De ultieme uitgids van Nederland: 21 x kunst en cultuur om de hoek
Wil jij even cultuur snuiven? We hebben de beste, verrassendste en simpelweg leukste musea, podia en culturele evenementen in eigen land voor je op een rij gezet, handig ingedeeld per provincie.
In de najaarseditie van onze special In Eigen Land
vind je de uitgebreide Uitgids; in deze online variant hebben we
een selectie gemaakt van de mooiste adresjes per provincie.
1. Ga voor (kunst)goud in MuseumW, Weert
Het Gemeentemuseum Weert is sinds 1982 gevestigd in het voormalige stadhuis, een markant rijksmonument in het centrum van de stad. Foto: Arjen Schmitz
Weert Na een flinke verbouwing schuilt de collectie van Museum W in Weert nu achter een opvallende gouden gevel. Centraal staan de kunstschatten en gebruiksvoorwerpen van de Nederlandse franciscanenorde, van archeologie tot moderne kunst.
2. Druk druk druk bij GRID, Groningen
Grafische ambacht in het GRID Grafisch Museum in Groningen. Kunstwerk: Phillip Ekwaro Osire Diaspora
In het GRID Grafisch Museum in Groningen leer je alles over het grafische ambacht en de grafische kunst. Aan de hand van wisselende tentoonstellingen én workshops over druk- en bindtechnieken.
3. Volg in het spoor van Bach en Bowie in Groningen
Ontdek graffiti en streetart aan de hand van een door Groningse muzikanten samengestelde playlist, fiets in het donker langs lichtkunstwerken die overdag verborgen blijven of sla een muzikale gids in de arm en wandel van Bach tot Bowie door vier eeuwen muziekgeschiedenis.
4. Leg een culturele Elfstedentocht af
Het kunstproject 11 Fountains in Harlingen. Foto's: Lydia Annema
Dankzij het kunstproject 11 fountains heeft Friesland er een nieuwe elfstedentocht bij. Elf fonteinen, ontworpen door kunstenaars uit elf verschillende landen, sieren de elf bekendste Friese steden. Volg een van de prachtige (stads)wandelroutes, waarop je meerdere fonteinen meepakt.
5. Bezoek het oudste planetarium ter wereld in Franeker
De Planetariumkamer en het indrukwekkende raderwerk vormen het oudste planetarium ter wereld dat nog werkt. Foto: ANP
Toen een plaatselijke dominee het einde der tijden voorspelde als gevolg van een botsing tussen Mercurius, Venus, Mars en Jupiter in 1774, was amateur-astronoom Eise Eisinga vastbesloten dit fake news te ontkrachten. Eise bouwde het inmiddels oudste werkende planetarium ter wereld, een schaalmodel met alle tot dan toe bekende planeten onder een prachtig blauw plafond, met daarboven tal van tandwielen die de hemellichamen in een natuurgetrouwe baan om de zon laten draaien. Toen hij zijn fantastische hobbyproject voltooide, had de replica-aardbol al zeven rondjes om de zon afgelegd, de mini-Mercurius ongeveer dertig en stond Saturnus op een kwart van zijn eerste omwenteling.
6. Bewonder 3D-kunst op het platteland van de Achterhoek met de
Silo Art Tour
Wie heeft er flatgebouwen, viaducten en grauwe bedrijfspanden nodig wanneer je ook schuren, silo’s en agrarische gebouwen tot kunstwerken kunt omtoveren? De Achterhoek bewijst met de Silo Art Tour dat je voor spectaculaire streetart echt niet naar de grote stad hoeft.
7. Bekijk moderne kunst op een restant uit de ijstijd in Museum Arnhem
De nieuwe vleugel van Museum Arnhem verwijst naar de historie van de locatie. Foto: Jannes Linders
Na een jarenlange verbouwing verwelkomt Museum Arnhem weer publiek, met als spectaculaire blikvanger een nieuwe tentoonstellingsvleugel die vijftien meter uitsteekt over de stuwwal in het hart van de stad. Op de gevel symboliseren 82.000 unieke en met de hand gemaakte tegels met hun kleurverloop van ijsblauw naar aardse tinten deze door een gletsjer gevormde locatie van het museum. Het museum voor moderne en hedendaagse kunst is naast vier extra tentoonstellingszalen uitgebreid met een nieuw depot en een gratis toegankelijke beeldentuin.
8. Dompel je onder in immersieve kunst in Almere
Bij Museum M. beleef je immersieve kunst en landschapskunst gebaseerd op alles om je heen. Foto: Unsplash
Een museum voor immersieve kunst, dat hebben we in Nederland niet. Nog niet, althans. Museum M in Almere gaat daar verandering in brengen, met zes grote tentoonstellingszalen die ook ’s avonds en ’s nachts geopend zijn, een kunstdoolhof en een bar op het dak waar lichtkunstwerken te zien zijn. Maar wat is het eigenlijk, onderdompelende kunst? Hier stap je straks binnen in grootse kunstwerelden om met al je zintuigen te ervaren. Zo krijgen uitdagende toekomstvisies van woeste natuur alle ruimte op NaturAlly: Wild Futures, het voorproefje van Museum M dat je tot en met 9 oktober kunt ervaren.
9. Klop aan bij het Paleis van Justitie in Zwolle
In 2012/2013 is het Paleis van Justitie spectaculair uitgebreid met 'de Wolk' op het dak. Foto: ANP
Museum de Fundatie is gewijd aan een collectie beeldende kunst, van de late middeleeuwen tot nu. Het gebouw is een attractie op zich: een voormalig Paleis van Justitie in neoclassicistische stijl, met een nieuwe, ovaalvormige expositieruimte op het dak.
10. Kom oog in oog met Dino's bij Natura Docet in Denekamp
Natura Docet beschouwt zichzelf als oudste natuurhistorisch museum van ons land — al zijn ze het daar bij Naturalis niet mee eens. De romantisch krakende vloeren en puntgave fossielen van een Ichthyosaurus, Stegosaurus en uit de Noordzee opgedoken mammoet vormen een sfeervol argument in het voordeel van de Tukkers.
11. Houd het fort in het Waterliniemuseum in Bunnik
In 1672 zag een Franse legermacht hun poging om ons land te veroveren in het water vallen. Een vernuftig systeem van inundaties, het opzettelijk onder water zetten van grote stukken land, zorgde voor een modderige barrière. Het water was te diep om door te marcheren, maar niet diep genoeg om over te varen. Later werd deze verdedigingslinie opgewaardeerd met de bouw van 46 forten, van het eiland Pampus in de Zuiderzee tot aan de Biesbosch. In Fort bij Vechten, het op één na grootste fort van de Nieuwe Hollandse Waterlinie, ontdek je hoe water onze bondgenoot werd.
12. Bezoek een van de mooiste kastelen van Nederland in
Heeswijk-Dinther
Kasteel Heeswijk bestaat bijna duizend jaar. De rijke geschiedenis van dit machtige monument kan beleefd worden in en rondom het kasteel. Foto: VisitBrabant
In Kasteel Heeswijk, een meer dan duizend jaar oude waterburcht, zijn sinds kort ook de eeuwenoude kelders opengesteld voor publiek. Een schavot, schandpaal en andere martelwerktuigen maken duidelijk dat je hier in de middeleeuwen liever niet te gast zou zijn. Nu ontdek je er kasteelverhalen die lang verborgen zijn gebleven.
13. Laat je inspireren door wollige kunst bij Museum de Pont in Tilburg
Een oude wolspinnerij en moormalige textielfabriek zijn nu geweldige musea. Foto: Peter Cox
In Museum de Pont, gehuisvest in een oude wolspinnerij, wordt hedendaagse kunst van internationaal formaat gepresenteerd. De monumentale oude fabriek met zijn grote, lichte zaal en intieme ‘wolhokken’ vormt een inspirerend decor voor honderden kunstwerken van onder anderen Marlene Dumas, Bill Viola en Anish Kapoor.
14. Ontdek een explosieve creatieve broedplaats op het Hembrug in
Zaandam
Ontdek een explosieve creatieve broedplaats in Zaandam. Foto: Ruben Timman
Op het Hembrugterrein in Zaandam, waar vroeger achter hoge hekken vuurwapens, artillerie en munitie voor het Nederlandse leger werden geproduceerd, werken nu creatieve ondernemers in de gerenoveerde industriële gebouwen. Aanrader is het Museum of Humanity, waar meer dan zevenduizend portretten en verhalen de mensheid laten schitteren.
15. Verruim je geest bij Museum van de Geest in Haarlem
Dolhuys beheert het erfgoed van de geest, in brede zin van het woord. Foto: Bastiaan van Musscher
In het historische Dolhuys in Haarlem, een plek waar in de zestiende eeuw patiënten met psychische problemen werden verpleegd, vind je het Museum van de Geest. Een gebouw vol kennis en kunst die je een andere kijk op de werkelijkheid biedt, met dank aan de bijzondere collectie outsider art. Voor deze kunststroming ontstond na de Eerste Wereldoorlog grote belangstelling dankzij psychiater Hans Prinzhorn en zijn boek Bildnerei der Geisteskranken, met kunstwerken van mensen uit psychiatrische instellingen. Kunstenaars als Karel Appel en Salvador Dalí lieten zich hierdoor inspireren. En ook jij komt ongetwijfeld geïnspireerd uit dit museum.
16. Geef je over aan jeugdsentiment in Hoorn
In het Museum van de Twintigste Eeuw vind je volop jeugdsentiment: in een oud klaslokaal, een kamer uit de jaren zeventig en, jawel, bij een expositie over de Henny Huisman Show (t/m 30 oktober). Nog meer nostalgie: bij de tentoonstelling Kijkbuiskinderen mijmer je bij de originele poppen uit De Fabeltjeskrant en Paulus de Boskabouter over al die gezellige avondjes in pyjama op de bank, voor de tv.
17. Bewonder oldtimers in het Louwman Museum in Den Haag
In het Louwman Museum ontdek je de grootste collectie auto gerelateerde schilderkunst, illustraties, affiches, sculpturen en trofeeën ter wereld. Foto: ANP
Een complete verzameling van ruim 130 jaar auto-industrie is het uiteraard niet, maar het Louwman Museum heeft met gevoel voor historische waarden een interessante en evenwichtige collectie vintage voertuigen bijeengebracht. De verzameling bestaat inmiddels uit ruim 275 antieke en klassieke automobielen.
18. Eet met je ogen bij het Lisser Art Museum in Lisse
Het Lisser Art Museum (LAM) is hét foodart-museum, bomvol internationale topstukken die iets met eten, drinken of consumeren te maken hebben — denk aan een zelfportret van suikerklontjes met de magie van Lego of een drie meter lange tros beschimmelde druiven van fonkelende edelstenen en kralen. Zin in een voorafje? Bereid je museumbezoek dan voor met de online smaaktest.
19. Bewonder streetart in de oude dierentuin van Emmen
Wie het geheugen van een olifant heeft weet het nog: zeven jaar geleden bevond zich op de plek van het huidige Rensenpark het olifantenverblijf van het Noorder Dierenpark. Writer’s Block Murals transformeerde de lege plek die de grijze reuzen achterlieten tot een nieuwe kleurenoase: 35 graffitikunstenaars creëerden samen ruim 2500 vierkante meter aan nieuwe kunstwerken. Elke zaterdag en zondag kun je de streetart bewonderen tijdens een gratis tour.
20. Waan je in de tijd van Shakespeare in Diever
Niet alleen de voorstellingen van het Shakespeare Theater, maar ook de locaties waarop deze plaatsvinden verdienen een ovatie: in de zomer in de open lucht, aan de bosrand van Nationaal Park Drents-Friese Wold, en ’s winters in het Globetheater, een kopie van het befaamde Globe in Londen waar tussen 1599 en 1645 meerdere stukken van William Shakespeare in première gingen.
21. Sta stil bij de Watersnoodramp in Ouwerkerk
Op 1 februari 1953 breken de dijken. Het tot ongekende hoogten opgestuwde Noordzeewater stroomt landinwaarts en sleurt huizen en soms volledige gehuchten met zich mee. Meer dan driehonderd mensen verdrinken. Het Watersnoodmuseum, gevestigd in de vier caissons van Ouwerkerk — betonnen golfbrekers die gebruikt zijn om de beschadigde dijken weer te sluiten —, vertelt over de Watersnoodramp, over de wederopbouw en over overstromingen die nog altijd plaatsvinden, verspreid over de wereld.
Smaakt dat naar meer? De uitgebreide Uitgids met nog
veel meer tips per provincie lees je in de najaarseditie van In
Eigen Land!
Volg Columbus Travel op Facebook en/of Instagram en meld je aan voor onze wekelijkse nieuwsbrief.
