Een hoofd vol vragen deel 2....een ontwikkelingsreis door Tanzania
Tanzania
Afrika
Sidonius
Een hoofd vol vragen deel 2....een ontwikkelingsreis door Tanzania
De hobbelige weg van aangestampte aarde strekt zich voor ons uit als een oranjerood lint. De groene begroeiing langs de weg is grijsoranje gekleurd door het opwaaiende zand en stof. Ook wijzelf, in de terreinwagen, nemen steeds meer de kleur van de omgeving aan. Alles is stof. Langs de weg lopen veel mensen, voornamelijk vrouwen. Gehuld in de kleurrijke Afrikaanse stoffen en op blote voeten. Bijna elke vrouw heeft een bundel op haar rug waaruit twee kleine zwarte voetjes steken. En alle vrouwen dragen iets op hun hoofd: een grote plastic emmer vol water, een takkenbos, een bundel boodschappen. Waar komen ze vandaan? Waarheen leidt hun weg? Ik ben getroffen door de fiere houding van de vrouwen in Tanzania, hun krachtige uitstraling.
Tegen lunchtijd stoppen we bij een eenvoudig café langs de weg. Op het één keuze menu staat rijst met geitenvlees. We eten wat de pot schaft. Het is even wennen, maar onze trek maakt zelfs van sterk smakend geitenvlees een feestmaal. De 7-up die ik er bij drink smaakt echter naar chloor. Ik zeg dat tegen T., de ontwikkelingswerker. Hij neemt een slok uit mijn flesje, en spuugt het vervolgens luidruchtig uit op de vloer van het restaurantje. Kortaf bestelt hij een nieuw. Dat smaakt net zo, maar ik houd me stil en drink het op. Ik hoef niet wéér een scene waarvoor ik me geneer. Of neem je de Tanzanianen juist serieus als je geen genoegen neemt met slechte kwaliteit? Dat is wat T. zegt. Ik voel me verward, twijfel aan zijn woorden maar wie ben ik? Hij is tenslotte de ervaren ontwikkelingswerker, ik de onervaren en misschien naïeve reiziger.
Het schooltje staat in het dorp Msoza dat bestaat uit lemen hutten met een dak van stro, in een cirkel gebouwd met in het midden een boom. Onder die boom spelen een paar halfnaakte kinderen, met hun blote voeten op de hete aarde. Voor de meeste hutten zit een oude man of vrouw , geleund op een stok, voor zich uit te kijken. Ze stralen een enorme rust uit. Een groepje kinderen holt achter onze auto aan, we zijn een bezienswaardigheid. Hier komen nooit blanken. Het is mijn eerste directe kennismaking met het Afrikaanse dorpsleven, en ik ben verbaasd over mijn eigen verbazing. Ik had niet verwacht dat Afrika er werkelijk uit zou zien zoals we dat van de Europese beelden kennen. Waarom eigenlijk niet? Eerlijk gezegd had ik niet gedacht dat deze mate van ‘primitief’ leven nog mogelijk was anno 1990. Tegelijkertijd realiseer ik me dat we geneigd zijn om wat we in de wereld zien, af te meten aan onze eigen normen en waarden, aan hoe wij leven. Alsof wij het centrum van de wereld zijn. Ik schud alle gedachten van me af en probeer met een open blik te kijken, zonder er iets van te vinden. Ik ben tenslotte gekomen om te zien en te leren, niet om te oordelen.
Bij de school aangekomen zien we dat de leerlingen keurig gesorteerd staan opgesteld, naar leeftijd en in uniform. Ze hebben pauze en zijn bezig met een gedisciplineerd afmeldingritueel. Niemand kan zo maar weglopen. In de twee lokalen staan houten schoolbanken die ik van vroeger ken: tweepersoons bankjes met daarin een inktpotje met schuifdekseltje. Het schoolbord aan de muur bestaat uit een paar dikke houten planken met daarop zwarte schoolbordenverf. De enige die een schoolboek heeft is de leerkracht. Die schrijft de leerstof over op het bord, de kinderen nemen het vervolgens weer over in hun schrift. Een tijdrovende manier van lesgeven, maar leerboeken zijn in Tanzania vrijwel uitsluitend via de missieposten en hun winkels te verkrijgen, en voor de meeste mensen onbetaalbaar.
Naast de klaslokalen is nog een kleine ruimte, met daarin een tafel en een bed: hier woont het hoofd van de school. We zijn uitgenodigd voor de lunch, en die wordt geserveerd aan deze tafel. Er is veel werk gemaakt van de maaltijd: rijst, gebraden geit, saus, geitenlevertjes, zelfs groenten, het ziet er allemaal heerlijk uit. Jammer dat we onderweg al gegeten hebben, we hebben absoluut geen trek meer! Uit beleefdheid scheppen we natuurlijk een kleine hoeveelheid op onze borden, en krijgen direct commentaar. Zo weinig? Vinden we het niet lekker? Tegen heug en meug neem ik meer dan ik op kan, maar de levertjes zijn ook echt goddelijk. Het is een buitenkansje voor de lokale gasten in dit gezelschap, die zich het overdadige maal heerlijk laten smaken. Hier wordt een geit slechts voor bijzondere gelegenheden geslacht. Ze hebben geen bestek nodig, en zelfs de botjes van de geit worden met veel geknars en gekraak vermalen tussen de sterke Tanzaniaanse gebitten.
Het begint al schemerig te worden als we onze weg weer vervolgen. We moeten ons haasten, want rijden in het donker is in Tanzania levensgevaarlijk. Er is geen garantie dat tegenliggers koplampen hebben die werken. Er lopen nog steeds veel mensen langs de weg. Zij lijken vooral op hun gehoor af te gaan: springen opzij als ze een auto horen aankomen, maar stappen de weg weer op zodra deze gepasseerd is. Terwijl er nog één achteraan kan komen. Doodeng.
De hemel kleurt langzaam rood. We gaan het niet halen voor zonsondergang, dus dan maar genieten van dit prachtige fenomeen dat zo overweldigend is in Afrika. De lucht wordt roder en roder, doorregen met okergele en zwarte vlammen en vegen. Er gaat een diepe zucht door de auto als het laatste rood uit de lucht wegtrekt en over gaat in een inktzwarte nacht. Ruimte gevend aan de miljoenen flonkerende sterren en de stralende volle maan, die ons het laatste stukje naar Mafinga begeleidt met haar zachte zilveren licht.
"Karibu”, klinkt het als we kloppen op de oude houten voordeur. “Welkom”. We zijn veilig aangekomen. We zullen enkele dagen verblijven bij SNV’ers die hier in Mafinga ontwikkelingswerk doen. We stappen een gezellige huiskamer binnen. Aan de muur is een ansichtkaart geprikt met een afbeelding van een Hollandse fiets met op de bagagedrager een bos rode tulpen.....
Foto's
