Omo Valley; bedelcultuur?
Omo Valley; bedelcultuur?
Highland, highland, highlaaaaand!!
Reizend door het zuiden van Ethiopië, de Omo Valley die zich uitstrekt van Arba Minch tot aan Omorate nabij de grens met Kenia, waan je je in een wereld waar het goed voor te stellen is hoe de gemiddelde pop- en filmster zich zou moeten voelen. De constante aandacht van mensen die met je willen praten, de hand willen schudden, je aanstaren. Kleine kinderen die aan je haren op de onderarm trekken, vol verbazing. Voor degene die een gebrek aan zelfvertrouwen hebben of die wel wat aandacht kunnen gebruiken is dit dé plek om enige tijd door te brengen.
Als 'farangi' (foreigner) val je op en krijg je de volle aandacht. Vanuit de verte ziet men je Landcruiser aankomen. Ze stoppen met waar ze mee bezig zijn, leggen alles neer. Kinderen rennen scheeuwend en gillend op je af: 'you, you, you, YOU.....!!
Op het moment dat je de auto stop en je uitstapt begint het circus van aandacht. Jíj bent het middelpunt waar het om gaat. 'Give me one birr', 'Give me two birr'. Je wordt gevraagd om van alles weg te geven: pennen, t-shirts, schoenen, je zonnebril of pet, snoepjes. Of je wordt belaagd om een foto te maken, dit kost je wel een of twee Birr per persoon, per foto. Als je overal op in zou gaan, dan zou je binnen de kortste keren volledig bankroet zijn én naakt naast de auto staan.
Het zuiden van Ethiopië is extreem primitief.. Of moet je zeggen dat het arm is? Op veel plaatsen zie je borden langs de weg of in de dorpen van bekende liefdadigheidsinstellingen (NGO's) als UNICEF of Save the Children. Op de lokale markten zijn USAid blikken te vinden welke in de jaren 1984-1985 naar het land zijn gestuurd om de ergste hongersnood tegen te gaan.
Kinderen zijn op zeer jonge leeftijd, 4-6 jaar, voordat ze naar school gaan, verantwoordelijk voor het vee en trekken er iedere dag op uit om het vee te laten grazen en drinken. Kleine meisjes lopen kilometers en uren lang met balen gras of hout op de rug. Het leven is er naast primitief bovenal zwaar en zelfbehoefend. Een sociaal, economisch vangnet vanuit de overheid bestaat er niet.
Rijdend naar steeds verder afgelegen autentieke dorpen in het zuiden van de Omo Valley, waar stammen als de Mursi, Hamar, Karo, Ari en Benna wonen, moet je regelmatig vaart minderen of volledig stoppen omdat de weg geblokkeerd wordt door koeien en geiten. Wellicht door de jaren lange aanwezigheid van de NGO's en de afhankelijkheid van hulp van buiten weten velen, met name de kleine kinderen, hoe ze hun hand op moeten houden. Daarbij bepaalde gezichtsuitdrukkingen zien latend. Het moment dat ze je zien aankomen roepen ze 'Highland, Highland, Highlaaaand'! Roepend, vragen, smeekend naar je lege waterflessen. Highland was ooit een merk drinkwater. Tegenwoordig bestaat het bedrijf niet meer, maar de merknaam is in dit deel van Ethiopië nog springlevend. De lege waterflessen worden gebruikt om lokaal gemaakte drankjes of water in te doen, om mee te nemen op de lange hete en stoffige dagen met het vee.
Hartverscheurend is het, schattig en aandoenlijk zelfs wanneer je je lege water fles geeft, of een pen, een snoepje,... Het is zo makkelijk om een kind blij te maken in dit gedeelte van de wereld. De glimlach van een kind doet je zeker hier beseffen dat je leeft. Naarmate je langere tijd in dit gebied verblijft begin je je af te vragen of het weggegeven van alles waar om wordt gevraagd wel zo verstandig is én of je zelf niet aan het bijdragen bent om het 'handje-ophouden- cultuur' in stand te houden of zelfs te vergroten.
Dan lees of hoor je dat de oudere generatie zich schaamt voor hun eigen kinderen wanneer ze het aangeleerde gedrag vertonen. Ze vragen om de voorwerpen of het geld níet omdat ze het nodig hebben, maar omdat ze erom kúnnen vragen. En jij begint steeds meer te worstelen met de vraag: Hoe ver wil en kan ík gaan voor die mooie foto, de aandacht of die mooie glimlach op hetgezicht van dat kind?