Kitsch meets Kitsch - Jess Koons in Versailles
Kitsch meets Kitsch - Jess Koons in Versailles
November 2008 - De zonnekoning is dood, lang leven de zonnekoning! Jeff Koons, de Amerikaanse voorganger van Damien Hirst, is neergestreken in Versailles. Het met klatergoud overgoten paleis van Lodewijk de XIV vormt het perfecte decor voor de kitschkunst van het Amerikaanse icoon Koons. Als Lodewijk nog zou leven, dan zou hij goedkeurend hebben geknikt bij het zien de expositie in zijn optrekje. En hij zou het niet bij een knikje hebben gelaten, maar zijn portemonnee hebben laten trekken en de werken van Koons hebben aangekocht. De arme boeren in de omgeving van Versailles op hun beurt, zouden nog een stukje extra van hun oogst en veestapel hebben moeten afstaan. En een volksoproer zou weer een stapje dichterbij zijn gekomen. Maar de enige echte zonnekoning heeft zijn artistieke logee op een paar eeuwen na misgelopen. Daarom is Jeff Koons nu heer en meester in Chateau de Versailles.
Versailles ligt eigenlijk niet eens zo gek ver van Amsterdam. In minder dan 5 uur overbrug je de afstand tussen Amsterdam Centrum en het gouden hek van het waanzinnige Paleis van Versailles. Als het wat beter weer zou zijn geweest, dan zou je aan diezelfde 5 uur niet genoeg hebben gehad om de tuinen rondom het complex te verkennen. De menselijk maat is hier volledig zoek, maar die maat ging dan ook niet op voor een god.
Het is waterkoud en er hangt sneeuw in de lucht. Omdat het nog ochtend is als we arriveren, kunnen we voor de paleispoort parkeren en is er slecht een korte rij. Na 5 minuten wachten, er staan ook automaten binnen maar die zijn kapot, hebben we 4 tickets en een tentoonstellingsboekje in de hand. Het eerste Koonsobject waar we tegenaan lopen is de balloonflower. Deze staat buiten voor de gouden poort van Versailles en reflecteert een prachtige eigen werkelijkheid van de omgeving waarin ze staat. Een goed begin van deze tentoonstelling is het unanieme oordeel. We spoeden ons naar binnen.
Hoe de bewoners van Versailles in de 17e eeuw de boel warm hielden is een vraag die al snel door mijn hoofd spookt. Als de Opec in die tijd al had bestaan, dan zou de Franse vorst zonder twijfel de belangrijkste klant zijn geweest. Het paleis is immens, dat wisten we natuurlijk al uit de geschiedenislessen op de lagere school, maar als je er rondloopt dan komen die boeken tot leven. Verstoppertje spelen en elkaar 3 jaar later weer treffen lijkt geen vreemde gedachte. Een TomTom zou ook handig zijn geweest een eeuw of 3 geleden.
Hierover mijmerend lopen we een lange reeks van kleurkamers door. Elke kamer heeft en andere kleur behang. Als je in de deuropening gaat staan en je kijkt vooruit, dan zie je een regenboog voor je verschijnen. En aan het eind van deze regenboog ligt de schat: de tentoonstelling Koons in Versailles. Al snel staan we voor een van de bekendste werken van Koons: een balloondog die hoog boven de bezoekers uittorent. Het bizarre kunstwerk vormt met de even zo bizarre omgeving een waarlijk dreamteam. Omgeven door hoge ramen, kroonluchters, sierwerk en schilderijen, laat de rossige hond zich niet vangen. Het kunstwerk reflecteert in al zijn waanzin namelijk de waanzin van de omgeving waarin het staat. Reflectie die leidt tot reflectie, als er diepgang in de tentoonstelling zit, dan zal dit het zijn.
Veel van het werk van Koons dat in Versailles staat, past zich door hun spiegelende oppervlakte als een kameleon aan de omgeving aan. Een buste van Lodewijk XIV, een konijn en een gigantische blauwe ‘dop’. Maar ook het andere werk van Koons past, ondanks het contrast tussen oud en nieuw in de context van Versailles. Een beeld van Michael Jackson en zijn aap Bubbles bijvoorbeeld. Als er naast Koons ooit een opvolger van Lodewijk de XIV is geweest, dan is het Jackson wel. Als je in reïncarnatie gelooft, dan zou de King of Pop wel eens de herboren zonnekoning kunnen zijn. Ander bekend werk van de Amerikaans op de expositie zijn het varken, bobby met beer, een zelfportret, een hangende kreeft, schilpadden, de pink panther en nog zo wat. Het pornografische oeuvre van Jeff Koons ontbreekt volledig.
Na een paar uur in een steeds drukker worden paleis te hebben gelopen, begeven we ons naar buiten. Hier staat nog 1 kunstwerk dat speciaal voor de tentoonstelling is gemaakt: de split rocker. Dit is een opgeblazen hoofd van een hobbelpaard, gespleten en bedekt met bloemen. Of Lodewijk hier wat in had gezien is een grote vraag. De asymmetrie van het kunstwerk had hem waarschijnlijk op de zenuwen gewerkt.
Elk jaar exposeert een kunstenaar in Versailles. Houd dus hun website in de gaten: site Versailles