Wachten op de overstroming: Brisbane in januari 2011

Door: MJ1972

Geplaatst op Jan 11, 2011

Toen ik twee jaar geleden naar Australië verhuisde, had ik niet kunnen vermoeden dat ik ooit nog eens te maken zou krijgen met overstromingsgevaar. In Zuid-Queensland, zo had mijn Australische vriend me verteld, regende het bijna nooit. Er was af en toe een stevige onweersbui met regen, maar meestal was het er zonnig en droog, beloofde hij me. Het lekkere weer was een van de redenen waarom ik het niet erg vond om helemaal naar de andere kant van de wereld te verhuizen om me bij mijn vriend te voegen. Het vooruitzicht van een regenloos bestaan sprak me erg aan.

En inderdaad, toen ik net in Brisbane woonde, heerste er in Zuid-Queensland ernstige droogte. Iedereen wist tot op tienden van procenten wat het waterpeil in de waterwinningsgebieden was. Overal stonden borden met opschriften als ‘Niet langer dan vier minuten douchen’ en ‘Brandgevaar – vuur verboden in dit gebied’. Mijn tuin zag eruit als een dorre woestenij. Ik maakte er een gewoonte van mijn douchewater op te sparen om de planten in de tuin water te kunnen geven, want sproeien was maar een halfuur per twee weken toegestaan, en dan ook nog eens op een onhandig tijdstip. Ik voelde me bijna schuldig omdat ik niet genoeg douchewater had om overal met mijn gietertje langs te kunnen, want in de omgeving van mijn huis kwam ik toch wel heel erg veel bruin gras tegen. De aanblik van al dat bruine gras leverde me mijn eerste echte heimwee-aanval op. Ik had niet gedacht dat groen gras een van de dingen zou zijn die ik het meest zou missen aan Nederland, maar dat bleek wel degelijk het geval te zijn. Blijkbaar weet je pas hoe mooi groen gras is als je het nooit meer ziet.

En toen begon het te regenen. Aan één stuk door. Eerst was ik er, zoals heel Queensland, blij mee. ‘Nu krijg je tenminste weer groen gras,’ zei mijn vriend laconiek. En inderdaad, na twee weken regen zag de natuur er bijna onherkenbaar uit. Ook begon het waterpeil te stijgen in de waterwinningsgebieden, waardoor we weer langer mochten douchen. Pure luxe, dachten we, al vonden we het jammer dat onze was er zo lang over deed om te drogen.

Toen begonnen de overstromingen. Eerst in Rockhampton, achthonderd kilometer ten noorden van Brisbane. ‘Maak je geen zorgen,’ zei ik tegen mijn bezorgde ouders in Nederland. ‘Rockhampton is ver weg. Hier komt het niet zover.’ Ook de vreselijke watersnood in Toowoomba en de Lockyer Valley deed ik af met een welgemeend: ‘Maak je geen zorgen, Brisbane is veilig.’ En dat bleef ik geloven tot vanochtend, toen er ineens een waarschuwing voor Brisbane werd uitgevaardigd.

Ik was op mijn werk toen het gebeurde. Ik zat in het kantoor van mijn turnclub, waar de druppels letterlijk aan de brugleggers hingen van de enorme luchtvochtigheidsgraad. Terwijl ik een lesplan zat op te stellen, zat een van mijn collega-trainsters aan de radio gekluisterd. Een uurlang bleef ze me op de hoogte houden van de laatste ontwikkelingen in de omgeving. Ik voelde me alsof ik in een oorlogsgebied was beland. Ik dacht: zo moeten de mensen zich tijdens de Tweede Wereldoorlog hebben gevoeld terwijl ze met de hele familie zaten te luisteren naar radioberichten over de opmars van de Duitsers en de geallieerden en zich afvroegen hoe die gebeurtenissen hen persoonlijk zouden raken. Zelf had ik niet meer zoiets meegemaakt sinds 9-11, toen ik met al mijn collega’s zat te luisteren naar de nieuwsberichten uit New York, die steeds erger werden. Er bekroop me toen hetzelfde gevoel van ongeloof dat ik nu voelde: Dit kan niet. Zulke dingen gebeuren niet. Niet in mijn leven.

De meldingen van wateroverlast in de stad volgden elkaar snel op. In Noord-Brisbane stond de weg waaraan de beste turnclub van Queensland is gevestigd onder water. In hartje Brisbane werd de uitgaansbuurt Fortitude Valley geëvacueerd. Op een kilometer van onze club stond een belangrijke toegangsweg blank. Het ging maar door, totdat we de lessen van die middag eindelijk mochten afzeggen en de club mochten sluiten. Een halfuur lang waren we bezig met het flood-proof maken van de zaal: alle matten, springplanken en draagbare toestellen werden boven op de grote trampolines geplaatst, voor het geval het water ook de club binnendrong.

Daarna gingen we naar de supermarkt, waar heel Brisbane bezig was met de voorbereidingen op een paar dagen gedwongen huisarrest. In de ellenlange rijen voor de kassa bleven mensen op hun iPhone het laatste nieuws binnenhalen. Er werden telefoons doorgegeven met daarop beelden van overstroomde oevers en straten anderhalve kilometer verderop. Wachtend op onze beurt om onze inkopen af te rekenen hoorden we dat de premier van Queensland, Anna Bligh, de noodtoestand had uitgeroepen in Brisbane. ‘Het valt nu nog wel mee,’ zei ze, ‘maar de combinatie van ernstige regenval en springtij gaat over een paar dagen voor ernstige overlast zorgen.’ Er werden vergelijkingen getrokken met de watersnoodramp van 1974, toen zestien mensen om het leven kwamen en duizenden huizen onder water stonden. Naar verwachting wordt deze ramp op zijn minst even erg. Er zullen geen vloedgolven de stad binnenstromen, zoals gisteren in Toowoomba, maar de hoge waterstand in de Brisbane River zal beslist voor problemen zorgen. En dus moet iedereen heel voorzichtig en solidair met mensen in laaggelegen gebieden zijn, zijn huisdieren binnenhalen en vooral geen overstroomde wegen betreden.

Inmiddels zit ik thuis, in een huis dat gelukkig op een heuvel is gelegen en dus naar verwachting veilig zal zijn voor het wassende water. Desalniettemin hebben mijn vriend en ik survival kits bij de deur staan om in noodgevallen snel met noodrantsoenen het huis uit te kunnen. Al onze waardevolle en onvervangbare spullen staan inmiddels boven.

De komende dagen heb ik, zoals veel inwoners van Brisbane, vrij van mijn werk, al was het alleen maar omdat ik vermoedelijk niet eens op mijn werk kan komen. Naar verwachting zitten we woensdag en donderdag zonder elektriciteit, telefoon en internet. Wat een manier om af te kicken van mijn Reisreporter-verslaving…