Met de neus op de realiteit
Oost Uganda
Oeganda
Kokkeeri
Met de neus op de realiteit
Terwijl onze reisgenoten helemaal in de ban waren van de aankomende rafting-trip op de Nijl, snakten wij naar een dagje zonder de groep. Niet gewend aan georganiseerd reizen kwam deze dag al vrij snel. 3 dagen na vertrek.
Buiten de behoefte aan een dagje alleen, stond ons ook het idee om $ 100,- pp te betalen voor het 2 uurtjes op een rubberboot in zo’n arm land als Uganda niet aan. Wij kozen voor iets anders. Een ‘village tour’ voor $ 10,- per persoon en de hele opbrengst ging naar het dorp. Daar voelde ik me al beter bij.
Onze gids Oliver haalde ons op. Hij sprak prima Engels en vertelde direct enthousiast over zijn dorp. Onderweg zagen we nog een felgroene kameleon op een rood zandpad. Deze was duidelijk even niet in de camouflage-stemming. Kan me daar wel iets bij voorstellen. Je moet als kameleon toch elke keer weer aan die hoge verwachtingen, van het je onopvallend gedragen, voldoen. Deze had gewoon even zijn dag niet….
Onze eerste stop was bij de tuin van de oom van Oliver. Daar kregen we uitleg over het hoe-en-wat van het laten groeien van fruit en groenten. Zoals de meeste boertjes in het dorp groeide op dit kleine stukje land van alles en nog wat. Bananen, avocado’s, ananas, bonen, aardappels, mais, cacao, kaneel en zelfs koffie. Maar alles in hele kleine hoeveelheden. Net genoeg voor eigen gebruik. En spullen die hij miste, zoals zout, peper en rijst, kon hij alleen ruilen bij een goede oogst. Alhoewel deze manier van landbouw op zich goed is voor het levensonderhoud van elke boer zelf, kunnen ze nooit handelen en verdienen ze geen geld om andere spullen (voedingsmiddelen) te kopen. Het menu is daardoor erg eenzijdig, wat weer de nodige gezondheidsproblemen oplevert. Door het gebrek aan handel is er ook weinig geld in omloop. Hierdoor kunnen de kinderen weer niet naar school (geen geld voor een schooluniform).
Bij de volgende hut kregen we koffie aangeboden van een hele arme familie (in ruil voor onze ontvangst kregen zij een groot deel van ons geld voor de tour). De moeder was gedeeltelijk verlamd en de zoon kon niet werken omdat hij een vergevorderde Aids-patiënt was. Beiden probeerden hun pijn te verdringen door het veelvuldig roken van joints, vertelde Oliver ons na het bezoek. Het werd geaccepteerd door het dorp omdat hun toekomst weinig rooskleurig was. Een indrukwekkende ontmoeting die ons, eigenlijk voor het eerst, zo dicht bij de gevolgen van Aids in Afrika bracht.
Kort daarna kregen werden we nog eens hard met onze neus op de harde werkelijkheid van leven in Afrika gedrukt. Het leek eerst nog een vrolijke bedoeling te worden. Uit het struikgewas kwam een klein kereltje, ca. 5 jaar, op ons af gerend. Alleen een korte broek aan, maar zeer verrassend ook een mooi gevouwen plastic zak als muts op zijn hoofd. Trots als een pauw liet hij ons de muts zien. Hij kwetterde er vrolijk op los en pakte mijn hand. Inmiddels was ook zijn jongere zusje uit de struiken tevoorschijn gekomen. Zij rende direct op mijn vriendin af en pakte haar hand. Zo leidden de beide schattige kinderen ons over een smal pad richting een hut tussen de bananen bomen. De volwassenen bij de hut reageerden enthousiast op onze komst. De twee kinderen lieten ons vol trots aan hen zien. Alsof ze wilde zeggen: “Kijk eens wat wij hebben gevonden!”. Wij vonden het wel grappig allemaal en lieten ons gewillig meetrekken door de kinderen. We moesten gaan zitten op de boomstammetjes en de kinderen klommen direct op onze schoot. Een van de volwassen bracht ons wat te drinken en raakte druk in gesprek met Oliver. Eerst werd er flink gelachen, maar niet veel later begon Oliver wat zorgelijk te kijken. De kinderen hingen inmiddels om onze nek en leken niet van plan vandaag nog los te laten. Een van de volwassen kwam naar ons en begon te praten. Oliver vertaalde alles. De man vertelde dat hij de oom was van de twee schatjes en dat hij sinds het overlijden van zijn broer en schoonzus (beide Aids) de kinderen in huis had genomen. Er was geen geld om ze naar school te laten gaan (hij had zelf ook 5 kinderen) en goed voor ze te zorgen. Even dachten wij dat hij om geld zou vragen om de kinderen te steunen. Maar zijn vraag was nog veel indringender; “Willen jullie de kinderen niet meenemen? Het mag echt als je wilt! Jullie gaan zo leuk met ze om”
Wij vielen helemaal stil terwijl 3 paar (oom en de kinderen) donkere ogen ons vragend aankeken……Oeps, dit verwacht je niet. Tranen stonden in onze ogen, nu pas zagen we de ernst van de toestand van het dorp, en de gevolgen van Aids voor zo’n kleine gemeenschap, in. Gelukkig redde Oliver, ook verrast door de ontstane situatie, ons uit deze hopeloze situatie. Hij kon uitleggen dat dit, ook al zouden wij dit wel willen, niet mogelijk is. De man, waarschijnlijk gewend aan veel tegenslag, accepteerde de uitleg al snel, schudde ons de hand en ging weer door met wat hij aan het doen was voordat wij langskwamen. De kinderen liepen nog een tijdje hand-in-hand met ons mee, totdat ze een kip zagen om achteraan te rennen. Die was toen weer even interessanter dan twee westerse toeristen…..
Oliver legde ons uit dat hij dit nog niet eerder had meegemaakt, maar dat hij wel merkte dat de situatie in het dorp, met alle weeskinderen en de Aids-gevallen, steeds minder rooskleurig werd. De matoke die we bij de volgende hut als lunch kregen smaakte niet goed. Of dit nu kwam door de brok in onze keel of het gebrek aan zout…..het zal wel een combinatie van beide geweest zijn.
’s Avonds konden de verhalen over het raften van onze groepsgenoten ons ook niet echt boeien. Wij hadden hele andere ervaringen in ons hoofd!
Foto's
