Afscheid van Nepal
Afscheid van Nepal
Minstens net zo uniek, niet ver van de hoofdstad, is Bhaktapur. De grote stad is onwezenlijk en heeft een vrijwel aparte status in het land. Zelfs de taal die er wordt gesproken is anders dan in de hoofdstad die maar een paar kilometer verderop ligt. Als toerist betaal je een flink bedrag om de stad in te mogen maar dan heb je ook toegang tot oude bouwwerken waarvan je je bijna afvraagt of ze echt zijn. Het oude centrum is één groot kunstwerk. Alles is uitgesneden in hout. De beste benaming voor deze stad is die van levend museum.
Voor ons vormt het bezoek aan deze stad de afsluiting van onze reis naar het Verre Oosten. We nemen nog een hele dag voor onszelf in Kathmandu om zelfstandig de stad nog eens te bekijken en wat souvenirs te kopen. Ik laat me eindelijk verleiden om een mandala van het Wiel van het Leven te kopen. Ik zit er al weken op te azen en het is nu of nooit. Ik leg best wel een groot bedrag neer voor een prachtige handgeschilderde en met bladgoud bewerkte afbeelding van het Boeddhistische wiel. Iemand is hier een maand lang elke dag mee bezig geweest. In het Boeddhisme gelooft men in reïncarnatie. Indien je je tijdens het leven goed gedraagt, kom je in een volgend leven in een beter rijk. Gedraag je je slecht, dan kom je in een slechter rijk weer tot leven. De zes verschillende rijken staan weergegeven op het Levenswiel. Het hellenrijk ziet er het slechtst uit en staat onder aan het wiel. Mensen worden daar verbrand of hangen vastgebonden aan hun voeten. Naarmate je hoger komt op het wiel wordt het leven ook beter. Het dierenrijk staat vrij onderaan. Ook vrij onderaan staan het rijk van de geesten die nog geen afstand hebben kunnen nemen, evenals het rijk van de gevallen goden. Dit zijn de vier rijken waar pijn wordt geleden. De hoogste lagen worden gevormd door het mensenrijk en het godenrijk. In de cirkel in het midden van het wiel staan drie dieren afgebeeld die de drie mentale vergiften symboliseren. Dit zijn de haan (begeerte), de slang (aversie) en de olifant (onwetendheid). Tekeningen rondom het wiel geven uiting aan de verschillende vormen van onbewustheid. Dit wiel wordt gebruikt om de Boeddhistische leer te onderwijzen vanwege de complete inhoud. Het zou een hele studie vergen om alles van dit levensrad te begrijpen. Het is in ieder geval meer dan een kunstwerk alleen en elke keer dat ik ernaar kijk ontdek ik weer wat nieuws.
Wat ik ook absoluut wil kopen is het Nepalese tijgerspel. Het is een oeroud bordspel voor twee spelers. Vier tijgers nemen het in dit spel op tegen twintig geiten. De tijgers kunnen winnen door een aantal geiten op te eten, de geiten kunnen winnen door de tijgers dusdanig te beperken in hun bewegingsvrijheid dat ze geen kant meer op kunnen. Het bord is rond, handgeschilderd, en de dieren zijn van goudkleurig metaal. Los van het feit dat het een leuk spel is om mee bezig te zijn staat het ook erg mooi in een huiskamer of studeerkamer.
De laatste dag zitten we nog urenlang in de zon aan het zwembad van het hotel om onze herinneringen op te schrijven en ervoor te zorgen dat we ze niet zullen vergeten. China, Tibet en Nepal glijden op dat moment weer aan mij voorbij en met de gids Prakash brengen we een laatste avond door in een restaurant met dansspektakel. De Yeti komt hier vanaf het podium nog de etende gasten begroeten.
Het vliegen is daarna altijd het vervelendst. Niet zozeer het vliegen zelf maar het lange wachten is slopend. Om Nepal uit te kunnen komen worden we maar liefst vier keer gefouilleerd, zelfs twee keer op een afstand van tien meter. Het land laten we achter ons om richting Delhi te vliegen waar we nog een hele tijd moeten wachten voordat we de vlucht naar het Westen kunnen nemen.
Voor de reisorganisatie krijgt deze trip nog een staartje. Er is zoveel fout gegaan dat we er een zaak van maken. Op het moment dat deze voor moet komen voert de organisatie bewijsmateriaal aan dat ze zelf voor hun gemak even aangepast hebben. Onze op naam gestelde reisbescheiden bevatten ineens andere condities. Gelukkig heb ik tijdens de zitting de originelen bij me. We worden volledig in het gelijk gesteld en de organisatie moet een deel van de reis terugbetalen. Reizen blijft erg leuk, zelfs door landen in opspraak, maar het is jammer dat sommige reisbureaus het niet zo nauw nemen met het wel en wee van hun klanten.
Het meest indrukwekkende van deze reis blijft voor mij toch wel Tibet. Het contrast tussen de rijkdom in de tempels en de armoede van de mensen doet me keer op keer nadenken. Ik hoop van harte dat de Tibetanen op een dag de hun toekomende vrijheid en vrede zullen herwinnen en dat de dalai lama terug zal kunnen keren naar zijn Potalapaleis.
(Dit was de 17e blog over onze reis naar China, Tibet en Nepal. Ik heb niet de indruk dat de blogs heel veel zijn gelezen maar ik ben er stug mee door gegaan. Op een dag zullen ze iemand tot nut zijn. Mocht je ze willen lezen, dan kan dat afzonderlijk, maar anders moet je onderaan bij de eerste beginnen).