Beleef de Harz, Duitsland: 10 tips
Wij presenteren de Harz, een bosrijk middelgebergte in het hart van Duitsland, als het ideale alternatief voor bekendere berggebieden in de buurt, zoals de Ardennen en Eifel. Met onze tien tips sluit ook jij de Harz in je hart.
Fotografie: Cuno de Bruin. Tekst: Lotte Harms
1. Ga op pad buiten de gebaande bergen
Trek met de camper door de Harz. Het gebied ligt op slechts vijf uur rijden van de Nederlanders grens en is een paradijs voor natuurliefhebbers. Harz betekent ‘bebost gebergte’ in het Oud-Germaans.
2. Kies jouw favoriete deel van het Harz-gebied - of bezoek ze allebei
Het bosrijke middelgebergte wordt onderverdeeld in twee delen: de Oberharz in het westen en de Unterharz in het oosten. Voor welke ga jij?
3. Overnacht op camping Das Kreuzeck
Camping Das Kreuzeck, op een kwartiertje rijden van Goslar, ligt aan een van de waterreservoirs van het Oberharzer Wasserwirtschaft. De camping ligt in een bosrijke omgeving met donkere sparren, lichte berken, wilde frambozen en bosanemonen. En omdat de grasmaaier alleen in juni van stal wordt gehaald, zijn de grashellingen op de camping vrijwel het hele jaar door bedekt met wilde bloemen. Nadat we de camper hebben geïnstalleerd maken we, zoals dat goede campinggasten betaamt, kennis met de buren. De zon staat laag, kinderen spelen in het meertje en er hangt een barbecuegeur in de lucht. Zo is kamperen bedoeld!
Wie het zoete campingleven wil ervaren, kan ook terecht in Schoko am Kreuzeck. De menukaart van het campingrestaurant staat volledig in het teken van chocolade. Wat te denken van varkensmedaillons in whisky-kersen-chocoladesaus, kipfilet in wittechocolade-gembersaus en gamba’s in wittechocolade-chilisaus?
4. Laat je betoveren door vakwerk
Nog zo’n parel in de Harz is Quedlinburg, een klein stadje met een prachtig marktplein, dromerige straten en fijne restaurants. Het straatbeeld wordt ook hier bepaald door vakwerk − de binnenstad telt zo’n tweeduizend vaklieden. Het middeleeuwse centrum prijkt samen met de Sint-Servaaskerk en Kasteel Quedlinburg op de Werelderfgoedlijst van Unesco en is gebouwd op twee heuvels: de Münzenberg en de Schlossberg. Als we met z’n drietjes door de straten dwalen, schijnt de zon op ons gezicht en horen we om ons heen het getjirp van vogels. We wanen ons in een Disneyfilm!
5. Bekijk het stadje Blankenburg van bovenaf
Beklim vooral eens de Großvater-Felsen bij Blankenburg. De zandsteenrots is een populair uitkijkpunt: vanaf het plateau heb je een prachtig uitzicht over het stadje Blankenburg.
6. Ga op Cave Experience in de Iberg
Een andere imposante berg in de Harz is de Iberg (563 meter hoog). De Iberg werd zo’n 385 miljoen jaar geleden geboren uit een koraalrif aan de andere kant van de wereld, nabij het huidige Madagaskar. De continenten raakten echter op drift en zo kwam de Iberg op het noordelijk halfrond terecht. Omdat het massief uit relatief zacht kalksteen bestaat, is het doorspekt met grotten. Binnenin vind je een miljoenen jaar oude druipsteengrot met enorme stalagmieten, die je met een museumgids kunt bezoeken. Als je goed oplet, tref je in de wanden de versteende resten van zeebewoners. Ook aan de kleintjes is gedacht. Kinderen kunnen samen met Hübich, een goedaardige dwergkoning die in de Iberg zou hebben gewoond, op ontdekking uit.
7. Pak de trein naar de top van de Brocken
Full steam ahead! Met zijn ruim 1.100 meter is de Brocken de hoogste berg van de Harz. De Brocken vormt tevens het letterlijke hoogtepunt van Nationaal Park Harz, dat ongeveer tien procent van het gebergte beslaat en zich kenmerkt door de vele naaldbomen en fraaie wandelpaden. Op de top ben je verzekerd van een spectaculair uitzicht. Het is natuurlijk mogelijk om naar boven te wandelen, maar wij kiezen voor een bijzonderdere optie: de trein. De ouderwetse stoomtrein die over de Brockenbahn rijdt lijkt zo uit een Harry Potter-film te komen. Tien keer per dag tuft de trein vanuit het dorpje Wernigerode naar boven. Gedurende de tocht van anderhalf uur, die ons dwars door het natuurgebied voert, genieten we van indrukwekkende uitzichten en komen we langs steile kliffen, bizarre rotsformaties en karakteristieke bergdorpjes. Wat opvalt is dat veel van de bomen in het Harzgebied gekapt zijn. De reden: maar liefst tachtig procent van alle bomen is ziek. Door de klimaatverandering zijn veel bomen het slachtoffer geworden van de droogte. Het dode hout blijft liggen en biedt zo onderdak en voedsel aan insecten en andere dieren. Zo ontstaat er langzaam een nieuwe wildernis. Boven is een bezoekerscentrum gevestigd, met een interactieve tentoonstelling over de natuur in het gebied.
8. Neem een duik in eeuwenoude waterreservoirs
Het door Unesco bekroonde Oberharzer Wasserwirtschaft (of Wasserregal) is een verzameling van meer dan honderd historische vijvers, dammen en sloten. Gids André laat ons enkele vijvers zien. We starten in het pittoreske dorpje Clausthal-Zellerfeld en maken van daaruit een wandeling van vijf kilometer. Onderweg vertelt André enthousiast over de ontstaansgeschiedenis. ‘Al achthonderd jaar gebruiken de cisterciënzermonniken in de Harz dit watervoorzieningssysteem om waterkracht te benutten voor mijnbouw in de regio. Zonder het intensieve gebruik van waterenergie had de Harz zich waarschijnlijk niet kunnen ontwikkelen tot een van de langst opererende mijnbouwregio’s. De stuwmeren werden gegraven om het water op te vangen dat de waterraden in de mijnen aandreef. Een vernuftig systeem. Nog steeds worden de vijvers gebruikt als reservoirs. En om smeltwater af te voeren.’ In een groot aantal vijvers mag je zwemmen en zelfs watersporten. Tijdens het wandelen zien we dan ook talloze kinderen en mensen met waterpret. Ik heb spijt dat ik mijn bikini niet heb meegenomen, maar we laten ons zoontje wel even spetteren. Aan het eind van de wandeling stuiten we op een mooie en grote natuurspeeltuin: Robinson Spielplatz.
9. Wandel door verschillende architectuurtijdperken
Houd je net als wij van charmante stadjes met verstopte pleinen en een indrukwekkend verleden? Dan ben je in Goslar aan het juist adres. We parkeren onze camper op de aangewezen camperparkeerplaats net buiten de stad en lopen in slechts vijf minuten naar het ommuurde centrum. Meteen is duidelijk waarom het eeuwenoude Goslar door Unesco tot werelderfgoed werd uitgeroepen. Het lijkt alsof de tijd er, sinds de start van het eerste Duitse Keizerrijk in de tiende eeuw, heeft stilgestaan - óók omdat Goslar in de Tweede Wereldoorlog werd gezien als ‘niet-significante stad’ en daardoor gespaard is gebleven. Tot en met de dertiende eeuw was de stad een zogenaamde palts, een verblijfplaats voor Duitse keizers van het Heilige Roomse Rijk. Het romaanse paleis, dat toentertijd te boek stond als het grootste niet-religieuze pand in Duitsland, is vakkundig gerestaureerd en tegenwoordig te bezoeken als museum. De oude binnenstad staat bol van de vakwerkhuizen uit verschillende tijdperken. Auto’s zijn hier niet welkom, wat goed uitkomt voor onze zoon. Hij banjert midden op de weg en trekt zich van niemand iets aan.
10. Daal af naar het mijnverleden
Vanuit Goslar lopen we in een klein half uurtje de Rammelsberg (636 meter) op, door een straat met indrukwekkende huizen die voorheen werden bewoond door hoge piefen en andere rijkelui. Boven zien we de bron van al die rijkdom in de stad: de Rammelsbergmijnen. Ruim duizend jaar lang werd hier zilvererts, lood en koper gewonnen, totdat de mijn in 1988 sloot omdat de grondstoffen op waren. Door een imposante poort gaan we naar binnen, het complex op. Samen met een gids volgen we de looproute die de mijnwerkers vroeger ook aflegden. Deze plek ademt nostalgie. Dag in, dag uit werd hier gezwoegd. Een treintje brengt ons ondergronds, naar het binnenste van de berg. De lucht is er bedompt. We zien rails in bijna alle richtingen, leidingen en apparatuur. Als we even later via een steile trap weer naar boven klimmen, merken we hoe diep we eigenlijk zaten. Het voelt enigszins bevrijdend om weer frisse lucht in te ademen.
Meer weten over de Harz? Bestel dan nu Columbus Travel editie 112!
Volg Columbus Travel op Facebook en/of Instagram en meld je aan voor onze wekelijkse nieuwsbrief!
