10 redenen om te sterven op Bali.....
10 redenen om te sterven op Bali.....
Het is mooi weer buiten en een prachtige dag. Wat een heerlijk moment om te schrijven over doodgaan op Bali. Vraag mij niet waarom ik daar opeens op kom…Ik heb totaal geen behoefte om deze wereld te verlaten, sterker nog ik wil helemaal niet doodgaan. Zeker al niet als ik iedere maand Columbus magazine doorblader. Wat een prachtige wereld, er valt nog zoveel te zien en te genieten. Volgens mij heb ik minimaal 10 levens nodig om alle plekken te gaan zien die hoog op mijn verlanglijst staan. Maar tja, je schijnt het niet helemaal voor het zeggen te hebben. Bovendien heb ik graag de regie in eigen handen. Ook als ik dit lichaam ooit moet verlaten……..
Jaren geleden kwam ik ooit eens een gedichtenbundel tegen met grafopschriften. Je moet er maar opkomen dacht ik nog. Een opschrift is mij altijd bijgebleven: “Hier lig ik in mijn eentje onder dit steentje”…….Die vond ik wel leuk eigenlijk, maar dat is wel een tiidje terug. Als ik er nu over na denk dan word ik eigenlijk helemaal niet zo vrolijk meer van dit opschrift. “Jakkes”, denk ik eigenlijk. Doe ik mijn hele leven mijn best om mij te omringen met lieve familie en vrienden. Reis ik de halve wereld over om bijzondere mensen te ontmoeten en prachtige plaatsen te zien. Wordt ik, als ik ooit doodga, achtergelaten op een voor mij nietszeggende begraafplaats, zonder uitzicht….Lig ik daar, alleen, tussen voor mij nietszeggende mensen…..in een waarschijnlijk veel te krappe kist…je kunt geen kant meer op….Op de een of andere manier vind ik dat toch geen aantrekkelijk vooruitzicht meer….”Dat moet toch anders kunnen” denk ik dan……….En dan dwalen mijn gedachten weer af naar Bali.
Een crematie ceremonie op Bali is “a celebration of life”. Een warme, intieme, vrolijke en ook verdrietige aangelegenheid die recht doet aan de plek die de overledene binnen het gezin, de familie, de gemeenschap heeft ingenomen.
Op het moment dat je ziel op Bali het lichaam verlaat, ontfermt de familie zich over jou. Daar komt geen begrafenisondernemer aan te pas. Dat concept bestaat ook totaal niet. Jouw familie bepaalt, regisseert en weet volgens overgeleverde tradities precies hoe de overgang van jouw ziel naar een nieuw leven gevierd en begeleid moet worden. Je lichaam wordt gewassen door je naaste familie en gewikkeld in mooie witte doeken. Vrienden en bekenden komen bij jou op bezoek en brengen offers en eten. Delen samen verhalen over jou. Verdriet en dankbaarheid gaan hand in hand. Een samenzijn dat de hele dag en nacht doorgaat. Geen afgepast en afgemeten bezoekuurtje aan een kille en afstandelijke plek. Kijk, daar heb ik wel wat mee. Als je dan toch moet sterven, dan wel een beetje knus graag…….
Dikwijls wordt je de volgende dag, een beetje afhankelijk van de omstandigheden, op de crematieplaats van jouw geboortedorp verbrand. Cremeren klinkt misschien wat meer chique en veilig (afstandelijker), maar dat zou geen recht doen aan de intimiteit van deze bijzondere gebeurtenis. Deze eerste fase van begeleiding van je ziel wordt geleid door de spirituele leider van jouw dorp. De plek van verbranding is met recht ook een spirituele en heilige plek voor jou en jouw familie. Het is vaak een mooie plek vlak buiten het dorp, omringd door prachtig groen, rijstvelden en een eeuwenoude boom. Een spirituele boom waarin de ziel kan rusten. Balinezen toeteren dan ook altijd even als ze met hun auto of scootertje langs deze boom reizen. Om even te laten weten dat ze eraan komen, uit respect en soms in het donker ook omdat het best een beetje eng kan zijn.
De verbranding van jouw lichaam gebeurt in alle openheid. Vergezeld van gamelan klanken en gekleed in traditionele sarongs leggen familieleden vaak nog tastbare herinneringen bij je. Na de verbranding worden je stoffelijke resten in eerste instantie begraven of thuis bewaard in de tempel van jouw huis. Afhankelijk van de financiële situatie van de familie en de stand van de maan vinden er later in het jaar meerdere crematie ceremonies plaats.
Deze plechtigheden zijn vol prachtige symbolische handelingen en vergen soms een maandenlange voorbereiding. Ik zal proberen een beschrijving te geven wat ik heb mogen ervaren bij de tweede en derde crematieplechtigheid van de opa van mijn beste Balinese vriend.
De stoffelijke resten van Dewa’s opa werden bewaard in de tempel van zijn huis. Maandenlang was de familie bezig met het maken van prachtige offers en ornamenten voor deze bijzondere dag. Als oudste zoon van het gezin mocht Dewa de stoffelijke resten van zijn opa dragen. Deze waren gewikkeld in een witte doek die om zijn schouders hing. Deze witte doek was weer verbonden met lange witte doeken, die op hun beurt weer verbonden waren met een prachtig versierde draagbaar. Op deze draagbaar zat de jongste zoon van de familie, Adik, met heilig water en een lange veer van een pauw. Naaste familieleden en bekenden hielden allemaal deze witte doeken vast tijdens de wandeling naar de crematieplaats. Onderweg besprenkelde Adik vanaf de draagbaar omstanders met het heilige water. Vooraan deze stoet werd door tientallen mannen uit het dorp een grote stier gedragen. Hierin werden later de stoffelijke resten verbrand. De mannen waren, opgezweept door de magische klanken van het meelopende gamelan orkest, in trance en moesten door speciale begeleiders op de weg gehouden worden…..
Ongeveer 6 maanden later mocht ik de derde crematieplechtigheid bijwonen. Omdat het water voor de Balinezen een heilige functie heeft en het lichaam voor een groot deel uit water bestaat, eindigde deze ceremonie op het strand aan de Bali zee. Na een spirituele dienst werden de begeleidende ornamenten op het strand verbrand en de stoffelijke resten van Dewa’s opa aan de zee toevertrouwd.
Mijn ervaring teruglezende voel ik nog altijd de magie, de spiritualiteit, de verbondenheid, de intimiteit en misschien ook wel de prachtige vanzelfsprekendheid waarmee je ziel na de dood wordt omarmd en begeleid. Opeens realiseer ik mij waarom ik eigenlijk op Bali wil sterven. Op Bali ga je namelijk niet dood…….