De murene, ook wel moeraal genoemd, ziet er eng uit met z’n kleine oogjes en z’n slangvormige lichaam. Bij deze verschijning houdt menig mens instinctief wat afstand en niet onterecht in dit geval. Wanneer hij beweegt is het alsof er een slang met grote handigheid over de bodem sluipt, in een zigzagpatroon dat zijn richting onvoorspelbaar maakt. Overdag zul je hem echter niet vaak op deze wijze aantreffen omdat hij een nachtelijke jager is die zich tijdens daglicht verbergt in spleten en spelonken. Zijn kop steekt dan uit de rotsen, waarbij zijn bek steeds open en dicht gaat om de ademhaling te vergemakkelijken. Zo glijdt het water beter langs de kieuwen. Maar ook in dat holletje, met zijn korte kop en brede kaken, ziet de murene er nog bedreigend uit. Soms jaagt hij vanuit die positie, waarbij zijn kop en kaken ineens naar voren schieten, de prooi pakken, en weer terugkomen in de oorspronkelijke houding. Snel en doeltreffend.

De murene is een rover. Hij jaagt op vissen en weekdieren. Hij verlaat bij het invallen van de schemering zijn schuilplaats en gaat op zoek naar eten. Hierbij kruipt hij over de bodem of zwemt hij in het open water. Het is niet bepaald een lieverdje. Hij is sterk, kan erg agressief zijn wanneer hij in het nauw wordt gedreven en zijn lange scherpe tanden kunnen flinke verwondingen veroorzaken met daarna nog de nodige infecties. Deze laatste worden veroorzaakt door het ietwat giftige slijm en de vele bacteriën die het dier met zich meedraagt. Mensen echt aanvallen doet hij in de regel niet. Het is meer zelfverdediging wanneer bijvoorbeeld iemand een hand in zijn schuilplaats steekt. De jongere exemplaren lijken overigens wat agressiever dan de oudere. Mogelijk moeten ze zich nog bewijzen of voelen ze zich sneller bedreigd dan de murenen die alles al meegemaakt hebben.

Naar bepaalde garnalensoorten toe is de murene zeer vriendelijk. Soms zie je hem met de bek open, als bij de tandarts, terwijl schoonmaakgarnalen zorg dragen voor zijn mondhygiëne door parasieten op te eten.

Het is een prachtig dier om te zien. Vanuit zijn holletje lijkt het alsof hij je altijd in de gaten houdt, of er een soort van contact is met hem. Hij volgt je met zijn ogen en deinst niet terug wanneer je dicht in de buurt komt. Hij heeft geen schubben op zijn lijf, maar heeft daarentegen een dikke, gladde huid. Hij oogt paarsachtig van kleur, met een patroon van gouden glitter dat de staart tot aan achter de kop bedekt. Zijn karakteristieke neusgaten geven hem een wat menselijk gezicht. Zijn zwemslag is sierlijk wanneer hij tussen rotsen en koraal een weg zoekt naar een spelonk of een prooi. Het gezichtsvermogen van de murene is erg slecht, maar dat wordt ruimschoots gecompenseerd door zijn reukorgaan, welk onmisbaar is voor de jacht.

Een ontmoeting met dit dier is zeker mooi. Een murene wordt alleen agressief wanneer je hem uitdaagt. Dat neemt natuurlijk niet weg dat voorzichtigheid altijd geboden is. Aangezien het dier zich in zijn eigen leefomgeving bevindt, zal het die ook verdedigen. Hij is zeer territoriaal ingesteld. Wanneer je dat respecteert, is het een dankbaar en geduldig beest om te observeren. Zowel mens als murene kunnen er vaak niet genoeg van krijgen. Kijken en bekeken worden in alle stilte onder water.

De oude Romeinen hielden murenen als huisdieren, in zogenoemde murenaria. Dit waren kunstmatig aangelegde vijvers. Men beweert dat slaven soms als maaltijd dienden voor deze murenen. Ze zouden beter smaken als ze gevoed werden met mensenvlees. Sommige murenen sleten hun levensdagen als gezelschapsdieren, andere werden gezien als een culinaire delicatesse voor de bewoners van het Romeinse rijk. Je ziet ze nog terug in antieke mozaïeken. Murenen worden overigens nog steeds wel eens gegeten, maar kunnen toxisch zijn. Hierdoor kom je ze niet vaak tegen op de menukaart van restaurants.

In het wild kom je de murene gelukkig wel veel tegen. Na de eerste schrik die veroorzaakt wordt door het slangachtige uiterlijk, is hij een lust voor het oog. Zijn wat chagrijnige kop doet na verloop van tijd zelfs vriendelijk aan.