Weekendje weg in de woestijn: 5 Nederlandse natuurgebieden waar je je in de Sahara waant
Op steeds meer plekken in de Nederlandse natuur mag het zand weer stuiven. Bijzondere planten en dieren keren terug. Op deze bijzondere plekjes kun je op woestijnexpeditie in eigen land.
1. Kootwijkerzand: genieten van de stilte
Met een omvang van 7 km² is het Kootwijkerzand de grootste zandverstuiving van West-Europa. Vooral buiten de zomermaanden heerst er grootse stilte. Het stuifgebied is tegelijkertijd ontzettend dynamisch. Waar de beheerders even niets doen, groeit het in een mum van tijd weer dicht met buntgras, ruig haarmos en een tapijt van korstmossen.
BIJZONDERE SOORTEN: raaf, jeneverbes, ruig haarmos, heidespurrie en zandzegge.
2. De Loonse en Drunense Duinen: verzanden in de Brabantse Sahara
De Loonse en Drunense Duinen in Noord-Brabant is met zijn circa 3 km² oppervlakte de op een na grootste zandverstuiving in Nederland. Dit deel van het nationale park wordt ook wel de Brabantse Sahara genoemd. Wat deze zandverstuiving vooral bijzonder maakt, zijn de door het zand ingestoven eeuwenoude eiken. Uit onderzoek is gebleken dat sommige achthonderd jaar of ouder zijn. Op deze eiken groeien zeldzame korstmossen, zoals purper geweimos. Ook speciaal: de enorme populatie nachtzwaluwen. ’s Zomers hoor je hier overal het sjirpen van de veldkrekel, elders in Nederland een zeldzame soort. Als je vanaf het uitzichtpunt bij Duin en Bosch het gebied in loopt, waan je je op het strand. Leg op een mooie dag je handdoek op het zand en sluit je ogen. Met een beetje fantasie klinkt het geruis van de wind net als de zee.
BIJZONDERE SOORTEN: raaf, veldkrekel, levendbarende hagedis, mierenleeuw, nachtzwaluw, diverse soorten korstmossen.
3. Hulshorsterzand: spelen in de heide
De zandverstuiving op het Hulshorsterzand is tussen 2012 en 2016 flink op de schop gegaan omdat het kale zand dichtgroeide en de heide veranderde in bos. Ongeveer een vierkante kilometer is hersteld en stuift weer. Inmiddels scharrelen er weer vele soorten loopkevers rond, en ook de zandoorwurm wordt er weer af en toe gezien.
BIJZONDERE SOORTEN: nachtzwaluw en roodborsttapuit.
4. De Hoge Veluwe: leven op het randje
De zandverstuiving op De Hoge Veluwe is een mozaïek van beweeglijk zand, mos en korstmosbegroeiingen met een pionierkarakter en pioniergraslanden met buntgras. De meeste vogelen insectensoorten kom je tegen op de korstmossteppe langs de rand van de zandverstuiving. Met een beetje geluk hoor je hier de veld- en boomleeuweriken massaal zingen, en is ook het hoge gepiep van de boompieper hoorbaar. In de voorjaarsmaanden laat de lentevuurspin zich zien. Dit unieke diertje komt vrijwel uitsluitend in dit gebied voor.
BIJZONDERE SOORTEN: lentevuurspin, mierenleeuw, boomleeuwerik, raaf, zandhagedis.
5. Schoorlse Duinen: struinen door de ontembare natuur
Het Schoorlse duingebied werd anderhalve eeuw geleden ook wel omschreven als ‘het ellendigst van allemaal. Ongenaakbaar, onbewoonbaar, ontembaar’. Uiteindelijk is het Staatsbosbeheer gelukt om het zand te temmen door het aanplanten van heel veel helmgras en duizenden zwarte dennen, en dan vooral de Corsicaanse en Oostenrijkse den. Ook in De Kerf, een gecreëerd gat in de duinen, ontstonden jonge zandverstuivingen. De grootste zandverstuivingen vind je nu in de Baaknol in het noordoosten en op de rand van de PWN-duinen bij Bergen aan Zee in het zuidwesten van het gebied. Door hier op lage plekken grond af te plaggen, worden natte duinvalleien gecreëerd, die weer andere soorten aantrekken. De aanpak lijkt effect te sorteren. De zandhagedis doet het goed en er worden steeds meer zeldzame graafwespen en zandbijen ontdekt.
BIJZONDERE SOORTEN: nachtzwaluw, boomleeuwerik, tapuit, zandhagedis, mierenleeuw, vele graafwespen en zandbijen.
Wil jij meer leuke plekjes ontdekken in ons kikkerlandje? Bestel In Eigen Land, een speciale Columbus Travel-editie met 101 tips om het buitenland in Nederland te ervaren. Nu zonder verzendkosten!
