Het coronapaspoort komt er – maar wanneer?
Vorige week donderdag, 29 april, stemde het Europees Parlement in met het plan voor een Europees coronapaspoort, het zogeheten EU-Covid-19-paspoort. Hiermee moet vrij reizen binnen de Europese Unie deze zomervakantie weer mogelijk worden, alleen zijn er nog wel wat haken en ogen. Columbus Travel sprak met Geert Jan Hahn, Europa-commentator voor BNR Nieuwsradio én Columbus, over dit Digital Green Certificate en wat we mogen verwachten.
Voor onze Goede Reizen Podcast sprak Hahn afgelopen donderdag met ANVR-voorzitter Frank Oostdam. Luister de hele podcast hieronder terug!
Het Europees Parlement heeft ingestemd met het plan om een Europees coronapaspoort te lanceren. Neem ons nog even mee: wat is dat precies?
'De Europese Unie wil dat mensen deze zomer weer vrij door Europa kunnen reizen. Om dat mogelijk te maken, wordt er gewerkt aan een coronapaspoort, dat in feite niets meer en niets minder is dan een kort medisch coronadossier. In dit digitale document – een app - wordt vastgelegd of je bent gevaccineerd, dan wel negatief bent getest op corona of dat je in het afgelopen half jaar corona hebt gehad en dus tijdelijk immuun bent. Dat laatste zou je moeten bewijzen met een antigenentest, dat laat zien dat je antistoffen tegen corona in je bloed hebt. Als je aan een van deze drie voorwaarden voldoet, ben je in principe coronavrij en kun je dus reizen zonder in quarantaine te hoeven gaan.’
Maar nu kun je toch ook een negatieve test of vaccinatiebewijs laten zien? Wat is er anders aan het coronapaspoort?
'Op dit moment gelden er geen vastomlijnde regels. Elk land bepaalt voor zichzelf wat voor maatregelen het hanteert en kan deze van dag tot dag wijzigen. Zo kun jij bij vertrek nog voldoen aan de regels die een land stelt om jou binnen te laten, maar kunnen die regels bij aankomst alweer gewijzigd zijn. Elk land bepaalt voor zichzelf uit welke andere landen het toeristen toelaat; Nederland staat bij het ene land aangeschreven als bestemming met een hoog risico – rood – terwijl het andere land ons op de kaart oranje kleurt. De Europese Unie wil daar uniformiteit in creëren: alle 27 lidstaten hanteren dezelfde regels, zodat je als reiziger precies weet waar je aan toe bent. Lidstaten kunnen dan niet meer zelfstandig de regels van het spel veranderen. Het voordeel is ook dat je niet meer afgerekend wordt op je nationaliteit, maar op je individuele gezondheid. Je kunt dus niet de toegang worden geweigerd omdat je uit een hoogrisicogebied komt: als jouw dossier laat zien dat je coronavrij bent, dan ben je vrij om te gaan en staan waar je wilt - uiteraard wel met inachtneming van de op jouw bestemming geldende coronamaatregelen.’
En wanneer zou ik dat coronapaspoort dan moeten laten zien?
‘Als je met het vliegtuig reist, toon je je QR-code aan de gate, net zoals je het afgelopen jaar deed met een negatieve PCR-test. In het geval van vervoer over land, is de verwachting dat we daar zonder controle de grens over kunnen steken, maar dat er steekproefsgewijs gecontroleerd gaat worden.’
Is dat niet een beetje gek? Waarom wordt niet iedereen gecontroleerd?
‘Het grote verschil zit ‘m erin dat je natuurlijk in een vliegtuig met zijn allen in hetzelfde voertuig stapt. Als ik vanuit m’n huis in Amsterdam in mijn eigen auto stap naar m’n vakantieadres in Groningen, dan breng ik niemand in gevaar. In principe is dat niet anders wanneer ik naar m’n vakantieadres in Berlijn rijd. Maar in een vliegtuig zou ik anderen kunnen besmetten óf anderen mij, als daar geen controle op uitgevoerd wordt.’
Duidelijk. Dat coronapaspoort komt er dus. Wanneer mogen we ‘m verwachten?
‘De Europese Commissie had aan het parlement gevraagd om snel te handelen, juist zodat het certificaat nog vóór de zomer gelanceerd kan worden. We mogen dus van 1 juli uitgaan. Maar eerlijk gezegd zou ik het een superstunt vinden als dat lukt.’
Waarom is dat?
‘Het is eigenlijk een simpele rekensom. We hebben nu nog acht weken totdat de zomervakantie begint. Daarin moeten éérst alle 27 lidstaten met de neuzen dezelfde kant op komen. Uiteindelijk hebben alle landen hetzelfde doel: reizen weer mogelijk maken en de economie en de toeristische sector die boost geven die het zo hard nodig heeft. Maar er spelen genoeg persoonlijke belangen mee. Allereerst is de vraag: wie gaat betalen voor dit nieuwe systeem? En wat gaan we doen met alle kleurcodes? Mogen auto’s vrij de grens overgaan en hanteren alle landen een steekproefmethode of komen er grenscontroles? Zijn alle landen het eens met de data- en privacybescherming die nu door het Parlement is opgesteld? Het zijn belangrijke onderwerpen die nog flinke struikelblokken kunnen worden. En omdat we het over de EU hebben, moeten wel alle 27 lidstaten meegaan. Eén dwarsligger kan het hele proces vertragen. In feite hebben ze maar twee weken om hieruit te komen, want ze hebben vervolgens nog zes weken om alles te implementeren en ook dat heeft behoorlijk wat voeten in de aarde. Immers, elk land heeft z’n eigen manier nu om vaccinaties en negatieve corona-uitslagen te registreren. Al die technieken moeten gaan communiceren met het overkoepelende Europese systeem. En dat niet alleen, die overkoepelende app moet ook uitgelezen kunnen worden door douaniers. Het hoeft allemaal niet ontzettend ingewikkeld te zijn, maar alles bewerkstelligen in een tijdsspanne van twee maanden is op z’n zachtst gezegd uitdagend te noemen. Alles staat of valt met hoe serieus elke lidstaat het neemt. De komende week wordt dus heel spannend: de EU-lidstaten zijn nu met elkaar in onderhandeling. Volgende week zouden we al meer duidelijkheid moeten verwachten.’
Het coronapaspoort maakt het straks mogelijk om – mits bewezen gezond – vrij binnen de EU te bewegen. Denk je dat dit ook nog wereldwijd ingezet kan gaan worden?
‘Nee, dat verwacht ik niet. Binnen de Europese Unie is de implementatie relatief gemakkelijk omdat er al veel geregeld is. Zo hebben we al grensafspreken, een gezamenlijk vaccinatiebeleid waarbij vaccins door Europa ingekocht worden waar het Europees Medicijnagentschap (EMA) heeft bepaald welke vaccins wel en niet toegestaan worden. Bovendien is er Europa-brede financiële steun, óók voor de toeristische sector. Elke dag dat we langer wachten met het coronapaspoort is een dag langer steun uitkeren. Er is dus een intern belang. Ik acht de kans aanwezig dat ook landen die niet binnen de EU vallen maar wel onder het Schengen-verdrag vallen dat het vrij verkeer van alle burgers beschermt nog aanhaken; denk aan landen als Zwitserland en IJsland. Noorwegen heeft al aangekondigd aan een coronapaspoort te werken dat kan 'praten' met het EU-coronapaspoort en daar dus in meegenomen kan worden.
Een dergelijk paspoort wereldwijd implementeren heeft veel meer voeten in de aarde. En het is ook niet de bedoeling om het coronapaspoort een permanente oplossing te laten zijn. Het Europees Parlement heeft zelfs een zogeheten sunset clause ingebouwd: zodra corona de wereld uit is, wordt de app offline gehaald. Uiteindelijk moet ons grondrecht om vrij te kunnen reizen niet in het geding komen. Het is nu een tijdelijke noodzaak, maar geen eeuwigdurende oplossing.’
Luister hier naar het gesprek tussen Geert-Jan Hahn en ANVR-voorzitter Frank Oostdam:
In april hielden we een grote survey onder onze reizigers om de reiswensen en het gedrag van de Nederlander in kaart te brengen. Daarin vroegen we jullie ook naar jullie mening over het coronapaspoort en dit is de uitslag:
Is het reisgedrag van de Nederlander veranderd door corona? Nee, zo zegt het merendeel van de ruim 4000 respondenten:
In ons artikel 'Vakantie na corona: de 10 grootste reiswensen van de Nederlander' lees je de belangrijkste uitkomsten van het onderzoek.
Lees ook:
- De komst van het coronapaspoort: mogen we deze zomer weer reizen?
- Verplichte inenting of coronapaspoort? Zo ziet de toekomst van reizen eruit
- Dit zijn de populairste bestemmingen voor 2021
- Vakantie Sentiment Monitor april 2021
Nog meer reisinspiratie? Volg Columbus Travel op Facebook en/of Instagram en meld je aan voor onze wekelijkse nieuwsbrief!
