Silvius Brabo is een Antwerps folklorefiguur. Hij zou volgens de legende een Romeinse soldaat zijn geweest die de reus Druon Antigoon doodde, zijn hand afhakte en in de Schelde wierp. Hij is uitgegroeid tot het officiële symbool van de stad Antwerpen.

Volgens de legende werd Antwerpen in vroeger eeuwen geterroriseerd door een reus, Druon Antigoon, die alle scheepvaarders dwong om tol te betalen alvorens ze de Schelde mochten overvaren. Indien men weigerde hakte Antigoon hun hand af en wierp ze in de rivier. De Romeinse legionair Silvius Brabo kwam hier op een dag tegen in opstand. Hij vocht met Antigoon, doodde hem, hakte vervolgens diens hand af en smeet het lichaamsdeel in de rivier. Door Antigoons "hand te werpen" zou Antwerpen aan haar naam zijn gekomen. Een 15e-eeuwse kroniek beweerde verder ook dat Brabant ook haar naam aan Brabo te danken zou hebben.

Een andere legende voegt nog een extra verhaal toe. Brabo zou Antigoon vermoord hebben op verzoek van zeven jonge mannen die graag wilden trouwen, maar onvoldoende geld hadden en niet van plan waren om hun beperkte financiële bezit aan Antigoon uit te betalen. Brabo hielp de zeven jongemannen bij de moord op Antigoon, waarna het zevental als helden in de stad werd verwelkomd. Zij zouden dan ook de zeven stamvaders van de belangrijkste Antwerpse families zijn geweest. In hun wapenschilden stond bij elk een schaakbord afgebeeld, wat hen de bijnaam "de Zeven Schaken" bezorgde.

Beide sagen berusten vanzelfsprekend niet op historische feiten, al vonden archeologen bij Het Steen wel restanten terug van een Romeinse nederzetting. Het toponiem "Antwerpen" is etymologisch en archeologisch te verklaren uit de naam die gegeven werd aan de plaats van de eerste nederzetting bij de 'anda verpa', wat eigenlijk Germaans is voor 'aangeworpen gronden' (in een bocht van de rivier). Een werf is dan hetzelfde als het Friese woord "terp".

Een ander verklaring zou zijn dat het een samentrekking is van "aan de werf", mogelijkerwijs door de ligging en de functie van Antwerpen als havenstad. Een wezenlijk andere verklaring is dit evenwel niet: '(scheeps)werf' gaat terug naar dezelfde etymologische betekenis: een opgeworpen heuvel langs of tegen het water.

De legende van Antigoon zou gebaseerd zijn op het feit dat de oorspronkelijke inwoners van Antwerpen walvisbeenderen hadden ontdekt.

Er zijn de voorbije eeuwen in Antwerpen niet minder dan zes standbeelden aan Brabo gewijd. Op het huis van Bretagne, beter bekend als het "Reuzenhuis", staat boven op de poort een beeldje van Brabo. Een 16de eeuws smeedwerk van Quinten Matsys boven op de waterput op de Handschoenmarkt vlak voor de Antwerpse Kathedraal beeldt eveneens Brabo af, terwijl hij triomfantelijk Antigoons hand boven zijn hoofd houdt. Boven op de gevel van het Loodswezen op de Grote Markt werd in de 20ste eeuw ook een beeldje van Brabo in een soortgelijke pose geplaatst. Er werden begin 16de eeuw ook nog twee Brabobeeldjes geplaatst op enerzijds de werfpoort van de Antwerpse burcht aan de Schelde en anderzijds op de middenbeuk van het Antwerpse stadhuis, maar deze werden later weer verwijderd.

De bekendste beeltenis van Brabo is echter de Brabofontein op de Antwerpse Grote Markt vlak voor het stadhuis. Het beeldt Brabo af boven op een fontein, terwijl hij Antigoons hand wegwerpt. Het onthoofde lijk van Antigoon is ook onderaan het verhoog afgebeeld te zien. Het beeld werd in 1887 door Jef Lambeaux ontworpen en is ondertussen uitgegroeid tot het officiële symbool van de stad Antwerpen.

(Bron: Wikipedia)