Bali
Off the beaten tracks op Bali – de magische bergen van Munduk
Bali is een favoriete reisbestemming van veel mensen en met een reden. Het is een prachtig eiland met een grote diversiteit op een relatief klein oppervlakte. Brede zandstranden worden afgewisseld met groene rijstvelden en indrukwekkende vulkanen. Helaas is dit ook de pakketreisaanbieders nog niet ontgaan en inmiddels komen hele volksstammen met busladingen in het hoogseizoen op het eiland af, welke zich verschalken in luxe resorts met infinity pools en onbeperkt cocktails. De meeste van deze mensen laten zich een aantal dagen rondrijden en volgen uiteindelijk de “Bali-route”, te weten Kuta/Seminyak – Ubud – Lovina – Sanur. Toen wij in 2010 op Bali aankwamen midden in het hoogseizen (Augustus) schrokken wij van de drommen mensen overal en besloten wij het andere Bali op te zoeken. We kwamen zo bij Pemuteran en Munduk uit. Waar Pemuteran een mooie, vrij onbekende duikbestemming was bleek Munduk al helemaal een schot in de roos, en werden wij verliefd op het plaatsje.
Munduk ligt vrij in het midden van Bali, midden in de rijk begroeide bergen. Het is een klein dorpje met slechts een handjevol accommodaties, vooral gerund door lokale families. Munduk is een ander soort Bali dat de meeste mensen leren kennen om diverse redenen.
Wat het meest bijzondere is aan Munduk is de omgeving. Munduk ligt op zo’n 3 km boven zeeniveau en is rijkelijk begroeid met de meest bijzondere soorten planten en bloemen. Van bijzondere kleurrijke bloemsoorten tot aan bekende loofbomen. Het meest vallen de koffieplanten op welke op ongelofelijke plekken groeien en de kruidnagelbomen, welke midden in de jungle opeens opdoemen. Wij hebben een aantal dagen trekkings gemaakt, die ons brachten naar ongelofelijke watervallen en verfrissende bergriviertjes, en dit alles zonder ook maar een andere westerling tegen te komen. Aangezien je hoger zit was het ook flink koeler dan de rest van Bali – een welkome verfrissing midden in Augustus. Na een dagje trekking konden we bijkomen in ons guesthouse waar we vanuit de hangmat uitkeken over de groene vallei en als vervolgens s ’avonds het onweer los barstte dan hadden we een magisch uitzicht.
Wat tevens Munduk bijzonder maakt zijn de mensen. Waar de Balinezen van nature heel vriendelijk en gastvrij zijn merkte ik dat toen wij er waren ze af en toe ofwel toeristen-moe ofwel te veel gefocust op toeristen-omzet waren. In Munduk merkte ik hier niets van en hier leerden wij voor het eerst de befaamde gastvrijheid van Bali kennen. De familie van ons Guesthouse nam ons meteen op en samen met de andere gasten en de familie aten we aan één tafel met grote schalen heerlijk eten. Ook op onze wandeltochten door de omgeving werden we constant aangesproken door mensen die oprecht geïnteresseerd waren waar we vandaag kwamen en graag vertellen over hun leven. Dat je uit Holland komt maakt altijd de tongen los bij mensen, vooral de ouderen die meestal ook nog een paar woordjes Nederlands spreken.
De redenen voor deze warmte is tweeledig. Allereerst: er zijn hier weinig toeristen. Ze komen meestal een uurtje langs om de beroemde koffie te drinken – door de maag van Civet-katten gefermenteerde koffiebonen – maar gaan vervolgens weer door naar de volgende toeristenspot. Ten tweede, en belangrijker, de mensen zijn hier erg welvarend. De regio is in de afgelopen honderden jaren erg rijk geworden door de specerijen handel en nog steeds verdienen de meeste families hier goed geld met hun stukken land vol met kaneel en kruidnagel. Hun motieven zijn dan ook niet gekleurd door toeristeneuro’s en door de eeuwenlange handel met buitenstaanders zijn ze erg ‘mondiaal’ denkend en erg geïnteresseerd in de levens van anderen.
Zo werden wij tijdens een wandeltocht, toen we verwonderd keken naar de oogst van kruidnagels, uitgenodigd door een oudere vrouw voor een rondleiding over hun land, en ze gaf ons een levendige uitleg over de gehele oogst terwijl de rest van de familie aan het zwoegen was. Hierna kwam iedereen bij elkaar voor een thee-momentje, waarbij wij vervolgens door iedereen in vloeiend Engels werden gebombardeerd met vragen, met name over de Holland Indië geschiedenis en hoe wij hierin in Nederland over werden onderwezen. Een van de zonen liet een zeer verrassend inzicht zien over de positieve invloeden van het kolonialisme voor Indonesië, waarmee iedereen incl. ikzelf niet anders kon dan mee instemmen. We wisselden e-mails uit en ik heb vervolgens elk jaar een kerstgroet per e-mail gekregen.
Munduk is een fantastische plek om te zijn en ik raad het aan voor iedereen die op zoek is naar het échte Bali en dit niet wilt delen met drommen reizigers van D-reizen en andere consortia. Het ligt centraal, en met een auto of scooter (aanrader!) kun je vanuit hier het hele eiland verkennen. De omgeving is imposant, groen en indrukwekkend mooi. En daarnaast durf ik te zeggen dat dit een plek is waar Balinese gastvrijheid gegarandeerd is en als je je open stelt zal je weinig moeite hoeven doen om vriendschappen te sluiten met de locals. In mijn optiek draait reizen om ‘experience’ en ik voel mij bevoorrecht dat ik midden in het hoogseizoen een plekje heb gevonden waar ik mij geen toerist waande maar een ontdekkingsreiziger in een voor mij onbekende wereld. En mocht iemand mevrouw Wiryono tegen komen, doe haar maar de groeten van mij!