ochtends een beetje karitéboter in beide neusgaten gewreven. De vettige substantie vangt het stof op en voorkomt, dat deze via de neus het lichaam binnendringt en daar ziektekiemen achterlaat. Karitéboter heeft van nature een sterke smaak en een penetrante geur. In de winkels tref je hier dan ook vrijwel altijd karitéboter aan met een geurtje. Op de markt koop je het in de pure vorm in hoeveelheden van minstens een kilo. Als ik vanavond thuis kom, smeer ik eerst mijn haar dik in met karitéboter en aan de rest van de boter voeg ik een scheut citroensap toe om de geur te neutraliseren. Met het kopen van lokale producten zorg ik goed voor mezelf (puur natuur!) en steun ik tegelijkertijd de lokale economie en het behoud van ambachten.
Nijlpaarden in de...N
Ingespannen kijk ik naar de stipjes in de verte. Veranderen ze van vorm of lijkt het alleen maar zo door de bewegingen van de boot? Ik pak mijn camera erbij en zoom maximaal in. Voordat ik de kans krijg om het beeld te bekijken, bevestigt Ibrahim mijn vermoeden: nijlpaarden! Er deden al wat langer geruchten de ronde, dat ze terug waren in de rivier de Niger nabij Ségou, maar gezien hadden we ze nog niet. Tot eind vorig jaar, toen vier luiwamessen zich aan de zon warmden op een zandbank, precies op onze route. Op een steenworp afstand zitten de vissers vanaf de oever in alle rust toe te kijken.
De oude moskee van...
Bobo Dioulasso, Burkina Faso's 'tweede hoofdstad', heeft een prachtige oude moskee. Gelegen aan de rand van het oude stadsdeel, is de lemen moskee (waar je onder begeleiding ook naar binnen mag) een bezoek meer dan waard!
Aan het strand
In het kustgebied van Togo is er 's ochtends vroeg en in de namiddag volop drukte op de stranden. De netten worden binnengehaald en op het strand wordt de vangst eruit gehaald en worden de netten gebruiksklaar gemaakt voor de volgende dag. De hele familie helpt een handje. Bijna de hele familie. Er is altijd wel een uitzondering, die een rustig hoekje opzoekt.
Burkina Faso • West Burkina Faso
Burkina Faso • West Burkina Faso
Respect
De heilige krokodillen in Burkina Faso zijn meer dan een toeristische attractie. Wie verder kijkt dan de kip die geofferd wordt aan een kunstjes uitvoerende krokodil, ziet het dagelijkse leven van de lokale bevolking. Kinderen spelen in het water, vee drinkt aan de waterkant en het water wordt door de lokale bevolking uit het meer gehaald voor de dagelijkse karweitjes in en om het huis. In alle rust, zonder een spoortje van twijfel of angst. Want, zo zegt de bevolking, wie niets te vrezen heeft, zal niets overkomen! De mens toont respect aan het dier voor de bijzondere rol, die het in de historie voor mensen vervuld heeft. Het dier is daarmee een totem geworden, die tot op de dag van vandaag geëerd wordt. Wordt een familie op hun erf bezocht door een krokodil, dan kan de krokodil rekenen op gulle gaven en de familie op geluk en voorspoed.
Vrolijke voodoo
Bij voodoo wordt door menigeen in eerste instantie gedacht aan zwarte magie. Dat het ook een religie is, is minder bekend. De aanhangers van het voodoogeloof zijn dol op festivals en laten zich dan van hun beste en kleurrijkste kant zien. Zo ook deze enthousiaste jonge leider, die uitbundig dansend en met een brede lach op zijn gezicht, de volgelingen voor ging.
De ijscoman!
Weinig dingen zijn zo lekker als een ijsje op een warme dag. In Togo hoef je daarvoor niet ver te zoeken, de ijscoman komt naar je toe! Herkenbaar aan zijn hesje en meer nog aan de toeter, die hij veelvuldig gebruikt, is er weinig kans dat hij ongemerkt voorbij fietst. Hier hadden twee collega's een onderonsje. En inderdaad, ik kon de verleiding niet weerstaan om een foto te maken én een ijsje te kopen...
Burkina Faso • West Burkina Faso
Burkina Faso • West Burkina Faso
Walking on water
De yacana wordt ook wel 'de vogel die op het water loopt' genoemd. Tijdens een vroege boottocht over een meer in het westen van Burkina Faso, kiekte ik deze tijdens zijn landing.
Kleurrijk Togo
Als we het over voodoo hebben, wordt er vaak eerst aan Benin gedacht. Dat ook buurland Togo een rijke voodoocultuur heeft, is nog minder bekend en daardoor voor ons als reizigers juist extra interessant. Tijdens het jaarlijkse voodoofestival, afgelopen december, liet deze gelovige zich van zijn kleurrijkste kant zien.
Er kan nog meer bij..
Tijdens de jaarlijkse crepissage (het van een nieuwe leemlaag voorzien van de grote moskee) draait in Djenné alles om teamwork en snelheid. Zo ook op de speciaal voor de gelegenheid gefabriceerde ladders. Er wordt niet gewankeld, geduwd of getrokken en er is altijd ruimte voor meer mensen.
Nog één nachtje...
... en dan vlieg ik naar Mali. Met het vooruitzicht van mijmeren aan de oever van de Niger, onder het genot van de fraaie zonsondergangen van het regenseizoen, over het leven in tijden van grote veranderingen en de impact daarvan op hele landen en volkeren.
Cadeautje
Prachtig vind ik ze, de herten met hun enorme geweien! Terwijl ik gisteren door de bossen op de Veluwe struinde, stond ik ineens oog in oog met vijf van deze grote jongens. Wat een cadeau!
Kleurenpalet
Zon, sneeuw, en een heel palet aan prachtig gekleurde rotsen, dat was mijn beleving van Landmannalaugar. Een prachtig gebied voor dagtochten, als startplek van de Laugavegur-trektocht of voor een thermaal bad. De bodem is er rijk aan mineralen en dat proef je in het water uit de stroompjes. En voor de buitensporter: op de stoom kun je best een pannetje water koken.
Waterpracht
Naast vulkanen, geisers en papegaaiduikers, kun je in IJsland ook genieten van prachtige watervallen. De fraaie Gullfoss waterval is de moeite waard om een bezoek te brengen.
Riders in the storm
Mijn tocht op de Kjolur-trek op IJsland was verre van een gezellig wandeltochtje met mooi weer. Integendeel. Dagenlang mocht ik mijn krachten meten met de elementen, ik had de hutten helemaal voor mezelf en werd letterlijk met rugzak en al omver geblazen op de lavavlakten, waar de wind vrij spel had. Toen ik deze groep ruiters tegenkwam in een van de vele zandstormen, keek slechts een enkeling me aan. De meesten waren net als ik vooral naar binnen gekeerd door de barre omstandigheden. Op de lavaondergrond hecht zich slechts weinig begroeiing. Voordat een boompje of struik de kans heeft zijn wortels stevig te verankeren, heeft de wind er al een einde aangemaakt. Bergen zijn er nauwelijks en de wind heeft vrij spel. Omstandigheden vergelijkbaar met het oprukken van de woestijn in Afrika.
Iemand moet het...doe
Het van een nieuwe leemlaag voorzien van de grote moskee in Djenné is behalve een feest van samenwerking en plezier, ook hét evenement van het jaar. De jongens van de drie wijken strijden in een ludieke competitie om de eer van beste ploeg van het jaar als het gaat om het binnenbrengen van de vrachten leem. De meisjes laten zich van hun beste kant zien bij de aanvoer van water. En tussen dat alles door is er het nodige geflirt en vliegt de leem in de rondte in een vrolijk 'sneeuwballengevecht' op z'n Malinees. De man op de foto heeft tot (on)dankbare taak om de jongens en de meiden en de diverse wijken niet tegelijk naar boven te laten klimmen over de glibberige trap. Hij gooit de hele dag zijn kracht en humor in de strijd bij het openen en sluiten van de deur. En knijpt een oogje toe als er ineens een blanke - ook van boven tot onder onder de leem - met de meiden mee naar boven glipt :-)
Groenland • Zuidkust Groenland
Groenland • Zuidkust Groenland
Die is gek...
Struinend door kleurrijk Narsarsuaq tref ik deze Groenlandse jongen op een trappetje aan. Als ik hem vraag of ik een foto van hem mag maken, kijkt hij me wat verwonderd aan. Je ziet het hem bijna denken: 'Die is gek, waarom wil ze in vredesnaam een foto van me maken?' Ik laat hem het resultaat zien en hij knikt een keer. Als ik tevreden ben, is het blijkbaar voor hem al lang goed. Dat ze hier niet zo gewend zijn aan toeristen met camera's mag duidelijk zijn.
Hoogwerker
Slechts drie torens telt de fraaie lemen moskee in Djenné, werelderfgoedstad. Deze man heeft de eer één van de drie van een nieuwe leemlaag te voorzien. Zonder enige vrees - zich beschermd wetend door God - klaart hij de klus. Met elke streek niet alleen bijdragend aan het welzijn van de moskee, maar ook aan dat van hemzelf. Want, zo wordt er gezegd: een ieder die bijdraagt aan het werk aan de moskee, zal daarvoor door God beloond worden. Wie wil er dan niet op goddelijke hoogte werken?
Wasdag
Aan de oevers van de Niger is het elke dag wasdag. Kleren, mensen en vervoermiddelen, niets ontkomt er aan. Terwijl zijn tante en nichtje de was doen, geeft Youssouf zijn fiets een goede poetsbeurt.
Een modderige groet..
Eén keer per jaar wordt er in Djenné een immense klus geklaard. Voordat het regenseizoen zijn intrede doet, wordt de Grote Moskee voorzien van een nieuwe leemlaag. Jong en oud, meisjes en jongens uit de drie wijken, steken de handen uit de mouwen. Een feest van samenwerking, saamhorigheid, geflirt en tussen het harde werken door vooral ook heel veel plezier. Na wederom een vrachtje leem bij de moskee te hebben afgeleverd, wilde deze guitige jongeman maar wat graag op de foto.
Community-updates
NEEM DEEL AAN DE COMMUNITY OP FACEBOOK
01-11-2022 Zoals jullie weten, gaat de community stoppen. Wil jij graag nog in contact blijven met de andere communityleden? Word dan lid van de speciale Facebookgroep, die wordt beheerd door communityleden!
UPDATE: COLUMBUS COMMUNITY GAAT STOPPEN
27-08-2022 Helaas hebben we moeten besluiten dat we de community niet voort gaan zetten. We leggen je graag uit waarom. Lees verder >
