Meesterwerken van de architectuur: deze gebouwen mag je niet missen bij je citytrips in Vlaanderen
Bij Vlaamse meesters denken we al gauw aan Rubens, Bruegel of Van Eyck, maar in de vijf grootste Vlaamse steden verleggen we onze focus naar andere meesterwerken. Deze architectonische hoogstandjes bepalen het beeld van de Big Five van Vlaanderen: Brugge, Antwerpen, Leuven, Gent en Mechelen.
1. Op kunstzinnige ontdekkingstocht in Brugge
Triënnale Brugge gebruikt de historische stad als decor. © Jan Darthet
Het historische centrum van Brugge staat op de Werelderfgoedlijst van UNESCO, maar dat betekent niet dat de tijd hier heeft stilgestaan. Integendeel, hier word je verrast door grensverleggende architectuur, verrassende musea en creatieve start-ups. Een goed voorbeeld van hoe creatieve geesten de stad omarmen is het driejaarlijkse Triënnale Brugge. De historische kern van de stad vormt het decor voor de tentoonstelling van hedendaagse kunst en architectuur. Dertien (inter)nationale kunstenaars tonen hun installaties aan het grote publiek, waarbij de Brugse architectuur in een kunstzinnig jasje wordt gestoken. Bezoekers gaan op een zomerse ontdekkingstocht langs een parcours van tien etappes door de stad. It’s your lucky day: Triennale Brugge 2021 biedt een unieke kijk op de stad en is nog tot 24 oktober te bezoeken.
2. Op geschiedenisles in Antwerpen
Zwerven door Antwerpen is als een reis door de tijd. © Sigrid Spinnox
Het water loopt historici in de mond als ze naar Antwerpen kijken: op weinig plekken is de voetafdruk van de wereldgeschiedenis nog zó fraai zichtbaar als in het centrum van deze stad. In de architectuur komt het verleden tot leven. Geen historische ontwikkeling trok aan de wereldstad aan de Schelde voorbij: de middeleeuwen, gotiek, renaissance, barok, classicisme – noem maar op – álle belangrijke stijlvormen zijn terug te vinden in Antwerpen. Kijk eens door een andere bril naar de Antwerpse architectuur en de geschiedenis openbaart zich voor je ogen. Ga mee op een reis door de tijd:
- Het Antwerps stratenplan is een stille getuige van de middeleeuwen: de driehoekige Grote Markt is typerend voor de oudste en eerste steden.
- De spitsboogtechniek laat toe hoger te bouwen, en dat vertaalt de pronklustige Antwerpenaar vanaf de veertiende eeuw in kerkelijke grandeur. Het meest sprekende voorbeeld is de Onze-Lieve-Vrouwekathedraal, een van de meesterwerken van de gotische architectuur. Ook de Sint-Jacob-, Sint-Paulus- en Sint-Andrieskerk zijn absolute stijlwonderen van de gotiek.
- De renaissance staat voor klassieke perfectie: ideale bouwverhoudingen die terugvoeren naar de Grieks-Romeinse cultuur. Het Stadhuis, Hessenhuis en de meeste panden op het Conscienceplein zijn jubelende schoolvoorbeelden van deze bouwstijl, die opkwam in de zestiende eeuw.
- Statige stadshotels en riante burgerwoningen, kerken die de oude architectuur heruitvinden of exotische art nouveau-gevels die doen dromen van burgerlijke grandeur … achttiende- en negentiende-eeuws Antwerpen biedt een mozaïek van elegante architectuurstijlen. Kijk eens goed naar Bourla-theatertempel (classicisme) en de hal van het Centraal Station (art-nouveau) en je ziet de tijdsgeest terug in de architectuur.
3. Op bezoek bij de eeuwig jonge stad Leuven
Het stadhuis is de grote trots van Leuven. © David Degelin
Leuven en de universiteit zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden, wat een bijzondere jeugdige, creatieve geest aan de stad geeft. Weinig steden zijn zo innovatief en vernieuwend. Ga bijvoorbeeld langs bij Hal 5, de oude spoorweghal die is omgetoverd tot foodcourt. Of de oude industriële wijk Vaartkom, die een geheel tweede leven heeft gekregen als frisse, groene stadswijk. En dan hebben we ook nog OPEK, de oude opslagloods die inmiddels een bruisend centrum is als Openbaar Entrepot voor de Kunsten. Zelfs het erfgoed van de St. Pieterskerk is in een innovatief jasje gestoken: met een VR-bril komt Het Laatste Avondmaal, dat al eeuwenlang in de kerk hangt, tot leven. Dit meesterwerk van de hand van Dieric Bouts, stadsschilder van Leuven in het midden van de vijftiende eeuw, toonde het bekende Bijbelse tafereel nog vóór Leonardo da Vinci er wereldfaam mee verwierf.
Ook de oude glorie wordt omarmd in Leuven. Het stadhuis is dé grote trots. Door de uitzonderlijke gevel is het een van de bekendste gotische stadhuizen ter wereld. Met de 235 beelden van Leuvense historische figuren is de gevel een ware hall of fame: geleerden, kunstenaars, patroonheiligen, graven en hertogen sieren de gevel van het gebouw.
4. Op slag verliefd op de skyline van Gent
In de vroege uurtjes heb je de Sint-Michielsbrug voor jezelf. © Communitylid Dreamer666
Het stadscentrum van Gent is als een openluchtmuseum. De architectonische hoogstandjes buitelen over elkaar heen, allemaal net zoveel aandacht waardig. De Sint-Michielsbrug over de rivier de Leie biedt de fraaiste uitzichten, met een 360 graden-uitzicht over de historische monumentale panden. Sta hier even stil, geniet en kijk naar de ansichtkaartuitzichten: de Gras- en de Korenlei met de Oude vismijn, in de verte het Gravensteen, de Sint-Michielskerk, de achterkant van het Pand en natuurlijk de drie beroemde torens van Gent op één rij. Enkel vanop deze brug kan je ze in één uniek beeld vatten. Ga in de vroege uurtjes, dan is het licht het mooist en heb je de brug en bijbehorende uitzichten voor jezelf. Ook een avondwandeling langs de Leie brengt de architectuur naar sprookjesachtige hoogten, de gebouwen zijn dan prachtig verlicht.
Maar Gent kent nog veel meer gezichten. Op de hoek van de Kalendestraat is het architecturale pareltje gevestigd van Sofie Taillieu. Dit unieke pand is het thuis voor een zeer uitgebreide collectie damesschoenen en accessoires, maar ook zonder shopverlangens is enkel het gebouw al een bezoek waard. Het Design Museum verdient ook een speciale vermelding: in een herenhuis uit de achttiende eeuw is het museum gevestigd, maar met een moderne aanbouw. Dit grootste designmuseum van België (en het wordt in 2024 nóg groter) legt de focus op het bredere industrieel en artistiek design.
© Communitylid Gekkofan
5. Op naar het best bewaarde geheim: Mechelen
Wintertuin Ursulinen is een staaltje art nouveau op héél hoog niveau. © Visit Mechelen/ Koen Broos
Van de big five van Vlaanderen is Mechelen het best bewaarde geheim. De gloriedagen van de stad liggen tussen de veertiende en zeventiende eeuw, toen Mechelen als hoofdstad gold van de Bourgondische Nederlanden. Verschillende heersers zetelden in Mechelen en lieten zo hun sporen na, bijvoorbeeld met het paleis van Margareta van Oostenrijk. Zij bouwde het eerste renaissancegebouw van de Lage Landen en was daarmee de trendsetter voor de leidende bouwstijl in de jaren die volgden. Het Hof van Busleyden is in een vergelijkbare renaissancestijl gebouwd. Dit stadspaleis van Mechelen doet nu dienst als museum, met nadruk op de geschiedenis van de Bourgondische Nederlanden.
Waar Margareta een meesterwerk van de renaissance introduceerde, is de Wintertuin Ursulinen art nouveau op hoog niveau. Toen de zusters Ursulinen deze feeërieke Wintertuin, met een kleurrijke glas-in-loodkoepel, toevoegden aan hun toenmalige meisjespensionaat in 1900 was deze bouwstijl nog amper doorgedrongen – laat staan op dít niveau. Er zit flora en fauna in het glaswerk, het spel van licht en kleur werkt betoverend, goudgele stralen strelen de glaskoepel: de mysterieuze, onbekende architect heeft een meesterwerk afgeleverd.
Wil je meer van dit soort tips? Volg Columbus Travel op Facebook en/of Instagram en meld je aan voor onze wekelijkse nieuwsbrief!