Askja caldera, warme melk in de hel
Noordland Oost
IJsland
TravelGoom
Askja caldera, warme melk in de hel
Ik sta met mijn voeten in de melk. Warme melk zelfs maar gelukkig zonder bruine suiker of honing, dat zou zo tussen mijn tenen gaan zitten. De modder is duidelijk warmer dan het water. Het is verleidelijk maar ik houdt het hierbij. De traditie om poedelnaakt een duik te nemen in dit melkwitte kratermeer laat ik aan anderen. Viti betekent ‘hel’ maar daar begrijp ik weinig van of het moet aan de niet ongevaarlijk steile afdaling naar het meer refereren. Het is niet de enige Viti daar de IJslanders zo’n beetje elk kratermeer zo hebben genoemd. Ik laat me zakken op een grote steen, snuif nog een shotje zwavel en kijk nog eens naar de hoge goudgele wanden om me heen. ‘Wonderlijk’ komt niet eens in de buurt van de superlatieven die door mijn hoofd schieten.
De dag begon vroeg, een bus op hoge poten met tractorbanden stond vlak bij mijn hostel te wachten.
Als wel vaker is de plaatselijke benzinepomp lokaal verzamelpunt. Na een stuk ringweg zijn 100km gravel het vervolg. Bij de Askja-caldera kom je niet zomaar, we trekken er in ieder geval een volle dag voor uit. Het weer werkt mee zoals al mijn hele reis het geval is.
Dit is de woestijn van IJsland. Of zouden ze woestenij bedoelen. Het landschap is niet meer dan een zwartgrijs lavaveld waarin afgeronde lavakussens afgewisseld worden met de bekende scherpgerande maar poreuze structuren. Dik 100 kilometer in de lengte en de breedte. De weg slingert er door heen terwijl ik moet schakelen tussen saaiheid en natuurpracht. Eentonig ja, doch de grootsheid overheerst. De ‘outlawverhalen’ van onze reisleidster voegen een extra dimensie toe. Dit landschap lijkt het meeste op de maan bedacht NASA toen zij in 1963 Armstrong en zijn kornuiten in dit gebied op trainingskamp stuurden. Ik probeer het even als we bij een van de schaarse oase-achtige beekjes pauze houden. Maar helaas, geen mega stappen, de zwaartekracht werkt hier als normaal.
Ja, beekjes in de woestijn, water, het is er wel alleen verstopt het zich goed. De Vatnajokullgletsjer is een machtige hofleverancier maar het water heeft besloten vooral ondergronds de weg naar zee te vinden. Hier en daar komt het brandschone spettervocht naar boven en vormt direct een eiland vol flora. Het zijn echte oases in de zwarte noord-IJslandse woestijn. Doch een kameel zou hier misstaan.
Anders is het bij de enige rivier in het gebied, de woest kolkende Jokulsa a Fjolum. Zij is een van de langste rivieren van het land en snijdt vanaf de Vatnajokull door de zachte vulkanische grond naar de noordkust. Zo heeft zij al vele canyons gevormd waarvan die bij de beroemde Dettifoss (noordelijker) de grootse is. Bij een van haar relatief jonge canyons stoppen we even maar tijd voor het vormen van mooie oases heeft de modderrivier niet. Het donderende geweld kunnen we van dichtbij bekijken. Razende modder kan ook mooi zijn.
We gaan verder en slingeren naar een van IJslands natuurmonumenten.
‘The Queen of all Mountains’, zo wordt de Herdubreid met zijn 1682 meter genoemd. De geïsoleerd liggende tafelberg is van verre al te zien en is onlangs door de IJslanders uitgekozen tot hun Koninginneberg. Holland got talent tegenover Iceland got Mountains zeg maar. De Herdubreid is inderdaad een mooi gevormde eenzame geweldenaar waar het sneeuw nog in plakjes op ligt en die erg lastig te beklimmen schijnt te zijn. We treffen haar halverwege de route naar Askja, een korte fotopauze tussen vreemdvormige lavaschillen.
Inmiddels zijn we zo’n 4 uur onderweg maar verveeld heb ik me nog niet. De Mp3 heeft met Snow Patrol de juiste muziek voor deze omgeving. Het landschap verandert en wordt heuvelachtiger. Afgevlakte kraters en andersoortige rondingen omcirkelen ons. Daar waar de smeltsneeuw een kloof heeft uitgeslepen in een van hen stopt de bus. We zijn op onze bestemming, tussen 4 berghutten, de Mp3 kan af.
De reisleidster praat nog wat maar zegt niets dus ik sneak er vast tussenuit voor de half uur durende wandeling naar het centrum van de caldera.
Had dit maanlandschap eerder al zijn donkergrijze kant getoond. Na het koperrood en memoryblaadjesgeel (zo’n romantische kleur..) vlak voor het einddoel volgt nu een nachtelijk zwart. Niet in de lucht maar onder mijn voeten dus, het lavazand kraakt zachtjes onder de zool.
Een Friese koeien landschap volgt snel als de eeuwige sneeuw op deze 1200 meter hoogte haar opwachting maakt. IJzige sneeuwballen vliegen door de caldera als ik spelend het witte goed doorkruis. Dat stopt al snel als ik tot aan mijn knieën in de sneeuwprut weg zak. Met een korte boek is dat best koud zeker als de eerstvolgende 50 meter de diepte zo blijft.
Het kan me niet schelen. Voor me is het grote blauwgroene meer in de caldera inmiddels te zien. De ovale vorm van deze 8 kilometer in doorsnee is herkenbaar. Mijn pas versneld al gaat het licht omhoog tot dat de ondergrond weer geel wordt en ik de rem moet intrappen. Plots is daar Viti, de kleine krater vol melk, je kunt haast over haar heen kijken als de schoonheid van de caldera je afleidt.
Maar echt klein is ze niet. Ik schat haar diepte zo’n 80 meter en haar doorsnee zal de 200 meter halen. Ik loop de kraterrand rond en daal dan af.
Tijd voor de voeten in de melk...
p.s. zie evt mijn IJslandtip met info over deze excursie.
Foto's
