De Armeense kwestie, een eufemistische beschrijving van de genocide die op Armeniërs heeft plaatsgevonden, heeft de laatste dagen als gevolg van een door Frankrijk in gang gezet wettelijk verbod op ontkenning hiervan opnieuw de nodige emoties losgemaakt.
Ter herdenking van de lijdensweg voor de Armeniërs die tussen 1915-1922 in de nadagen van het Ottomaanse Rijk zijn omgebracht, is op de Tsitsernakaberd-heuvel nabij de Armeense hoofdstad Yerevan het Museum van de Armeense genocide opgericht. Van heinde en verre zie je al een gedenkteken in de vorm van een 44 meter hoge spits. Het museum ligt ondergronds in een grijsgedomineerde zaal. Grote foto's, sommige voorzien van Engelse beschrijvingen, vertellen het verhaal van de genocide eenvoudig en zonder omwegen. Wat opvalt is, dat er geen nadrukkelijke pogingen worden gedaan om de Turkse autoriteiten te demoniseren. De filosofie daarachter is, dat de feiten voor zich mogen spreken. Het aanschouwen van de kolossale foto’s en het op je laten inwerken daarvan is een ontroerende ervaring. Alom heerst een serene stilte. Op een uitgestrekte vlakte boven het museum staat de eerdergenoemde 44 meter hoge piek, die de nationale wedergeboorte van Armenië symboliseert. Zie ook [url="http://www.columbusmagazine.nl/azie_en_midden-oosten/armenie/jerevan/reisreporter/fotos/341632.html" target="_blank"]mijn foto[/url]. Rechtopstaande gedenkstenen - naar de vorm traditionele khatchkars, met in het midden een Armeens kruis - refereren aan de 12 aan Turkije verloren Armeense provincies. Binnen de constructie brandt een eeuwige vlam. Zie ook [url="http://www.youtube.com/watch?v=6AODcdDk5YY" target="_blank"]mijn filmpje[/url]. Op de achtergrond hoor je ondermeer treurmuziek.
De trappen om af te dalen naar de eeuwige vlam zijn erg steil. De meeste mensen kijken naar beneden bij het afdalen, waardoor het lijkt alsof ze het hoofd buigen als teken van rouw. Overigens is dit ook de locatie waar staatshoofden en regeringsleiders op bezoek in Armenië kransen en bloemen neerleggen. Twee weken voordat wij hier waren heeft de Franse president Sarkozy nog een krans geplaatst, wellicht al tegen de achtergrond van het wetsvoorstel dat nu zoveel reuring geeft. In de buurt van het monument staat ook een gedenkmuur met daarop de namen van dorpen en steden waar Armeniërs vermoord zijn. Ook zijn er monumenten die herinneren aan de jongste geschiedenis, de oorlog om Nagorno Karabach ofwel Artsakh, zoals de Armeniërs deze enclave noemen.
Om deze plek van herdenking en bezinning te bereiken kun je het best vanuit het centrum een taxi nemen. Het museum is geopend van dinsdag t/m zondag van 11.00 tot 17.00 uur.