Bezoek Auschwitz - Birkenau

Door: Belinda1812

Geplaatst op Sep 7, 2019

Onze wekker ging om 06.00 uur, krap 6 uur geslapen. Om 06.30 uur in de auto. Vanaf Krakow is het ongeveer 70 km, een uur rijden. Nou, dat viel behoorlijk tegen, want het was retedruk op de weg en er werd her en der ook nog aan de weg gewerkt, dus hebben er uiteindelijk bijna anderhalf uur over gedaan. Gingen over een tolweg, die moesten we op de terugweg even vermijden. Kwamen uiteindelijk op het verkeerde Auschwitz aan (dit bleek II te zijn), stond ook allemaal een beetje knullig aangegeven. Maar, even vragen en terug naar de goede. Daar aangekomen leek het wel een pretpark. De drukte van De Efteling was er werkelijk niets bij. Ik had maanden geleden al kaarten gereserveerd voor 08.00 uur. Leek me al behoorlijk vroeg, de gratis kaarten zijn namelijk beperkt en worden alleen gegeven voor belabberde tijdstippen. Maar, de rij was echt al honderden meters lang en zelfs het parkeerterrein bleek al vol te zijn, waardoor we werden doorgestuurd naar een ander parkeerterrein. Daar nog even snel naar de w.c. gegaan, want ik had gelezen dat er niet heel veel toiletgelegenheid was. Bij de info gevraagd of we moesten aansluiten, maar omdat we kaarten voor 08.00 uur hadden, mochten we direct de rij skippen en meteen doorlopen naar de ingang. Daar werden onze ID’s gecontroleerd en konden we naar binnen. Het regende, al vond ik dat wel passend weer voor een concentratiekamp. Blij ook dat ik mijn bergschoenen aan had, want alles was zand, steen en blubber. Binnen een paar meter kwam je bij de ingang, met het gevreesde bord ARBEIT MACHT FREI. Van tevoren weet je niet hoe je gaat reageren. Dit is natuurlijk geen gewoon museum, dus ik was best huiverig. Mijn gevoel was in eerste instantie dat het een toeristisch pretpark is. Het bord heb je natuurlijk al honderden keren op foto’s en tv gezien, dus dat is eigenlijk al een attractie op zichzelf. We hadden van tevoren besloten om niet met een gids mee te gaan, omdat we geen gestippelde route wilde lopen en het vooral allemaal op eigen gelegenheid te doen, ondergaan te bepalen. Met een gids doe je alleen de hoogtepunten en bij sommige dingen wil je nu eenmaal wat langer blijven staan en sommige dingen die een gids vertelt vind je misschien helemaal niet interessant. Goed, Auschwitz is nog helemaal intact. Alle gebouwen staan er nog. Er is zelfs een gaskamer met crematorium, al is deze wel heel klein en niet te vergelijken met de crematoria in Birkenau, maar dat later. Bij de ingang informatieborden met foto’s en uitleg over de desbetreffende plek, waardoor je een goed overzicht krijgt. Bijvoorbeeld de plek van het orkest, wat bij binnenkomst moest spelen, zodat de gevangenen vooral op tempo bleven doorlopen en zo makkelijker geteld konden worden.

In alle gebouwen zijn tentoonstellingen gemaakt voor bijvoorbeeld de Poolse Joden, de Hongaarse Joden, de Roma/Sinti etc. Helaas was het gebouw voor de Nederlandse Joden tijdelijk gesloten. Veel foto’s, veel formulieren, goede informatie. Alles op ons gemak staan lezen en staan kijken en uiteindelijk valt het pretpark idee van je af en ga je mee in de gruwelen die zich daar hebben afgespeeld. De foto’s zijn verschrikkelijk. Uitgemergelde kinderen, de doodsangst van mannen die voor het vuurpeleton staan, de wonden die Jozef Mengele heeft aangericht tijdens zijn medische experimenten. De haat die je ziet in de foto’s van Nazi’s. De uitspraken over de Joden. Waarom Hitler Polen wilde innemen? Zodat de Duitsers meer ruimte hadden… Foto’s van een vrouw in bikini, ze weegt 75 kilo. Een foto er naast van dezelfde vrouw na een paar maanden concentratiekamp… 25 kilo. Hele gallerijen met foto’s van gevangenen, van de zijkant en van de voorkant. Van die gevangenisfoto’s. Vaak ook met foto’s er bij van hoe ze waren met haar en normale kleding aan. Het gaat door merg en been. Foto’s van stapels met lijken, die in een bos in brand worden gestoken.

In een ander gebouw laten ze zien hoe de dagindelng er uit zag. Opstaan (3 personen per bed, 3 verdiepingen hoog), wassen (een emmertje water), het ontbijt (je kan het niet eens pap noemen), daarna ruim 12 uur werken, dan weer terug voor een maaltijd (of niet, als je te laat was) en dan weer naar bed. In de tussentijd worden de mensen tot op het bot vernederd en velen halen het einde van de werkdag niet eens. Doodsoorzaken zijn niet alleen maar de gaskamers of het vuurpeleton, maar zeker ook de uithongering, de uitputting, de medische experimenten en het martelen. Soms moesten ze uren in de kou staan voor de zogenaamde telling. Verhalen over hoe mensen naakt werden natgespoten en daarna uren in de vrieskou buiten moesten staan, tot ze niet meer konden. Het was dagelijkse kost.

Hele grote vitrines met brillen, met duizenden (kinder)schoenen, met koffers (veel Nederlandse namen ook), met borstels en scheerspullen, met emaille potten en pannen. En dan de ergste, waar je ook geen foto’s mocht nemen), een hele vitrine vol met menselijk haar. Echt zo’n stapel, van duizenden mensen.



Als je dan denkt dat het allemaal niet erger kan, dan ga je de werkelijkheid zien in Birkenau. Auschwitz is nog helemaal intact, maar dat waren vooral de kantoren. Zo’n 3 km verderop ligt Birkenau (waar voor de toeristen trouwens een pendelbus rijdt), waar de harde werkelijkheid nog meer binnen komt. Bij aankomst het bekende gebouw, waar de spoorrails doorheen loopt. Op de rails staat nog een wagon. Het spoor stopt er trouwens ook letterlijk. Op het perron werden de vrouwen / kinderen en mannen van elkaar gescheiden. De dokter bepaalde ter plekke wie er nog gebruikt kon worden voor arbeid. Zo’n 90% werd direct afgevoerd naar de gaskamers. Ga eerst maar even douchen, zodat er geen paniek zou uitbreken. Douchen klinkt logisch, als je net als veevervoer in een trein bent vervoerd en aankomt op je eindbestemming. Alle bezittingen worden van je afgepakt en je moet je ontdoen van al je kleding en sieraden. Die kleding wordt trouwens allemaal gestoomd en teruggezonden naar Duitsland, voor de Duitse inwoners. Helemaal achterin het kamp is een gebouw voor de personen die mogen blijven, waar iedereen zich moest uitkleden, vaak urenlang wachten in de kou. Vervolgens werden ze onder de douche gezet met ijskoud water of juist kokend heet. Alles om maar te zieken en treiteren. Vervolgens werd je haar afgeschoren met botte messen waardoor er wonden ontstonden. Vaak werd er in dit geval ook getattoeerd, zodat je geen naam meer had, maar gewoon een nummer werd. Het laatste vertrek in dat gebouw was voor de verzamelde as…



Omdat de Duitsers bijna alles in het kamp vernietigd hebben om bewijsmateriaal te laten verdwijnen is het soms moeilijk je voor te stellen hoe het er uit heeft gezien. Er staan meer ruines, maar alles wordt wel heel duidelijk beschreven. Een aantal barakken zijn nagebouwd, uit de originele stenen. De barakken waren eigenlijk paardenstallen met ruimte voor 52 paarden. Toch werden er per barak 400 mensen ingepropt. Lange rijen met stapelbedden, 3 hoog, 3 personen per laag. En ze zagen er al krap uit. Elke bevolkingsgroep had zijn eigen rij barakken, zo georganiseerd waren die Duitsers wel. Per rij ook een keuken en een latrine, waar rijen wc stonden. Althans, planken met gaten er in, op een hele lange rij. Hoe mensonterend. Wat me opviel is dat Birkenau zo ontzettend groot is. Het is een mega terrein, volledig omheind met hoog prikkeldraad. Voor ons nu een open vlakte, omdat de meeste gebouwen weg zijn. Er zijn hier vreselijke dingen gebeurd, daar kan je met je normale verstand gewoon niet bij. Helemaal achterin het terrein de gaskamers, waar alleen de contouren nog van staan. Het zijn er 5 of 6. Met uitleg waar de kleedruimte was, de gaskamer zelf, met gaten in de muur waar het gas door kon. De kleedruimte diende na afloop voor het opstapelen van de lijken. Vervolgens werden die direct naar de crematoria gebracht, zelfde gebouw met diverse ovens na elkaar. Wanneer het er te veel werden, werden ze buiten opgestapeld, wat hout er tussen en aangestoken. Daarnaast werd gewoon buiten het as gegooid. Waarom de gaskamers helemaal achterop het terrein stonden? Dan hadden de Duitsers geen last van de lucht en de asdeeltjes!

Achteraan het terrein ook een groot bos. Zag er mooi uit en het verbaasde me eigenlijk. Maar wanneer je de tekst las, was dit het bos waar iedereen moest wachten voordat ze de gaskamers ingingen. Tja, dan ziet zo’n bos er ineens toch heel anders uit. Voordat ze de gaskamers ingingen werden er vaak nog honden op ze losgelaten, zodat je gebeten en wel alsnog je dood tegemoet ging. Alles om het sadisme van de bewakers maar te prikkelen. Achterin ook de vertrekken van Mengele, waar hij zijn experimenten uitvoerde. Vooral met kinderen. Uitzoeken hoe hij het uberrasch kon maken, bestaande uit 100% Arische mensen. Het gebouw waar zwangere vrouwen heen moesten en daar een dodelijke injectie in hun hart kregen.

Op het gedeelte van de uitstrooiplekken staan 4 gedenkstenen. Het terrein wordt omgeven door bos, maar was me opviel is dat het er doodstil is. Je hoort er geen vogel, een heel luguber gegeven, wat erg veel indruk op me maakte. Ook op het terrein een groot gedenkteken, waar meerdere bloemen lagen.



Het gevoel dat je na afloop gewoon het hek uitloopt is heel dubbel. Deze plek is de meest nare ter wereld. Het is de plek waar in korte tijd het grootst aantal moorden en verbrandingen hebben plaatsgevonden. Ruim 1,3 miljoen mensen zijn hier omgekomen. En wij kunnen het hek gewoon uit. Er zitten vogeltjes op het prikkeldraad, ze kunnen weg wanneer ze willen. Doordat het meeste weg is, moet je wel je verbeelding gebruiken. Van de kamers van Mengele is bijvoorbeeld helemaal niets meer over. Alleen het gebouw van de zwangere vrouwen staat er nog. Maar door alle foto’s en teksten komen de dingen zo ontzettend bij je binnen. Dit is iets wat nog tijden doorsijpelt. Op het moment dat je er staat voel je niet veel, alleen verbazing over het feit dat mensen zo ziek in hun geest zijn om dit met mensen te doen. Er hing, vond ik, geen bedrukte sfeer, maar later ga je pas beseffen wat je eigenlijk gezien hebt en waar je bent geweest.