Friendship highway en de Jeti

Door: RoyanvanVelse

Geplaatst op Aug 26, 2015

De tweede bergpas is nog hoger en ligt op tweeënvijftighonderd meter. Vlakbij bevindt zich de Kharola-gletsjer op maar liefst vijfenvijftighonderdzestig meter. Het lijkt of we langzaamaan naar het dak van de wereld toe gaan maar veel hoger dan deze vijf kilometer komen we niet. Het is al een heel eind. De sneeuw en de gebedsvlaggetjes die overal wapperen vormen een onweerstaanbaar decor. Tussen de bergen liggen wat dorpjes waar de mensen leven zoals ze altijd hebben geleefd. Er zijn zelfs dorpen waar bigamie nog bestaat en vrouwen recht hebben op meerdere mannen zolang die maar familie zijn van elkaar. Toch hebben ze ook in deze verre dorpen last van de Chinese overheersers: in elk gehucht is het verplicht om de rood met geel gekleurde Chinese vlag te laten wapperen.

De stad Gyantse zien we vanuit de verte al liggen als we naderen over de zogenaamde Friendshap Highway, de weg van Lhasa naar de grens met Nepal. Het kasteel boven op een berg kun je niet missen. Hier stoppen we om te overnachten. De volgende morgen bezoeken we de grote stupa en vooral de vele nisjes met Boeddhabeelden. De ingangen tot de nisjes zijn laag, hetgeen de bezoekers dwingt om het hoofd te buigen tijdens het achteruit verlaten van de ruimtes. De bergen om het stadje zijn bruin en kaal maar daarachter verschijnen de besneeuwde toppen van nog hoger gebergte. Een oude muur omringt het complex. Vandaar wandelen we door smalle straatjes in de richting van het kasteel. De huizen zijn wit en de ramen zijn omgeven door zwarte verf. Dat patroon schijnt voor warmte te zorgen in deze koude streken. Jong vee staat op straat en kinderen halen water. Tussen de huizen door hangen elektriciteitsdraden en gebedsvlaggetjes. Het leven lijkt heel rustig en vrij snel al verlaten we deze plek om naar onze volgende stop te rijden: Shigatze.

Op de route maken we kennis met een primitieve vorm van trajectcontrole. Om de zoveel kilometer moeten we stoppen voor een Chinese politiepost. Niet alleen kunnen ze hiermee in de gaten houden waar Rolf en ik verblijven in Tibet en of we wel op schema zitten, maar ook moet de chauffeur een kaartje tonen waarop wordt ingevuld en afgestempeld op welk tijdstip hij bij een bepaalde post aankomt. Bij de volgende post vergelijken ze de afstand en de gereden tijd en als hij te snel is, krijgt hij een boete. Dat we onderweg ook wel eens stoppen om de benen te strekken of foto’s te maken betekent dat we daarna weer harder kunnen rijden. Binnen het toegestane gemiddelde blijven we toch wel.

Bij Shigatze zien we het Sangtsu Tsezung-paleis liggen dat gebouwd is in de veertiende eeuw. Het verhaal zegt dat de ontwerper van het paleis een kopie wilde maken van het Potalapaleis in Lhasa. Hij was erheen gereisd maar had geen papier bij zich om het bouwwerk na te tekenen. Daarom nam hij een koolraap en sneed het Potalapaleis uit in de koolraap alvorens de lange tocht terug naar Shigatze te ondernemen. De koolraap droogde uit tijdens de reis en kromp waardoor het paleis kleiner leek en in de bouw ook kleiner werd dan het voorbeeld in Lhasa.

We bezoeken het Tashilhunpo-klooster. Dit klooster met de gouden daken is door de eerste dalai lama gebouwd en is de zetel van de panchen lama, die hier ook daadwerkelijk woont en feitelijk een vorm van huisarrest opgelegd heeft gekregen door de Chinezen. Hier staat in een van de tempels het grootste Boeddhabeeld van Tibet, zesentwintig meter hoog. Kleine Tibetaanse vrouwen die in de rij staan om binnen te mogen komen om eer te bewijzen aan Boeddha kijken naar ons, gniffelen en lachen. De gids vertaalt het voor ons. Ze zeggen dat we grote ogen en grote neuzen hebben en goede echtgenoten zouden zijn voor ze.

Praten met mensen is echter lastig, en al helemaal over China. We houden ons dan ook erg afzijdig als het gaat over politiek. De bezetters zijn echt allergisch voor alles wat hun gezag zou kunnen ondermijnen. Afbeeldingen van de veertiende dalai lama zijn streng verboden, de Tibetaanse vlag is verboden, om maar te zwijgen van de stickers FREE TIBET die je overal tegenkomt in het westen. Het is eveneens niet toegestaan om Tibet als land te beschrijven. Het dient bestempeld te worden als autonome provincie binnen China.

Een van de laatste onderdelen van de route in het zuiden van het land brengt ons naar Tingri. De bergen zijn dan weer bruin en vervolgens wit van de sneeuw. Waterstroompjes proberen een weg te vinden tussen de stenen en het ijs terwijl jaks ons zonder te bewegen nastaren. Af en toe zien we nomadententen. De overheid heeft huizen voor de zwervende nomaden laten bouwen maar deze mensen verkiezen toch de zware trektochten door de bergen. Daar zijn het ook nomaden voor. Voor ons ligt het Himalayagebergte. Letterlijk betekent het woord Himalaya ‘waar de sneeuw vandaan komt’. Hij ligt op de grens tussen Tibet en Nepal. Ik geloof meteen dat hier inderdaad de sneeuw vandaan komt.

We passeren de Lhakpa bergpas op tweeënvijftighonderdtwintig meter. Hier stoppen we om de grootheid om ons heen in ons op te nemen. Niet alleen de sneeuw komt van de Himalaya. Ook de Yeti of verschrikkelijke sneeuwman vindt hier zijn oorsprong. Het monster zou eenzaam in de bergen leven en af en toe voetsporen achterlaten in de sneeuw. Mythe, legende of waarheid? Niemand heeft in ieder geval ooit kunnen bewijzen dat hij niet bestaat en hele groepen mensen geloven erin. Het album Kuifje in Tibet is aan de Yeti gewijd en in dit verhaal is het aapachtige beest uit de besneeuwde bergen niet zo verschrikkelijk als hij meestal wordt afgeschilderd. Wetenschappelijk gezien moet de Yeti als een mythe worden beschouwd, maar de wetenschap heeft het lang niet altijd bij het rechte eind dus het zou best wel eens kunnen dat hij vanuit de bergen, waar hij toch meestal alleen verblijft, neerkijkt op al die passanten die niet in hem geloven. (wordt vervolgd)