Op de fiets naar Odessa - deel 2
West Oekraine
Oekraïne
Jeroenkleiberg
Op de fiets naar Odessa - deel 2
Het land en de mensen
De Karpaten zijn misschien wel het mooiste deel van dit land. In dit bergland leven de Hutzul. Zij leven een rustig en teruggetrokken agrarisch bestaan. Koeien genieten van het sappige groene gras dat tegen de hellingen groeit. Ganzen worden door babushka's in kleurige jurken met bezems de rommelige erven op gedreven. De mensen wonen in houten huizen, die zijn afgewerkt met geometrische patronen van hout en tin. Men is hier religieus, als het aantal kerken daar een maatstaf van kan zijn. Zo niet, dan wel het aantal kerken dat er nog (van hout) wordt gebouwd. Buiten de Karpaten verdwijnen de kuddes koeien en de houten huizen langzaam uit het beeld. De mensen hier lijken er twee favoriete tijdsbestedingen op na te houden. 1: het uitlaten van hun een of twee koeien en 2: het voor het huis zitten en het leven aanschouwen. Als fietser zijn wij vaak maar enkele seconden onderdeel van dit leven. Zelfs die paar seconden zijn genoeg voor een hartelijke lach, waarbij vele gouden tanden het daglicht zien. Hoe dichter we Odessa naderen hoe armer het land lijkt te worden. Hoe meer ook de alcohol een probleem begint te vormen. Was er eerst alleen maar pivo, verderop zien we vodka met liters tegelijk worden weggetankt. Floor was getuige van een buschauffeur die om 9.00 uur 's ochtends een beker vodka achterover sloeg en daarna weer doodleuk in zijn met passagiers gevulde bus stapte. Wij houden het overdag verantwoord bij water en het verfrissende, van oud gebrouwen kvas.
Oekraïners zijn (bijna) zonder uitzondering vriendelijke en hartelijke mensen. Het kost soms even wat moeite om door het scherm van communisme residu heen te breken. Vaak zakt het scherm na het praten van een paar woorden Oekraïens en het besef dat we inderdaad zo leip zijn om te zijn komen fietsen. Dan krijg je slaapplekken, cadeautjes en verfrissingen aangeboden en willen ze allemaal weten waar je vandaan komt en waar je naar toe gaat. Niet dat het geheel duidelijk is wat er allemaal precies wordt gezegd en gevraagd, want gedurende onze tijd in de Oekraïne zijn we welgeteld een persoon tegengekomen die (vloeiend) Engels sprak. Het eten in de zeldzame restaurants was daarom ook iedere keer een uitdaging, want probeer maar eens wat te bestellen van een menu in Cyrillisch Schrift, waarvan driekwart niet eens beschikbaar is. Op de weg worden we steevast aangestaard, soms nagezwaaid, vaker succes toegetoeterd, maar vooral toegelachen als we met een welgemeend 'dobry den' langs komen rijden.
Wat niet onvermeld mag blijven is de kenmerkende schoonheid van de Oekraïense vrouwen. Het is bij hen ongelooflijk hoe zij bezig zijn met hun uiterlijk. Zowel in de stad als op het platteland paraderen zij in de meest hippe kleding, vaak van het type kort rokje, en op ultiem hoge hakken. Het maakt niet uit dat de ondergrond zich niet leent voor deze hakken, op hoge hakken zal er gelopen moeten worden. Helaas treedt er vaker wel dan niet een vrij dramatische en onverklaarbare metamorfose van 'babe' tot 'babushka' op, wanneer er wordt getrouwd en er een of meerdere kinderen op de wereld zijn gezet. Dan is de babe op op hoge hakken gemetamorfiseerd tot een vaak wat dikkere dame in een vormloze gekleurde (bloemetjes) jurk, met roodgeverfd kort haar en gebit vol gouden tanden. We kunnen hier heel correct gaan doen door het ook over de man te hebben, maar die overgang is bij lange na niet zo dramatisch. Daarnaast lopen de meest mannen niet in korte rokjes en op hoge hakken.
De wegen en de gebruikers
Het begrip 'slecht wegdek' heeft in de Oekraïne een geheel andere betekenis gekregen. Er kan worden geconcludeerd dat er tussen de (grote en diepe) gaten soms asfalt ligt. De verscheidenheid aan wegdek kent ook geen grenzen, alhoewel vlak en strak asfalt een zeldzaamheid is. Op de fiets moeten zandwegen, kinderkopjes, gravel, modder, gaten, asfalt met de viscositeit van kauwgum, grint en lossen keien worden getrotseerd. Het is bijzonder af te raden om na of tijdens een regenbui op een zandweg te rijden, want dan loop je gegarandeerd tot de assen van je wielen en tot boven je enkels vast. Zelfs de onverwoestbare lada kan dan niet meer verder. Dan blijft de berm bestaande uit doornstruiken en miljoenen muggen als enige optie over. Als je dan van top tot teen onder de modder zit, is het geen pretje om aan te komen in een hotel waar ze geen stromend water hebben.
De (rustige) wegen worden voornamelijk bereden door lada's in alle kleuren en grote stinkende vrachtwagen van het wereldberoemde merk Kamaz. Een groot deel van dit verkeer hoor je al van verre aan komen ratelen, grommen, piepen en kraken. Het is wonderbaarlijk te noemen dat sommige auto's überhaupt nog rijden. Vrachtwagens die in Nederland en Duitsland al 15 jaar geleden zijn afgeschreven, leven in de Oekraïne nog een 'plezierig' tweede leven. Buiten het lawaai en de stank is het verkeer boven verwachting sociaal tegen ons fietsers. Er wordt afstand gehouden en met (overbodig) getoeter wordt hun komst aangekondigd. Andere gebruikers van de weg zijn de vele koeien, stieren, paarden, schapen, geiten, ganzen, kippen, kalkoenen, oude suïcidale vrouwtjes, honden en katten. Het zou kunnen zijn dat alle beren, wolven en ander inmiddels zijn doodgereden of naar elders zijn verhuisd, want deze hebben zich helaas niet laten zien.
Foto's
