Het leed dat toerisme heet

Door: Rsteeghs

Geplaatst op Nov 11, 2010

Een kritische noot bij onze reislust, mag dat een keer? Ja? Nou, daar gaan we dan.

Het is natuurlijk fantastisch om andere landen en culturen te ontdekken, maar dit gaat niet altijd zonder schade. Schade aan het milieu, aan de authenticiteit van sommige gebieden, aan mensen en dieren. Willen we dit wel weten en zien? Liever niet natuurlijk, daarom sluiten we soms onze ogen en oren voor het leed dat we misschien zelf ook wel veroorzaken door onze behoefte om te reizen.

Een kinderhand is snel gevuld, ook in het buitenland en vaak met snoepjes. Helaas geven we er geen tandenborstel en tandpasta bij en de ouders van de kinderen, die meestal in gammele lemen of rieten hutjes wonen, besteden hun schaarse centen uiteraard liever aan meel en rijst. Een kind is natuurlijk verzot op snoepjes, zowel in Nederland als daarbuiten, maar voor kinderen die hun gebit niet dezelfde zorg kunnen geven als de kinderen in Nederland kan het funest zijn als er teveel lollies tegen die mooie witte melktandjes blijven plakken.

Plastic, overal plastic. Plastic zakjes, je krijgt er soms wel tien als je boodschappen in een buitenlandse supermarkt doet. Eentje voor de appel, eentje voor de zak pinda's, eentje voor je flesje cola en ga zo maar door. Vaak vergeten we dan te zeggen: "doet u maar niet, één zakje is ook genoeg of nog beter, stop maar in mijn lege rugzak die ik hier als accessoire over mijn schouder heb hangen". En plastic flessen, soms liggen hele straten en woestijnen er vol mee. Dit is uiteraard niet van toeristen alleen afkomstig, maar we kopen vaak heel veel flessen water als we op reis zijn. Elke dag een paar als je vakantiebestemming in een tropisch gebied ligt. In Antarctica, Alaska of Spitsbergen is dit uiteraard niet aan de orde, daar smelt je gewoon een handvol sneeuw, maar in warmere gebieden ontkom je er vaak niet aan om water uit flessen te drinken. Kraanwater is in veel tropische landen niet te pruimen of nog erger, je krijgt er rare beestjes van in je buik, dus doet u nog maar zo’n fles.

Met het vliegtuig naar Mauritius, Chili, Bali, Australië en Zuid-Afrika. Hartstikke mooie bestemmingen en we willen er allemaal graag naartoe, het liefst vandaag nog. Maar de rotzooi die zo’n vliegtuig uitstoot is niet mis en brengt ernstige schade toe aan het milieu. Moeten we dan maar gaan roeien, lopen of zwemmen? Mwaaah, dat is het ook niet helemaal, dus we vliegen vrolijk verder, met alle gevolgen van dien. Voor bestemmingen dichterbij huis pakken we al snel de auto, ook geen kattenpis als het om het milieu gaat en het behoud daarvan. Lekker filerijden op Zwarte Zaterdag, dampie, dampie, zo de lucht in. Of lekker racen over Die Autobahn in Deutschland, geen goed idee als je de bomen die ernaast groeien wilt sparen. Maar helemaal niet gaan of altijd op fietsvakantie naar De Ardennen of Renesse, dat gaat natuurlijk ook vervelen op den duur.

Leuk, voor de gein op neushoornjacht gaan op de Afrikaanse Savanne. Lekker afknallen die beesten, tot er geen een meer over is. Het bestaat echt, “toeristen” die dit voor de lol doen, als ik de uitzending die ik hier laatst over op televisie zag mag geloven. Zo nu en dan wordt er ook een van deze “toeristen” dood getrappeld door deze machtige beesten, dat is er dan alvast eentje minder, een pak van mijn hart, maar de neushoorn blijft toch in de minderheid en tegen een goed gericht geweer zal hij het uiteindelijk verliezen.

Je kunt je nog zo van het gebaande pad wanen en in dorpen komen waarvan je denkt: hier is nog geen enkele toerist voor mij geweest, en prompt staat er een bewoner van dat dorp voor je neus met een t-shirt van AC Milan of een petje van Bob de Bouwer. Je schrikt je natuurlijk wezenloos! Waar zijn die peniskokers gebleven? Hoe zit het met de rieten hoelarokjes? En waar hebben deze mensen hun traditionele maskers verstopt? Kortom, wat is er met de authenticiteit van deze dorpen gebeurd? Kunnen we ons hiervoor in de toekomst alleen nog maar wenden tot de namaak-authentieke dorpen, waar het ene toeristenwinkeltje na het andere uit de grond is gestampt en waar in feite niks echts meer aan is? Zonde.

Nu is het gelukkig niet allemaal kommer en kwel en als we ons een beetje bewust zijn van hoe we reizen, kunnen we een hoop leed voorkomen. En natuurlijk brengt het reizen niet alleen slechte dingen met zich mee, maar ook heel erg veel goede. We worden ons bewust van zaken, waar we zonder het reizen nooit aan gedacht zouden hebben en we zetten onze gesloten ogen en oren vaak op een kier of wagenwijd open, om juist de minder positieve kanten van het reizen om te zetten naar iets goeds.

Zo geven we zelfgemaakte armbandjes aan kinderen in plaats van snoepjes. We brengen rijst en meel mee als we op bezoek gaan bij een familie die wel wat extra’s kan gebruiken. We geven foto’s van oude mannetjes (die medereizigers eerder hebben gemaakt) aan deze oude mannetjes, waardoor hele grote glimlachen op gezichten worden getoverd. De lege accessoire op onze rug besteden we nuttig en we laten hem vullen met boodschappen, waaronder toch een plastic fles water, maar het scheelt ook tien plastic zakjes. We laten bomen planten voor elke vliegreis die we maken, doneren elke maand geld aan het Wereld Natuurfonds en gaan ook af en toe eens in eigen land op pad (met de fiets). We brengen het gewetenloze Rhino-jacht-toerisme onder de aandacht door televisieprogramma’s te maken en te kijken, met als doel dit dierenleed naar het verleden te verbannen.

En we kopen in een uit de grond gestampt authentiek dorp een peniskoker en brengen die naar een echt dorp in de rimboe om hem te ruilen voor een AC Milan t-shirt.