Polen 1 Poznan, Malbork, Gdansk
Noordoost Polen
Polen
Marjolijn
Polen 1 Poznan, Malbork, Gdansk
Op weg naar Polen, voor mij een nog nieuwe en onbekende bestemming. In mijn rugzak een boek van Günter Grass. Deze Duitse schrijver en Nobelprijswinnaar groeide op in Gdansk, toen nog Danzig.
In Duitsland zijn bij Marienborn nog de barakken en uitkijktorens van de vroegere Oost-Duitse grens in stand gehouden, als gedenkplaats. Energie komt tegenwoordig niet meer van de bruinkool, maar uit grote windmolenparken.
We passeren Berlijn en steken de rivier de Oder over, en daarmee de Poolse grens. Direct na de grens bieden langs de weg dames zich aan, wachtend op klanten. Eerste stop is een truckstop vlak na de grens. Het verschil met ons welvaartsniveau is hier goed te zien. Enkele chauffeurs hebben bij de wagen een eigen potje gekookt, samen wordt uit één pan gegeten. Maar al snel is ook te zien dat hard aan een nieuwe infrastructuur wordt gebouwd, en verder op onze reis langs snelwegen en grote steden is Polen een modern Europees land.
In de buitenwijken van Poznan veel grote buitenlandse winkels als Tesco en Leclerc. Poznan was met Gniezno de eerste hoofdstad van Polen. De Stare Rynek, de oude markt, wordt omsloten door herenhuizen, de gevels doen qua vorm denken aan Amsterdam, maar verschillen door hun pastelkleuren. Vandaaraf een wandeling de rivier de Warta over, naar het Domeiland, de wieg van Polen. Op de romaanse crypte staat nu de kathedraal in baksteengotiek. Pronkstuk is de gouden kapel, symbolische grafkapel voor de eerste Poolse heersers. Buiten het onvermijdelijke standbeeld van de alom aanwezige Poolse paus Johannes Paulus II. Daarna weer terug naar de markt, met als oriëntatiepunt de torenspits van het stadhuis uit de renaissance. Het is vier uur, dus we missen de twee geitenbokjes die elke middag om twaalf uur uit de klok van het stadhuis tevoorschijn komen. Tot besluit nog een kop koffie op één van de vele terrassen op de markt.
Op de kalender is het begin augustus, maar buiten is het meer herfst dan zomer. Donkere wolken pakken zich samen boven Malbork, de bakstenen vesting van de kruisridders van de Duitse Orde. Aan het eind van de middeleeuwen was dit het machtscentrum van de grootmeesters van deze orde. In de Tweede Wereldoorlog raakte de vesting zwaar beschadigd, maar inmiddels is bijna alles weer gerestaureerd. We hebben een paar uur, eigenlijk te weinig voor deze enorme burcht met zijn doolhof van gangen en zalen, aan de oever van de Nogat, beveiligd door diepe grachten en ophaalbruggen. Toevallig is gelijk met ons ook de Duitse oud-bondskanselier Helmut Schmidt op bezoek. Hij wordt rondgeleid in een golfkarretje.
Door het relatief saaie landschap van Pommeren, met als overal in Polen ooievaarsnesten, bereiken we Gdansk, waar in 1980 de staking van de vakbond Solidariteit op de Leninwerf het eind inluidde van de communistische heerschappij. Augustus is de tijd van de jaarlijkse Dominicanenmarkt in Gdansk, een enkele weken durende markt en festival. Helaas is de wandeling door de stad en langs de marktkramen wat verregend. Ook Gdansk is in de Tweede Wereldoorlog verwoest, maar de oude rechtsstad, de Glowne Miasto, is gereconstrueerd. Vanaf de rivier, de Motlawa, geeft een aantal poorten toegang tot deze stadskern, waaronder de Kraanpoort, symbool van de stad. Hier werden vroeger de schepen geladen met behulp van tredmolens. Een leuke straat is de ulica Mariacka, met typerende terrassen voor de huizen, met buitentrap en versierde balustrade. Vandaar via de Mariakerk naar de Lange Markt. Minder hersteld is de oude stad, Stare Miasto, met nog een oude watermolen, die nu getransformeerd is tot winkelcentrum. Polen zijn zoetekauwen, in een “konditorei” (geen idee hoe dat in het Pools heet) neem ik tijd voor een beker warme chocolademelk.
Foto's
