Zweten en bloeden in Rwanda
Zweten en bloeden in Rwanda
In de Rwandese hoofdstad Kigali gaan we een middagje naar de sauna in een luxe hotel. Zelfs in het tropische klimaat is het extra zweten erg prettig. Het ontspant en de poriën worden na een dagenlang verblijf in stoffig rood zand weer mooi schoon. Ik ben samen met een Finse en een Zweedse vriend, saunakenners bij uitstek. Die twee blijven maar water opgieten waardoor de gevoelstemperatuur steeds maar oploopt. De Fin ontspant zich echter duidelijk minder dan wij twee. De lokale dame die in de saunaruimte van het hotel werkt is namelijk zeer onder de indruk van deze grote, naakte blonde noorderling met blauwe ogen en komt elke keer als ze ons hoort douchen de ruimte binnen om hem ongegeneerd helemaal te bekijken. Wanneer ze wat later voor de zoveelste keer de ruimte weer verlaat draait de getergde Fin kordaat de deur achter haar op slot. De ontspanning kan dan ook voor hem eindelijk beginnen.
De rust wordt al snel verstoord door mitrailleurvuur in de onmiddellijke nabijheid van het gebouw. De laatste weken vielen al vaker schoten. De omgeving van het hotel zit vol met gewapende blauwhelmen dus we voelen ons relatief veilig. Buiten klinkt meer en meer verontrustend lawaai. Het zijn geen kogels meer maar ontploffingen. Het land is al een tijdje onrustig maar dit zagen we niet aankomen: de burgeroorlog is begonnen.
De genocide die aan een miljoen mensen het leven kostte behoort tot het verleden maar de sporen daarvan zijn vandaag de dag nog onuitwisbaar aanwezig in het land. Beenderen van slachtoffers van de frenesie liggen opgestapeld in kerken en vertellen in alle stilte aan de voorbijgangers dat dit nooit meer mag gebeuren. Ook in mijn geheugen leven de beelden van toen nog voort. Maar er is een nieuwe regering, er is een nieuwe vlag, er is ook weer een nieuwe generatie opgegroeid. De herinnering blijft maar het land verdient oprecht een nieuwe kans. En mogelijkheden zijn er genoeg in dit kleine land in het midden van Afrika. Het heeft de bijnaam ‘land van de duizend heuvels’ om zijn glooiende landschap. Het kent regenwouden en vulkaangebieden, maar ook eindeloos veel rode heuvels die begroeid zijn met theeplantages en bananenbomen. Ze zeggen dat wanneer je een stok in de grond zet, deze vanzelf wortel schiet, zo vruchtbaar is de aarde. Ondanks de tropische ligging kunnen de nachten bijzonder koud zijn, helemaal in het regenseizoen. Het is een land van uitersten.
Rwanda heeft verschillende nationale parken waar je een grote variëteit aan planten en dieren aantreft. Talloze variëteiten orchideeën groeien hier gewoon in het wild. Nijlpaarden, krokodillen, leeuwen, olifanten, vele soorten apen, luipaarden en zebra’s kom je ook tegen in dit land. Je zou het niet verwachten omdat Rwanda zelden wordt genoemd als safariland. Daarnaast ligt in Rwanda ook de bron van de Nijl. Het is een nietszeggend stukje water dat niet is te vergelijken met de brede en krachtige Nijl die het stroompje duizenden kilometers verderop in Egypte is geworden en die uiteindelijk in de Middellandse Zee stort. Maar het is wel degelijk het beginpunt van deze legendarische rivier.
Waar het land onder toeristen het meest bekend om is, samen met buurland Oeganda, is om de zeldzame berggorilla’s. Deze grote apen zijn beroemd geworden dankzij de verfilming van het verhaal van Dian Fossey, ‘Gorilla’s in de mist’. Fossey leefde jarenlang met de berggorilla’s, won hun vertrouwen en werd uiteindelijk door lokale criminelen vermoord terwijl ze opkwam voor deze diersoort. Zij ligt nu begraven naast haar favoriete zilverrug (mannetjes berggorilla) Digit, die al eerder gedood werd door stropers. In kleine groepjes mogen toeristen na een lange voettocht door het vulkanische regenwoud de gorillafamilies een kort bezoek brengen. Met wat geluk kun je heel dicht bij ze in de buurt komen en ze een tijdje observeren. Om ze niet te veel te storen mag dat bezoek niet langer duren dan een uur. De permit om erheen te gaan kost al gauw zo’n 500 dollar. Maar het is goed voor het land, het is goed voor de bescherming van deze bedreigde dieren en de ervaring om op enkele meters afstand van deze reusachtige primaten met zoveel menselijke trekjes te mogen verblijven, is adembenemend. Het is de grootste toeristentrekker geworden van Rwanda.
Qua oppervlakte is het bergland kleiner dan België. De recente geschiedenis maar vooral ook de oude tradities van het gebied dat ooit een koninkrijk was alsmede de variëteit aan landschappen maken dit land bijzonder. De aantrekkelijkheid wordt vergroot door de meren die aan de buitengrenzen liggen en de verscheidenheid aan diersoorten en flora. De onbekendheid en de beelden van bijna 20 jaar terug maken het voor velen weliswaar onbemind, maar dat gevoel is onterecht. De gastvrije en vriendelijke bevolking alsmede het overdonderende en authentieke Afrika-gevoel maken van het huidige Rwanda een bestemming van topklasse.