Eer aan Nelson Mandela: ubuntu!
Eer aan Nelson Mandela: ubuntu!
Als ik “Ubuntu” zeg, dan denkt men niet meteen aan de Afrikaanse Oost-Kaap filosofie die in dit woord schuilt. Velen van ons kennen het als het gratis computer-besturingssysteem van Linux, dat door veel mensen belangeloos wordt ontwikkeld, maar Nelson Mandela heeft met de kracht van Ubuntu een enorme omwenteling bereikt.
Eerst over iets over het Robbeneiland.
Je gaat niet “buiten de gebaande wegen” (motto Columbus) als je naar het Robbeneiland gaat. Letterlijk én figuurlijk niet. Er gaan veel mensen naar dit eiland, zodat het verstandig is je van te voren op te geven. Met een vrij snelle boot, waar ook vele locals / Afrikaners in mee gaan, kom je op het eiland en word je (via de toegangspoort: “ons dien met trots”) naar bussen geleid. Van hieruit word je over het eiland rondgereden. Op diverse plekken stopt de bus en geeft een gids uitleg over die plek. Uiteraard wordt de cel van Mandela bezocht en krijg je in de gevangenis uitleg van een ex-gevangene. Halverwege de rit is er een stop en gelegenheid om naar het toilet te gaan.
Is het een mooie tocht? Nee, het uitzicht op de tafelberg, de vuurtoren, enkele markante gebouwen, het wordt overschaduwd door de gruwelijke ellende die in naam van de apartheid o.a. op dit eiland heeft plaatsgevonden. Discriminatie, ziekmakend zinloos werk, weinig eten (zwarten kregen minder dan kleurlingen....) en een cel zó klein en bedompt, dat je je niet kunt voorstellen, dat Nelson Mandela door zijn gevangenschap zo verzoenend is geworden. In 1963 kreeg hij levenslange gevangenisstraf als leider van de militaire tak van het ANC. Vanuit de cel smokkelde hij brieven waarin hij benadrukte dat agressie alleen maar tegenreacties oproept. Met de zachte benadering kom je tot samenwerking. “the chains of the body are often wings to the spirit”.
In 1990 (na 27 jaar) kwam hij vrij. Ubuntu.... we zijn gelijkwaardig.... we benne op de wereld om mekaar om mekaar.....
Is Robbeneiland een bezoek waard? Ja, om eer te bewijzen aan Nelson Mandela, de kracht van de verzoening te ervaren, en de tranen van een schoolkind bij de toegangspoort te zien.