De 10 mooiste dorpen van Graubünden
Kunstliefhebbers, spoorfanaten en fans van romantische dorpen en valleien weten het: Graubünden is uniek. Waar anders in Zwitserland word je welkom geheten in het Reto-Romaans, rijd je over een cirkelviaduct of maak je een ritje met paard en wagen op een maanovergoten nacht? We zetten de tien mooiste dorpen (en hun omgeving) van Graubünden op een rij.
1. Zuoz: romantische architectuur en hedendaagse kunst
In het Engadin, een van de diepste bergdalen van de Alpen, is niet alleen de natuur een lust voor het oog. De statige patriciërshuizen van Zuoz, waaronder Chesa Planta, lijken met hun karakteristieke erkers regelrecht uit een romantisch schilderij weggelopen. Geen wonder dat het dorp menig kunstenaar inspireert: de muren, de sfeervolle steegjes en de bergachtige omgeving van Zuoz worden als canvas gebruikt voor het buitenkunstproject Art Public Plaiv. Een kunstwerk an sich is Hotel Castell. Het oude alpensanatorium hangt vol met werken van hedendaagse kunstenaars zoals Pipilotti Rist, Peter Fischli en David Weiss, Roman Signer en James Turell. Eén keer per week is er een openbare rondleiding.
2. Müstair: cultureel en linguïstisch erfgoed
Foto: Thilo Brunner
Bainvgnü! In de idyllische vallei van Val Müstair word je welkom geheten in het Reto-Romaans, na Duits, Frans en Italiaans de vierde officiële taal van Zwitserland. Het bergachtige kanton Graubünden telt ongeveer 40.000 sprekers van deze taal. Unesco classificeert het Reto-Romaans als bedreigd, maar dat is gelukkig niet de enige reden waarom de organisatie actief is in Müstair. De 1200 jaar oude benedictijner abdij Sankt Johann – Son Jon in het Reto-Romaans – is Unesco-Werelderfgoed en de gehele vallei staat op de kaart als Unesco-Biosfeerreservaat. De (e-)mountainbike is het uitgelezen vervoermiddel om Müstair te verkennen. Reken voor de rit van Buffalora via Val Mora naar Santa Maria, dé klassieker in de vallei en een van de mooiste routes in heel Zwitserland, op vier uur en zo’n duizend hoogtemeters.
3. Sertig: romantiek en buitenpret
Foto: Marcel Giger
In de dertiende eeuw streken de Duitssprekende Walser – veehouders en bergboeren uit kanton Wallis – neer in de afgelegen valleien rond Sertig. Wanneer je met paard en wagen een ritje maakt langs de houten boerderijen en met wilde bloemen bezaaide hellingen, dan lijkt er sinds die tijd weinig veranderd. Nog romantischer is zo’n tocht bij volle maan, of in een met sneeuw bedekt winterlandschap. Maar wacht niet tot de temperaturen dalen voor je Sertig bezoekt. Outdoorliefhebbers klimmen in het zadel van hun mountainbike voor de Alps Epic Trail Davos, met een lengte van veertig kilometer de langste singletrack van Zwitserland. Samen met slechts drie andere trails in Europa is de route opgenomen in de door IMBA (International Mountain Bicycling Association) opgestelde, prestigieuze lijst van beste trails wereldwijd. Kom je graag buiten, maar mag het wat minder extreem? Het pad dat van restaurant Zum Bergführer naar de schitterende Ducan-waterval voert, is ook geschikt voor kleine kinderen.
4. Bergün: Heidilandschap en iconisch treintraject
Foto: Schweiz Tourismus/ Rob Lewis
Als je bij aankomst in Bergün een gevoel van déjà-vu bekruipt, dan is dat niet vreemd. De alpenidylle van vrolijk beschilderde huizen, een romaanse kerktoren, koeien die vrijuit door de straten lopen en groene bergweiden – je hebt het allemaal al eens eerder gezien. Misschien in de originele Heidi-film uit 1952. Of anders herken je het Landwasserviaduct waarschijnlijk wel, het meest gefotografeerde bouwwerk in Graubünden. De 142 meter lange en 65 meter hoge brug leidt de spoorlijn in een scherpe bocht over het ruige Landwasserdal en maakt deel uit van de Rhätische Bahn, dat op de Werelderfgoedlijst van Unesco staat. De Bahnerlebnisweg Albula loopt in twee etappes van zeven en negen kilometer langs de iconische spoorlijn. Een onmisbare halte voor spoorliefhebbers is het Bahnmuseum Albula, waar je het volledige traject van dit waanzinnige staaltje ingenieurskunst in het klein bewondert.
5. Vals: weldadig en biologisch
Foto: Julian Balmer
In Vals gaan weldadig natuurschoon, wellness en gezond eten hand in hand. De grootste troef van de vallei zijn de warmwaterbronnen, met een aangename temperatuur van dertig graden celcius. Hotel 7132 is een rondom deze thermale baden opgetrokken meesterwerk, bestaand uit 60.000 platen Vals-kwartsiet. Naast lichaam en geest worden hier ook je smaakpapillen verwend, in restaurant 7132 Silver. Het opvallend jonge team hanteert een dynamische benadering van koken, waarbij chef-koks de heuvels rondom Vals intrekken om paddenstoelen, kruiden en bessen te verzamelen. De beste lokale ingrediënten vinden is hier een peulenschil: een paar jaar geleden besloten de boeren van Vals gezamenlijk om exclusief biologisch te produceren.
6. Poschiavo: gletsjerkunst en spoorvernuft
Foto: Adrian Greiter
Poschiavo combineert een alpiene setting met een mediterrane leefstijl. In de sfeervolle straatjes en op de zonovergoten pleintjes wachten culinaire en artistieke ontdekkingen, maar buiten de pastelkleurige gebouwen hebben de bergen hun eigen geheimen. De gletsjertuin van Cavaglia is een natuurwonder waar gletsjers in miljoenen jaren tijd een kunstwerk van rots en water hebben geboetseerd. Voor het vlakbij gelegen treinstation Cavaglia was minder tijd nodig, maar het technisch vernuft is niet minder indrukwekkend: om het grote hoogteverschil te overbruggen rijdt de beroemde Bernina Express hier een rondje over een cirkelviaduct zoals je het vroeger voor je speelgoedtrein bouwde.
7. Malans: water bij de wijn doen
Malans neemt het spreekwoord ‘water bij de wijn doen’ wel heel letterlijk – het plaatsje ligt niet alleen bij de samenvloeiing van de Rijn en Landquart maar óók in het Bündner Herrschaft, het enige gebied in het kanton waar onafgebroken wijn wordt geproduceerd. Ontdek het stadje tijdens een wandeling langs patriciërshuizen, over wijnterrassen en naar het barokke kasteelcomplex van Bothmar, alvorens van het lokale godendrankje te proeven.
8. Sent: berg- en geveltoppen
Sinds de zeventiende eeuw speelt emigratie een grote rol in Sent. Door de geïsoleerde ligging in het Unterengadin, tegen een zonnige berghelling, zochten veel inwoners hun heil elders. Met het verdiende geld lieten zij indrukwekkende huizen bouwen in hun geboorteplaats, met opvallende Senter-Giebeln, gebogen geveltoppen. In het nabijgelegen Sur En wandel je over een ruim zestig meter lange houten brug uit 1868.
9. Castasegna: de zoete geur van kastanjes
Castesegna is de laatste halte langs Route 3 – voorheen een belangrijke handelsroute – naar Italië. Ondanks de afgelegen locatie aan de Maira-rivier, heeft het dorp een bruisende hoofdstraat, geflankeerd door zowel bescheiden als overdadige gebouwen. Als je een goed reukvermogen hebt, vang je een zoete vleug op van de lokale trots: de kastanje. Boven het dorp ligt een van de grootste kastanjebossen van Europa. Volg een bewegwijzerde trail langs cascines (drooghutten) om meer te leren over het product en de verwerking ervan.
10. Soazza: Italiaanse charme
Het Italiaans dat je opvangt wordt niet alleen gesproken door toeristen. Soazza, op een terras te midden van steile en dichtbeboste berghellingen, ligt in de Italiaanstalige Valle Mesolcina. Voorbij de Hauptgasse, de elegante hoofdstraat, word je ingepalmd door de rustieke charme en met steen bedekte cottages. De grootste attractie is de op een heuvel gelegen San Martinokerk en zijn Vedani-orgel. Ga jij een toontje hoger zingen van een mooie wandeling? Volg dan de oude spoorlijn, over bruggen en door tunnels, naar de kasteelruïnes van Mesocco, een van de grootste fortificaties van Zwitserland.
Swiss Travel Pass: jouw passepartout voor het hele land
Wil jij deze dorpen bezoeken? Met de Swiss Travel Pass kun je ongelimiteerd reizen met de trein, bus en boot op 3, 4, 6, 8 of 15 dagen. De pas geeft je ook gratis toegang tot meer dan 500 musea en 50% korting op tickets voor bergtreinen, stoeltjesliften en sommige kabelbanen. Kinderen tot 16 jaar reizen gratis mee op de Swiss Family Card.
Wil je meer van Zwitserland ontdekken? We zetten ook de mooiste dorpen van Bern, Ticino, Luzern, Vaud en Wallis op een rij - met als kers op de taart ook nog die van buurland Liechtenstein!
Volg Columbus Travel op Facebook, Instagram, Spotify en/of YouTube en meld je aan voor onze wekelijkse nieuwsbrief.
