Id al-Adha, Fes - Deel I

Door: SabrinaGaudio

Geplaatst op Oct 26, 2010

Fes, 28 november 2009. De eerste dag van Id al-Adha, voor ons Hollanders en de over-geïntegreerde Nederlandse moslimpopulatie, ook wel benoemd als Het Offerfeest. Traditioneel wordt op deze eerste dag van het drie dagen durende feest, een schaap geslacht.
De dag voorafgaand aan deze feestdag zag ik op het busstation een piepjong Marokkaans meisje met een aangelijnd schaap aan haar zijde. Het schaap was doodsbang en de schapendrollen sierden de met olie bevlekte weg. Het schaap begon te steigeren, voor zover een schaap dat kan doen, het meisje verloor bijna de controle over het schaap en even later verschenen er twee behulpzame oude mannen die het dier onder controle hielden door het bevende schaap in een indrukwekkende houdgreep in zijn eigen uitwerpselen tegen de grond duwen. Drie minuten later lag het arme schaap in de bagageruimte van de bus, bletend tussen de enorme zakken couscous en oversized bagage van de overige reizigers. Ik sloeg dit alles gade op die 28ste november 2009, door het raampje van een andere, parallel geparkeerde bus. (Helaas had ik mijn camera niet binnen hand bereik, dus dit beeld zal ooit schitteren in het hoofdstuk ‘The picture I never made’. )
Dat dit slechts een voorproefje was op hetgeen wat ik de opvolgende dag zou ervaren in de koningsstad Fes, was mij toen nog niet helemaal duidelijk. Toen ik die volgende dag door de medina van Fes slenterde en menig aanrijding met een schaap op wielen, dus vastgebonden in een ‘Moroccan style’ bakfiets, kon ontwijken, besefte ik dat dit feest er één was voor iedereen. Fes was niet meer de toeristentrekpleister die ik kende van de dagen ervoor, maar een ongewoon stille stad, met uitzondering van de bakfietsschapen + bestuurder, die de straten vulden. De kronkelende medinastraatjes zagen rood van het bloed van de schapen die al eerder op de bakfiets waren vervoerd naar hun ‘last resort’, en geslacht waren in en om de huizen van menig familie. De witgrijze plukken schapenvacht die in het bloed dreven deden me weer even terug denken aan het arme schaap in het bagageruim. Ja, Id al-Adha kreeg voor mij een gezicht en wel het gezicht van dat doodsbange schaap. De schapenhuiden werden verzameld door de mannen van de familie en torenhoog opgestapeld tegen de terracotta-kleurige gevels van de medinahuizen, soms nog druppend van het dieprode lichaamsvocht. Hier en daar werd zelfs het schapenhoofd meegeleverd. Een aantrekkelijk plaatje vormde het niet, maar het gaf ongetwijfeld een unieke kijk in het leven van de gelovige Marokkaan.
Ook koning Mohammed V was, net als ik, naar Fes gekomen om Id al-Adha te vieren. Voor Mohammed V stonden echter duizenden Marokkanen klaar om hem op spectaculaire wijze te verwelkomen, rijendik staand achter nog dikkere ijzeren hekwerken. Een prachtig plaatje was het. Trommelende Arabieren in enkellange witte djellaba’s, oorverdovend hoog zingende vrouwen in felgekleurde feestkleding en schattige kindertjes wapperden trots de Marokkaanse vlaggetjes. Omdat de Marokkanen de nieuwsgierige toerist best een kijkje gunnen in hun feesttradities, mocht ik helemaal vooraan in de rij staan, gedrukt tegen de hekken die mij afschermden van menig politieman. Omdat ik natuurlijk niet alweer een verhaal wilde moeten toevoegen aan mijn noodgedwongen chapter ‘The picture I never made’, haalde ik met trillende zweethandjes mijn camera quasi nonchalant uit mijn nieuw aangeschafte cameratas. Natuurlijk weet ik dat fotograferen tijdens de officiëlere occasies in Marokko, niet altijd in dank wordt afgenomen. Vooral als koning Mohammed V in het spel is, wordt het een uiterst gevoelige kwestie. Het afbeelden van nazaten van de profeet Mohammed is namelijk ‘not done’ volgens de Koran. Deze koning Mohammed V is zo een nazaat en dus niet het meest verstandige onderwerp voor een fotograaf als ik. Of voor een fotograaf in het algemeen.
De reden voor de zweethanden was dus de gevoeligheid die lag rond het fotograferen en de komst van deze koning. Maar, dacht ik, als fotograaf moet je toch een stapje verder durven te gaan dan menig amateur kiekjesmaker. Dus begon ik met een zekere voorbedachte charmante onschuld ,met het nemen van foto’s van de feestelijke taferelen. Na foto 10 kwam de eerste politie agent op mij afgestormd, maar na hem gezworen te hebben écht geen foto van de koning te nemen, mocht ik vrijelijk verder gaan met het vullen van mijn geheugenkaart met spannende beelden. Echter, trad de overmoed op. Ik bedacht mij dat ik erg graag een shot van bovenaf wilde hebben en klom op een pilaar, waarvandaan ik getrakteerd werd op een prachtige ‘ bird view ‘. Dat deze ‘bird view’ geen verstandige keuze was geweest, merkte ik toen ik over mijn camera keek en een drietal mannen vanaf de overkant aangerend zag komen , orders ingefluisterd van een grote onbekende door hun oorzenders. Tijd om te gaan. Maar hoe snel ik mij ook van de pilaar af wierp, en eerlijk gezegd was dat voor mijn doen vrij snel, het razendsnelle drietal stond binnen no time in een indrukwekkende driehoekformatie om mij heen. Zweethanden werd zweetrug, trillende handen werden trillende lip. Slik. Mijn spontane verdediging dat ik echt geen foto’s van de koning had gemaakt hielpen niet, logisch want hij was nog niet gearriveerd maar een kat maakt rare sprongen in het nauw, en seconden later zag ik het gevreesde afvalemmertje op het beeldschermpje van mijn camera verschijnen. Politieagent wist mijn foto’s! En dan niet de gehele geheugenkaart, maar wel die foto’s waar iemand op afgebeeld staat. Mijn shot van de veel te jonge, nerveuze agent, de nors kijkende besnorde politiecommandant, weg! Het aantal foto’s op mijn Nikon was binnen luttele seconden gereduceerd van 39 tot 11. Mijn hartslag gestegen van 60 naar 120hf. Mijn hotelkamer leek mij ineens een heel veilige plek om te vertoeven op dat moment en na het terugkrijgen van mij camera en nog een laatste standje van de agent, maakte ik mij uit de voeten, hopend dat ik mijn hotel in een keer kon terugvinden... (Vervolg zie volgend blog.)