Wordt reizen in 2022 heel veel duurder?
Na twee jaar in een halve lockdown te hebben geleefd, mogen we eindelijk weer grotendeels vrij reizen. Maar met stijgende gas- en benzineprijzen zou dat weleens een duur feestje kunnen gaan worden.
Met de versoepelingen van de coronamaatregelen op de horizon leek er eindelijk licht aan het einde van een heel lange tunnel te schijnen. Maar voordat we opgelucht konden ademhalen, ontstond de volgende crisis: een oorlog in Oekraïne die bij voorbaat al een duistere schaduw wierp over 2022. De nodige sancties tegen Rusland waren meteen zichtbaar aan de pomp: prijzen stegen razendsnel tot boven de €2,- per liter benzine. Met de auto op reis gaan lijkt voorlopig dus niet rendabel, maar wat is het effect van deze prijsstijgingen op trein-, bus- en vliegreizen?
Stijgende brandstofkosten
De prijs van een vat ruwe olie was vorig jaar €90 en kost inmiddels ruim €115. De kosten van vliegtuigbrandstof, de op één na hoogste kostenpost van luchtvaartmaatschappijen na arbeid, zijn de afgelopen maanden met maar liefst 66% gestegen, van $2,10 per gallon (3,785 liter, red.) in december 2021 naar zo'n $3,48 per gallon, de hoogste prijs sinds 2014. Wie nu denkt: dat is nog steeds een stuk goedkoper dan aan de pomp – op kerosine wordt in tegenstelling tot benzine nog géén accijns geheven. Met de nadruk op nóg, want de plannen om wel accijns te gaan heffen liggen er wel degelijk.
Brandstofkosten maken een aanzienlijk deel uit van de prijs van je vliegticket, legt Paul Peeters, lector duurzaam toeristisch vervoer bij het Centre for Sustainability, Tourism & Transport (CSTT) aan de Breda University of Applied Sciences (BUAS), uit: ‘Toen de brandstofprijzen nog 'normaal' waren - zeg eind 2021 - maakten de kosten van brandstof 20% van de totaalprijs voor je ticket bij korte vluchten binnen Europa; voor lange-afstandsvluchten was dat zo 35%. Als de brandstofkosten dus verdubbelen, voel je dat echt wel in je portemonnee.’
De effecten van de coronacrisis
Vóór de coronacrisis kon het drie tot vier maanden duren voordat je stijgende olieprijzen terugzag in de prijzen voor vliegtickets, omdat vliegtuigmaatschappijen meerjarige contracten hadden met oliemaatschappijen. Peeters vermoedt dat veel van die contracten al tijdens de coronacrisis opengebroken zijn: ‘Een prijsvechter als Ryanair had niet kunnen overleven als het had moeten betalen voor brandstof dat het niet afneemt. Echter, omdat die langlopende contracten er nu veel minder zijn, zul je sneller de stijging van olieprijs weerspiegeld zien in de prijzen voor je vliegticket.’ Zelfs áls meerjarige contracten nog niet zijn opengebroken, is het aannemelijk dat oliemaatschappijen clausules hebben om de prijzen open te kunnen breken in uitzonderlijke omstandigheden als de oorlog in Oekraïne, stelt Peeters. Vliegticketprijzen waren tijdens de coronacrisis al gestegen: immers, de kosten om een vliegtuig de lucht in te krijgen bleven gelijk, terwijl er met veel minder volle toestellen gevlogen werd. ‘De tijd dat je bij Easyjet of Ryanair voor een paar tientjes kon vliegen, is voorbij’, stelt Peeters. Voor dezelfde tickets betaal je nu bij de meeste airlines tachtig of negentig euro. Op zich is er ook helemaal niets mis met die ontwikkeling, want die prijs is veel realistischer.’
Vliegen is niet meer goedkoper dan de trein
Vliegen is niet veel goedkoper meer dan de trein nemen, of zal dat zeker binnenkort niet meer zijn. Peeters verwacht niet dat de treintickets evenredig duurder gaan worden: ‘De prijs voor elektriciteit is ook wel aan verandering onderhevig, maar het aandeel van die kosten in de prijs van je ticket is maar enkele procenten. Bovendien wekken sommige treinmaatschappijen zelf elektriciteit op met windparken of, zoals in Zwitserland, met waterkracht.’ Hoewel bussen natuurlijk wel gebruik maken van fossiele brandstoffen als benzine en diesel, verwacht Peeters ook niet dat je de prijsstijgingen daar hard gaat voelen. ‘Het aandeel van de brandstofkosten in de prijs voor je busticket is significant lager dan bij het vliegticket.’ Met name de kosten voor het gebruik van een eigen auto en de vliegreizen zullen de grootste klap krijgen, vermoedt hij.
Nu boeken of juist wachten?
Is het dan verstandig om je vakantieplannen uit te stellen of juist nu alvast te boeken, voordat de prijzen écht de pan uit rijzen? Peeters: ‘Dat is enorm onvoorspelbaar. Of en wanneer de prijzen weer normaliseren, is geheel afhankelijk van het verloop van deze oorlog. Dat kan nog maanden duren, maar evengoed kan ook over twee weken een deal worden beslecht. Wellicht dat de prijzen dan weer heel snel normaliseren - maar misschien ook niet.’ In de tussentijd is het openbaar vervoer de beste kandidaat. ‘In de toeristische sector is het binnenlands toerisme het grootst en dat zal ook zo blijven’, stelt Peeters. ‘Door de oorlog in Oekraïne blijven veel Amerikanen nu weg uit Europa. Van de Europeanen blijft meer dan 90% op het eigen continent. Gelukkig heb je daarvoor geen vliegticket nodig. Je doet er wel verstandig aan de auto te laten staan en de trein of de bus te pakken.’
Heb je toch plannen om dit jaar naar een verre bestemming te gaan en moet je je ticket nog boeken, dan is het raadzaam goed je research te doen naar de flexibele voorwaarden. Zo kun je soms goedkoper uit zijn door een iets duurder ticket aan te schaffen dat nog te annuleren valt. Het is immers niet te voorspellen of je over een half jaar goedkoper of duurder uit gaat zijn.
Volg Columbus Travel op Facebook en/of Instagram en meld je aan voor onze wekelijkse nieuwsbrief!
