Het kerkhof van plezier
Het kerkhof van plezier
Het leven na de dood lijkt verdacht veel op het aardse bestaan in Cemiterio dos Prazeres. De rijken genieten van hun rust in paleisjes, terwijl de armen anoniem vergaan tot stof.
Het ene graf vertelt zijn eigen verhaal, het andere roept vooral vragen op. Zoals het kasteeltje dat een laatste presentje aan Pedro van zijn ‘vrinden’ uit het ingenieursgilde is, het troebadoert luidruchtig de materiële welstand van zijn bewoner de wereld in. Tegelijkertijd vertolkt een te klein kistje in een andere tombe fluisterend het onrecht van een niet geleefde geschiedenis.
De welgestelden hebben een stukje groen bij hun voorportaal of een kamer met uitzicht op de rivier, de Taag. In de nauwe binnenstraatjes van de necropolis is ook plaats gemaakt voor de middenstand. Keurige graven, bescheiden, slechts versierd met een kruis. Het steegje is netjes bijgehouden zoals dat hoort in de burgerij.
Een enkele verdwaalde allochtoon zorgt voor afwisseling. Het schrift op een van de grafstenen kan ik niet thuisbrengen, het lijkt Hebreeuws en George Washington blijkt in 1966 in Lissabon overleden te zijn.
Wat is de geschiedenis achter de twee harten verbonden in de dood met een zwaard? Is het liefdesverdriet, verraad, een moeder die haar kind verloren heeft? Bij een enkel graf staat de deur op een kier naar het leven; het lijkt alsof een dolende ziel op zoek naar vergeving ontsnapt is voordat het vagevuur hem verteert.
Een aantal tombes zijn leeg, andere zijn gemarkeerd met ‘abandonado‘ (verlaten), toch staan de kisten er nog in. Als ik wil kan ik ze aanraken. De dekens die de graven bedekken liggen er vermolmd overheen.
Zijn dit families die geen geld meer hebben om voor de graven te betalen; is er niemand overgebleven om voor het graf te zorgen; zijn de doden naar een andere begraafplaats gebracht of zijn de overleden simpelweg uit het collectief geheugen gewist?
Niet alle doden zijn vergeten, er staan ook huisjes met gezellige gordijntjes voor de ramen, een fleurig ruikertje voor de deur en recent gedoofde kaarsjes op het huisaltaar.
Het nieuwe millennium lijkt niet veel goeds te brengen voor dit kerkhof. Golfkarretjes met toeristen racen voorbij op weg naar de uitgang. De grafdecoratie is helemaal van deze tijd, lang nadat geurende bloemen het loodje hebben gelegd staan hun plastic soortgenoten er nog fris en fruitig bij.
De paleisjes maken plaats voor gestapelde graven in flatgebouwen. De nieuwste doden hebben een rijtjeskruis gekregen. De crisis nivelleert ook hier, blijkt er toch rechtvaardigheid in de nieuwe dood.
Grotere kaart weergeven
____________________________________________________________________
Cemiterio dos Prazeres betekent het kerkhof van plezier, genoemd naar de wijk Prazeres in Lissabon. Het kerkhof is opgericht na een cholera-epidemie in 1833 en is de eerste in zijn soort in Portugal.
Het kerkhof ligt aan het eindpunt van de historische tram 28.
Meer foto's op: www.stefaniavanlieshout.com