In de buurt van het standbeeld van volksheld Skanderbeg, in de Albanese hoofdstad Tirana, staat de Et’Hem Bey moskee, waarvan de bouw begon aan het eind van de 18e eeuw. Daarnaast zie je de vierkante klokkentoren, 35 meter hoog, ook een getuige van de Ottomaanse bouwstijl.

In de jaren dat de atheïstische dictatuur heerste was godsdienst verboden, maar vanaf 1991 en 1992 vonden er voorzichtig aan weer steeds drukker bezochte religieuze diensten plaats, in zowel de moskee als de heropenende kerken.

Zo was ik er in 1992 getuige van dat de dichtgemetselde deuren van de oude katholieke kerk werden doorgebroken en dat in december van dat jaar de eerste nachtmis sinds de tweede wereldoorlog plaats vond. In de jaren van de dictatuur werd godsdienst wel clandestien bedreven, maar met gevaar voor eigen leven. Kerstmis was een feest dat niet christelijk was, en versierde kerstbomen kregen daarom de naam 'nieuwjaarsbomen'.

Toen religie werd toegestaan wilden vee mensen ook ergens bij horen. Ze zeiden dan vol trots tegen mij dat ze moslim waren, of katholiek, zonder echt nog te weten wat het inhield. En ondanks dat gebrek aan kennis waren sommigen er al gevaarlijk fanatiek in. Een uitspraak die ik in het openbaar deed over het gebaar van fanatisme haalde zelfs de krantenkoppen.

In 1993 kwam zelfs de paus (Johannes Paulus II) naar Albanië en had ik de kans om hem kort te ontmoeten. Albanië stelde zich eindelijk open voor de wereld. Een tijdje terug ben ik eens teruggekeerd, om weer wat hartverscheurende dagen door te brengen met mijn vrienden en collega's van weleer. En toen heb ik o.a. deze foto gemaakt van de moskee.