Moskou
Moskouse metro misère
Deze zomer hadden we zin in een rondreis door Rusland. Het is geen exotische bestemming, maar wel een aparte, dus hadden we onze rugzakken binnen een mum van tijd gepakt en bevonden we ons na een heerlijk korte vlucht in Moskou.
Natuurlijk wisten we al dat er in Moskou een uitgebreid metrostelsel is, de Moskouse metrostations staan wereldwijd bekend als ondergrondse paleizen die een attractie op zich vormen. We hadden met onze Lonely Planet reisgids een hele planning gemaakt van de mooiste stations die we wilden zien.
Bewapend met een metroplattegrond (dat qua vorm overigens veel weg heeft van een bijzonder harige spin) stapten we bij ons hotel het metrostation binnen, klaar voor een aantal vlugge ritjes. Het maakt namelijk niet uit in welke stad je bent, Londen, Parijs, Rome, Hamburg of zelfs Shanghai, met de metro kom je eenvoudig in iedere hoek van de vaak uitgestrekte steden.
Maar wat moet je doen als je zelf een metroplattegrond waarop de metrostations in Romeinse tekens staan aangegeven en er op de stations alleen maar Cyrillische tekens worden gebruikt? Eenvoudig: redelijk in paniek raken en vervolgens hopeloos verdwalen.
Hele hordes toeristen lopen steden als Moskou en Sint Petersburg al jaren plat, maar denk maar niet dat de Russen daar ook maar een heel klein beetje rekening mee houden. Zoals gezegd, plattegronden op de stations gebruiken alleen Russische tekens en als je op dat station staat en aan de hand van je reisgids met Romeinse tekens probeert uit te vogelen naar welk station je wilt, sta je voor een redelijke uitdaging.
Om hulp vragen heeft geen zin. Het aantal Russen dat Engels spreekt is miniem en het aantal Russen dat zin heeft om verwarde toeristen te helpen is nog kleiner. Ze hebben het te druk met intens chagrijnig kijken en nors naar elkaar grommen.
We besloten de enig resterende mogelijkheid te gebruiken: stations tellen en er het beste van hopen. Maar lieten we nu net op een station staan waar meerdere metrolijnen stopten en we ook nog eens uit moesten zien te puzzelen waar we voor welke lijn heen moesten. Het station was vormgegeven als een ingewikkeld doolhof en uiteraard was ook de bewegwijzering minimaal en in het Cyrillisch. Toen we eindelijk het perron met de juiste lijn hadden gevonden, was er nog altijd een redelijke foutmarge aanwezig, want de lijn reed natuurlijk twee richtingen op. We gingen opnieuw tellen en namen de richting die het meeste op onze uitkomst leek.
Er stopte een treinstel voor onze neus dat eruit zag alsof het minimaal vijftig jaar oud was, maar de tientallen plafonnières maakten het wel knus. Vooral omdat ze regelmatig even uit en aan floepten. Gespannen telden we de stations waar we stopten. Tussendoor probeerden we erachter te komen op welke stations we stopten, maar dat bleek verspilde moeite. De naam van het station stond maar op één plaats bij het perron aangegeven, dus het raam waar je zat moest daar toevallig stoppen. Mocht je het geluk hebben dat dat zo was, moest je als een razende met die rare tekens gaan zitten vergelijken. Het had geen enkele zin.
De stations liggen ook vrij ver uit elkaar, dus na enige tijd waagden we ons weer boven de grond. We hadden gegokt op het station bij het Kremlin, en na enig lopen en zoeken kwamen we er achter dat we eigenlijk een station te ver uit waren gestapt. Maar een kniesoor die daar op let. We waren bij het legendarische Kremlin, gelegen naast het befaamde Rode Plein! We genoten met volle teugen en stapten na een lange dag weer een metrostation binnen. Die hele metrotoer met de mooiste stations besloten we de volgende dag te gaan doen, het was al vermoeiend genoeg om te raden welke kant we op moesten voor het station bij ons hotel.
We gingen opnieuw met tekentjes puzzelen, op het station verdwalen en vervolgens tellen waar we eruit moesten. We stapten weer in een barrel dat voor een treinstel door moest gaan, en verbaasden ons nog eens over de stuurs kijkende Russen om ons heen. Iedereen lijkt hier een vreselijk ellendig leven te hebben. Niemand heeft het hier leuk. Lachen is iets waar ze waarschijnlijk spierpijn van zullen krijgen, en dus maar voor het gemak vermijden.
We stapten uit, liepen naar buiten en keken verbaasd om ons heen. Dit was niet de buurt waar ons hotel stond. Het metrokaartje werd langdurig bestudeert en na enige tijd beseften we dat we twee haltes te laat uit waren gestapt. Hadden we verkeerd geteld? Niet goed opgelet? Het was een raadsel. We pakten in ieder geval de lijn in de tegenovergestelde richting en stapten twee haltes verder weer uit en tot onze opluchting zaten we dit keer wel goed.
Pas aan het einde van de volgende dag, toen we wat zekerder in onze schoenen stonden en er zelfs in slaagden om het grootste deel van de mooiste metrostations – met vreselijk veel moeite – te zien, kwamen we erachter waarom we ons telkens vergisten als we op de metrolijn van of naar ons hotel stapten. Er bleek een metrostation gesloten te zijn, waar de metro snel en onopvallend aan voorbij suisde. Het kon zijn dat ze dat omriepen, maar dat verstonden wij natuurlijk niet.
Ik heb er lang over na moeten denken, maar ik denk dat ik het nu snap. Die Russen zien dit gewoon als vermaak. Als ze met de metro gaan, houden ze hun gezichten angstvallig in een stuurse plooi en houden stiekem in de gaten hoe toeristen verdwaasd over de metrostations lopen en vervolgens altijd bij de verkeerde stations uitstappen. Eenmaal thuis vertellen ze aan de eettafel wat voor sukkels ze vandaag weer rond hebben zien dwalen en lachen zich een breuk. Althans, ik hoop dat dat zo gaat. Iedereen heeft wat te lachen nodig in zijn leven, en als de Russen dit als vermaak beschouwen, biedt ik me graag als slachtoffer aan. Ze lijken het hard nodig te hebben.