Rwanda 1; heuvels, verleden en toekomst
Kigali omgeving
Rwanda
Rieneke
Rwanda 1; heuvels, verleden en toekomst
Rwanda – het land van de duizend heuvels. En dat is het. Overal waar je kijkt zie je heuvels en daarachter meer heuvels en daarachter nog meer. Het prachtige landschap is zo groen vol met bananenbomen, cassaveplanten en noem maar op dat het haast lijkt of ik niet in het zanderige, droge Afrika ben wat ik ken. Gelukkig zijn er hier nog genoeg van die heerlijke typische dingetjes die me eraan helpen herinneren dat dat wel het geval is. De geuren, zo typisch Afrikaans: kruidig, stoffig met zweet en rook. En de mensen: prachtig, warm, vrolijk en vol humor. Dit keer geen geiten vastgebonden op busjes en loslopend vee op straat zoals in Ethiopië; maar wel brommertaxi’s, vrouwen met baby’s gebonden op de rug en jongeren die jerrycans met water of zakken rijst op hun hoofd dragen. Kleine kampvuurtjes worden gebruikt om bijvoorbeeld messen mee schoon te maken. Je ziet veel billboards om te informeren over ‘sida’-aids. En iedereen loopt. Typisch aan Afrikanen is dat ze alsmaar lopen en lopen en lopen. Soms belachelijk verre afstanden.
Helaas herinneren ook veel dingen aan de genocide van ’94. Je ziet bijna alleen maar jonge mensen, omdat een hele generatie door de interhamwe (het rebellenleger dat in naam van ‘hutu-power’ zo’n miljoen tutsi’s hebben vermoord) is weggevaagd. Ook werden veel kinderen en vrouwen verkracht (om het hiv virus over te dragen) en vermoord om ervoor te zorgen dat het ras zich niet kon voortplanten. Door het hele land zijn gebouwen te vinden met paarse vlaggen; dit zijn herdenkingssites van de oorlog waar informatie wordt gegeven over genocide, maar waar ook skeletten en bebloede kleding worden tentoongesteld. Dit alles om nooit te vergeten.. Ik ben naar de herdenkingssite in Kigali geweest waar een expositie is met informatie, foto’s en videoverhalen van overlevenden. Een speciale sectie is gewijd aan de kinderen. Het wordt verrassend mooi en ingetogen gebracht. In de tuinen zijn de massagraven te vinden. Ik zal dit verhaal niet smeriger maken dan nodig is, maar geloof me: met kippenvel en een brok in mijn keel probeerde ik ontdaan weer wat van de dag te maken. Aan de positieve kant: er wordt veel ondernomen op het gebied van educatie en verwerking. Dit is de Rwandese manier om verder te gaan en te compenseren dat er maar zo weinig psychische hulp in het land te krijgen is. En..om nooit te vergeten, maar dat is gezien de verhalen vast niet nodig.
Ondanks (of dankzij?) het dieptepunt van ’94 is dit land nu in bloei. Mensen zijn door de geschiedenis en alle beelden die we kennen, geneigd te denken dat Rwanda een donker, droog, arm en gevaarlijk land is. Dat is dus totaal niet het geval. Vergeleken met de echt arme landen (bijvoorbeeld Ethiopië waar ik mensen dood op straat heb zien liggen) kunnen de mensen hier een goed en zeer modern leven opbouwen. Je ziet weinig zwervers en de huisjes in sloppenwijken hebben vaak nog vier muren en een dak. Er heerst een opbouwende en zeer ambitieuze sfeer. Ik ben hier om o.a. communicatiecursus te geven aan de belastingdienst. De groep is super gemotiveerd en leergierig, wat mijn werk natuurlijk wel makkelijker maakt. De belastingdienst heeft als organisatie grote dromen. Zij willen graag een voorbeeldfunctie zijn voor heel Midden- en Oost-Afrika. De organisatie heeft geld om mooie gebouwen neer te zetten, een trainingsinstituut te bouwen, buitenlandse experts in te huren en weet de werknemers te motiveren met mooie bonussen. Ook de wegen zijn prima rondom de steden. Maar ga je verder de stad uit wil je niet na 18.00 uur in een auto zitten (ik spreek uit ervaring) want dan is het al pikdonker en wegens gebrek aan elektriciteit zie je alleen maar één groot zwart gat. En al die mensen blijven maar lopen langs de weg. In het busje van de hoofdstad Kigali, naar het trainingscentrum in Butare in het zuiden, ontmoeten we de cursisten en lijkt het wel een schoolreisje. 2,5 Uur lang hebben ze zitten lachen, gieren, brullen en dat natuurlijk allemaal in het Kinyarwanda, de nationale taal waar geen touw aan vast te knopen is. Ze zijn benieuwd naar Nederland, het weer, onze families en natuurlijk de bondscoach van het fenomenale voetbalelftal. Uiteraard ben ik de beroerdste niet en wil ik best met ze vanavond onze jongens aanmoedigen.
Ik blijf nog een paar dagen in universiteitsstad Butare (waar we wonder boven wonder een kennis uit Nederland tegenkwamen!). Aan het einde van de week terug naar de hoofdstad en wie weet meer… Naast heuvels heeft het kleine landje ook oerwoud met gorilla families, moerassen en de wildlife-parken waar toeristen zo dol op zijn.
Voor iedereen die tot zo ver heeft zitten lezen: beleef Rwanda! Het is echt niet allemaal kommer en kwel..
Ik ben om, maar ik hield toch al van Afrika.
Foto's
