Een blauwe maandag in Chefchaouen?
Mediterranee
Marokko
Jelleoostrom
Een blauwe maandag in Chefchaouen?
Lichtblauw, donkerblauw, kobaltblauw, indigoblauw, azuurblauw. Al gauw is duidelijk waarom Chefchaouen ook wel de blauwe stad wordt genoemd. De huizen met hun witgekalkte muren hebben allemaal blauwsel rond de ramen en deuren. Sommige bewoners gaan zo ver dat ze zelfs de bestrating blauw kalken. Geen enkele tint blauw is hetzelfde, wat zorgt voor een fraaie lappendeken van uiteenlopende blauwtinten in het marokkaanse landschap.
Lieflijk gelegen tussen twee pieken knipoogt Chefchaouen, met haar blauwe lucht en witte stadsmuren, je tegemoet wanneer je het stadje in het Rif gebergte nadert. Er valt een helder berglicht op de stad, die daardoor bijna magisch lijkt. Het woord Chefchaouen betekent letterlijk: kijk naar de horens, dat verwijst naar de hoge bergtoppen die boven de stad uitsteken en op de hoorns van een geit lijken.
Levendig spektakel
Het stadje is een levendig spektakel met bedrijvigheid alom, gezellige gastvrije bewoners, unieke ambachten en een aantal simpele maar smaakvolle regionale gerechten. Chaouen, zoals het stadje ook wel liefkozend wordt genoemd, heeft zoals vrijwel alle plaatsen in Marokko een medina. De medina is een ommuurd autovrij centrum waarbinnen al het dagelijkse leven zich afspeelt. De afwezigheid van auto’s is hier een zegen. Geiten en ezels schuifelen door de smalle straatjes, kleine kinderen spelen verstoppertje, oude vrouwtjes kibbelen erop los en mannen in djellaba’s wisselen op een bankje in de schaduw de laatste roddels uit.
Een mengelmoes van culturen
Terwijl Chefchaouen zich tegenwoordig kenmerkt als een uiterst vriendelijk plaatsje, was het ooit behoorlijk vijandig. Slechts drie christenen drongen door tot de witte muren van de oorspronkelijke moslim- en joodse nederzetting, voordat Spanje binnenviel in 1920. Charles Foucauld, sluipte vermomd als rabbi naar binnen. En de Londense journalist Walter Harris bracht een heel uur door binnen de stadsmuren. Arme William Summers, een Amerikaanse zendeling, lukt het ook om binnen te komen. Hij kwam er echter niet meer uit en werd vergiftigd. Gelukkig zijn wij uiterst welkom! Vandaag de dag heeft Chefchaouen een heerlijke laidback sfeer. Het enige dat nog een beetje moeite kost, alhoewel goed voor de conditie, zijn de steile trappetjes in de medina.
Netjes blauw en wit
De bewoners van Chefchaouen zijn experts als het om netheid gaat, met de witte muren als bewijs. Muren worden regelmatig opnieuw geschilderd volgens traditionele wijze; brokken kalksteen worden opgelost in emmers water. De resulterende verf, wit als melk, wordt vervolgens op de muren ‘gekalkt’. Kalk is daarom op grote schaal beschikbaar evenals de felle kleuren pigment die je overal in de medina terugziet, mooi uitgestald in oude jute zakken. De alomtegenwoordige blauwe kleur, vroeger Tekhelet genaamd, werd gemaakt van schelpdieren en werd volgens Joodse traditie gebruikt voor de traditionele gebedsdoeken. Tegenwoordig is Tekhelet helemaal verdwenen maar de traditie duurt al eeuwen voort. De blauwe kleur loopt vaak maar tot halverwege de muren. Een lokale legende zegt dat dit is vanwege de vrouwen die vroeger alleen zo hoog schilderden als zij konden bereiken.
Traditionele kleding
Veel vrouwen in Noord Marokko dragen nog traditionele kleding. Een hoed van stro met een rood-wit gestreepte doek als schort om hun middel. De positie van de knoop geeft daarbij de burgerlijke staat aan. Chefchaouen staat in Marokko goed bekend om haar weefkunsten. In de medina komen we dan ook veel kleine werkplaatsen tegen waar nog op ambachtelijke wijze oude weefgetouwen worden gebruikt. Chez Azarou, pal naast de poort van de Bab Souk medina, is zowel werkplaats als winkel. Meerdere weefmachines werken hier op volle toeren. Drie man zijn aan een stuk door aan het weven, terwijl een ander glinsterend draad spint van de klosjes vettige garen. Ik maak kaftans, djellaba’s en Takchitas, lacht Azarou verlegen. Het duurt een week of twee om ze met de hand te maken. Vrouwen komen ze hier speciaal halen voor bruiloften en feesten, legt ze uit. Iedereen wil pistachegroen op dit moment, en zachtroze natuurlijk. Babouches en mutsen We dwalen verder door de medina. Een man wenkt ons naar zijn schoenwinkeltje. “Slippers of sandalen?” Vraagt hij. We lopen binnen en worden overwelmd door de geur van leer, lijm en verf. Ze zijn allemaal handgemaakt, zegt Yassin, wiens familie al generaties in de leerbewerking zit. De vrouwen houden zich bezig met het naaien, de mannen doen de rest. De bovenverdieping is een tentoonstelling van kleuren en vormen voor de voeten. Traditionele babouches liggen naast sandalen in gucci en Chanel stijl. Slenterend door de kleurrijke straatjes komen we langs een piepklein winkeltje waar op een tafel de meest funky mutsen en sjaals zijn uitgestald. De Kleine regenboogmutsjes met berenoortjes zijn vooral erg schattig. In kleine letters boven de vastgelopen deur staat ‘Hat man’ aangegeven. Binnengeslopen zien we de ‘Hat Man’ zitten zoals hij waarschijnlijk al jaren zit: aan een stuk door breiend, kleine katjes om hem heen gekruld en een simpele kaars die zijn werkplaats verlicht.
Levensbron
Net buiten de stadspoorten van de medina ligt de oorspronkelijke levensbron van Chefchaouen, Rass el Maa. Het bergwater trekt zowel lokale inwoners als bezoekers. Terwijl mannen, luierend op de brede rotsen, luisteren naar het stromende water, gluren een paar toeristen nieuwsgierig naar de horden vrouwen die bedrijvig de was aan het doen zijn. Twee gebouwtjes, compleet met schrobblokken doen dienst als gemeenschappelijke wasruimte voor het schrobben van tapijten, dierenhuiden en voor hele families aan kleding. We krijgen honger en besluiten wat te gaan eten. Casa Aladin heeft een dakterras met mooi uitzicht over de medina. We genieten van het uitzicht met een heerlijk glas muntthee.
Een blauwe maandag?
Na een heerlijk diner in Casa Aladin is het tijd om ‘huiswaarts’ te gaan naar onze Casa Perleta. Katten vluchten, mannen gehuld in djellaba hobbelen over de oude kinderkopjes en schaduwen schieten door de straatjes. Op een of andere manier heeft de nachtelijke medina iets griezeligs, maar het is totaal niet spookachtig. Eerder voel je hier de mystieke sfeer die bij een land als Marokko hoort. De dag was veel te kort en we weten zeker dat we hier terug zullen komen. Niet bepaald een ‘blauwe maandag’ dus!
Foto's
