Weekendje Ruhrgebied: tips voor cultuurnomaden en stadspioniers
Zoek dit najaar de grens op in het Ruhrgebied. De grootste stadsregio van Duitsland is zoveel meer dan industrie; aan de rafelrandjes van de metropool vind je voormalige fabrieken, mijnen en afvalbergen (ja, echt) die nu creatieve broedplaatsen zijn, plus verrassend veel natuur. De perfecte combi voor een bijzondere stedentrip.
Thomas Machoczek, auteur van een wandelgids over het Ruhrgebied, tipt de industriële regio als outdoor kunst- én sportbestemming:
1. Bewonder kunstschatten in industrieel erfgoed
Industriecultuur is min of meer uitgevonden in het Ruhrgebied. In het midden van de 19de eeuw kwamen andere landen naar hier om inspiratie op te doen. Het industrieel erfgoed dat achterbleef is uniek in de wereld. Wat het Ruhrgebied zo speciaal maakt is de wisselwerking tussen geschiedenis en nieuwe kansen. Voormalige industriepanden worden inmiddels gebruikt voor bijzondere doeleinden. Zo kon je in Landschaftspark Duisburg-Nord recentelijk genieten van een installatie, waarop de Pastorale (Symfonie nr. 6) van Beethoven te zien en horen was. Minstens zo indrukwekkend is de Zeche Zollverein. Tussen de mijnschachten op dit voormalige mijngebied in Essen vind je naast indrukwekkende musea ook nog cafés, restaurants en zelfs een hotel.
Zeche Carl een cultureel centrum in Essen met plek voor muziek, dans, cabaret en meer.
Zeche Lohberg een kunstcentrum in Dinslaken met outdoor- en indoorkunst
Internationale Kurzfilmtage Oberhausen een van de oudste korte filmfestivals ter wereld
Ruhrfestspiele een van de oudste theaterfestivals van Europa, in Recklinghausen
Musiktheater im Revier een indrukwekkend pand in Gelsenkirchen, voor opera en ballet
2. Ga wandelen of fietsen (en snuif frisse lucht op) op oude mijnbergen
Overblijfselen uit het industriële verleden zijn ook enorm geschikt als outdoorlocaties. Een lokale komediant verwoordde het treffelijk: “Natuur creëren is simpel. Iedereen kan het, want je er niets voor hoeft te doen. Maar de natuur die wij hebben, hebben we helemaal zelfgemaakt”. Hij doelt op de vele Halden (mijnbergen) in het Ruhrgebied. Aanvankelijk wist eigenlijk niemand hoe we moesten omgaan met deze afvalbergen. Tijdens de periode van de-industrialisatie kwam men erachter dat de Halden een goede voedingsbodem zijn voor natuur. De bergen vormen hun eigen microklimaat: het oppervlak staat bloot aan weer en wind, terwijl de bodem, door de dichtheid van de bergen, juist heet wordt. Vanaf de jaren negentig worden de bergen ook steeds meer ingericht voor vrijetijdsbesteding. Elke berg kreeg een functie. Op de één kun je wandelen en mountainbiken, op de ander kun je kitesurfen.
3. Bewonder gigantische kunstinstallaties in de openlucht
Weer andere Halden zijn uitgerust met kunstinstallaties, zoals Bramme, een enorm rechtopstaande staalplaat, op de Schurenbachhalde. Ook voor toeristen gaat een wereld open. Als ik buitenstaanders probeer te overtuigen van het toeristisch potentieel hoef ik ze alleen maar mee te nemen naar Tetraeder. Deze opvallende piramide, met een driehoekig in plaats van een rechthoekig grondvlak, staat op een Halde buiten Bottrop, precies in het midden van het Ruhrgebied. Vanaf de top van deze uitkijktoren heb je een fenomenaal uitzicht op de omgeving en de overige Halden. Ook elders in het gebied kun je genieten van kunst. Zo kom je op Halde Hoheward een Horizonobservatorium tegen, en is Halde Norddeutschland uitgerust met het stalen geraamte van een Hallenhaus. Laatstgenoemde is een goed wandelgebied. Vanaf de top heb je een indrukwekkend panorama-uitzicht op de Rijn en de laatste staalfabrieken in Duisburg. Een andere must is Tiger and Turtle – Magic Mountain in het Angerpark in Duisburg. Van een afstandje lijkt deze installatie op een achtbaan, maar het is in feite een verhoogd wandelpad met trappen. Kun jij niet kiezen? Laat je dan leiden door de Route Industriekultur. Langs deze wandel- en fietsroute tref je maar liefst 26 industriële bezienswaardigheden aan. Het Radrevier-fietsnetwerk omvat 1200 kilometer aan fietspaden. Het gros van deze paden loopt over voormalige treintracés. Kun jij maar geen genoeg krijgen van die Halden? Kijk op halden.ruhr voor een complete lijst.
