Roeien voor je brood...
Roeien voor je brood...
We stappen langzaam uit de bus, twijfelend of we wel op de goede plek zijn aangekomen. Het is voornamelijk kaal en verlaten. Niet echt de omgeving die ik verwacht na het lezen van de passage '…the perfect place for leisurely boating through backwaters and mangroves…’ in onze reisgids.
De bus laat zijn kenmerkende, veel te luide, meertonige claxon horen als teken dat het vertrekmoment is aangekomen. Even overwegen we om weer in te stappen, maar omdat de claxon het enige onderdeel is van de bus dat naar behoren werkt, laten we het voertuig zonder ons vertrekken.
We komen hier in Pichavaram, 15 kilometer van Chidambaram in Tamil Nadu voor, de in ons boek beschreven, mangrove tour. Aantrekkelijk genoeg beschreven om een even afstand te nemen van alle de grote hoeveelheid tempels in Zuid Inda. Maar ja, waar moeten we hier beginnen. Het dorpje, als je de verzameling hutjes zo kunt noemen, lijkt wel uitgestorven. Dan valt ons oog op een groot bord met een handgeschilderde plattegrond. Daarop zien we wat riviertjes geschilderd, die zich een weg banen door fel groen. Met bruin en grijs zijn wat huisjes neergezet en in het groen lijken ook nog wat dieren zijn getekend. Wij trekken de conclusie dat we op de goede plek zijn aangekomen. Alleen nu nog een bootje zien te vinden. En een gids en/of roeier… .
We zijn in India en dat betekent dat je nooit lang alleen bent. Er komt al een man, in een wit overhemd met daaronder een geruite lungi, op ons aflopen. Hij wenkt ons naderbij. Zodra blijkt dat wij graag een lange mangrove tour willen doen, verschijnt er een grote witte glimlach onder zijn zwarte snor. De man blijkt uiteraard de manager te zijn van de organisatie die de tochtjes door de mangrove verzorgt. We zijn dus aan het goede adres. We lopen met hem mee naar een klein haventje, waar een aantal andere Indiase mannen verveeld rondhangen.
Onze aankomst zorgt niet voor veel opwinding. Volgens Indiaas gebruik doen de mannen niet veel anders dan ons aanstaren. Verder niks. De manager roept iets in de richting van een kleine loods. Daar verschijnt een slanke, donkere Indiase man, ook met wit overhemd, lungi en dikke snor. Hij stelt zich voor als Sourav en vertelt in moeizaam Engels dat hij onze gids en roeier zal zijn. Terwijl de andere mannen doorgaan met wat ze al aan het doen waren, naar ons staren en verder niks, sjouwt hij de boot naar het water, veegt de bankjes schoon en helpt ons aan boord. We zijn op weg.
Sourav blijkt een rustige man te zijn. Het eerste uur peddelt hij zonder veel te zeggen door de kleine riviertjes in het mangrove gebied. Af en toe wijst een vogel aan of varaan aan. Het is eigenlijk wel rustig zo. We zijn wel toe aan een beetje stilte, ook al zijn we pas een week in India… . Dan begint Sourav te praten. Met zachte stem vraagt hij waar we vandaan komen, waar onze ouders wonen of we getrouwd zijn en iets over kasten. Onze antwoorden zijn het startschot voor Sourav om over zichzelf te vertellen.
Hij komt uit de West Benaglen en is drie jaar geleden hier in Zuid India, 3000 kilometer van huis, aan de slag gegaan als gids en roeier. De reden van zijn vertrek was heel simpel; gebrek aan werk. Er viel gewoon niks meer te vangen als visser. Dus zat er niets anders op dan zijn geluk ergens anders te proberen. Iets minder simpel was het achterlaten van zijn vrouw en kinderen. Die mist hij heel erg. Hij spaart net genoeg geld om een keer jaar, in het laagseizoen, de reis terug naar zijn geboortedorp te maken. Sourav vertelt het verhaal met enige moeite. Zijn toch al zachte stem is nog zachter geworden. We hebben moeite hem te verstaan, maar zijn verhaal kont duidelijk bij ons aan.
Sourav is nog niet klaar met vertellen. Hij heeft het niet makkelijk, maar is trots dat hij in ieder geval zijn gezin inkomsten kan bieden. Ook al moet hij daar grote offers brengen. Zijn verhaal zal niet veel anders zijn dan dat van miljoenen andere mannen, die ver van huis een redelijk inkomen bij elkaar proberen te schrapen. Maar als je het op deze manier, in een boot midden in de mangrove, krijgt te horen, komt het toch anders binnen. Net op het moment dat Sourav emotioneel dreigt te worden, verandert hij het onderwerp. Of we van de tsunami hebben gehoord. Natuurlijk antwoorden bevestigend. Sourav was net twee weken hier aan het werk toen de tsunami in december 2004 toesloeg. Ook in deze regio was de schade enorm. Maar niet in het dorpje dat tijdelijk zijn thuis is. Het grote mangrove bos ontnam de enorme golven al hun kracht. De natuur deed wat het moest doen. Met een glimlach voegt hij er aan toe dat ze eigenlijk ze alleen natte voeten hebben gekregen.
Dan betrekt zijn gezicht weer. Het dorp, een stukje verderop, was wel weggevaagd door het verwoestende water. Daar was het mangrove woud een paar jaar eerder vervangen door een garnalenboerderij. De natuurlijk buffer vervangen door een economische. Met alle gevolgen van dien. Hij schudt onbegrijpend zijn hoofd.
Het lijkt er op dat er voldoende ellende aan bod is gekomen vandaag. Hij onderbreekt de korte sombere stilte met een enthousiaste uitroep als hij een grote varaan in een boom ziet zitten. Sourav stuur de boot in de richting van het beest. Deze ziet een ontmoeting met ons niet echt zitten. Met een enorme plons landt de varaan in het water. Met een paar krachtige slagen van zijn staart brengt hij zich in veiligheid tussen de wirwar aan wortels van de mangrove bomen. De natuur bewijst zijn waarde maar weer eens… .