Hindoestanen vieren nieuwjaar
Rood, groen en geel poeder vliegt door de lucht, gekleurde handen besmeren de gezichten van de dansende en zingende menigte. Dit weekend werd het Hindoestaanse nieuwjaar uitbundig gevierd op de straten van Den Haag en Rotterdam. Vandaag wordt de viering afgesloten.
Vrijdag begon de Holi Phagua, ook wel het Holifeest genoemd, met
een traditionele Holika, oftewel verbranding. Tijdens dit ritueel
wordt een rieten pop verbrand, symbool voor de overwinning op het
kwaad. Het begin van het – volgens Hindoestaanse telling – jaar
2065 werd wereldwijd door meer dan een miljard mensen gevierd met
zang, dans, versnaperingen en het strooien van gekleurd poeder en
parfum.
In Nederland
wonen ongeveer 160.000 Hindoestanen, die voornamelijk uit Suriname
afkomstig zijn. De meesten hebben een tweede thuis gevonden in de
steden Rotterdam
en Den
Haag. In Rotterdam
spoot de fontein op het Hofplein een aantal dagen rood water ter
viering van het Hindoestaanse feest. Ook Den Haag heeft zijn
Hindoestaanse bevolking een financieel steuntje in de rug gegeven
om het feest breed uit te vieren.
Waar komen de gebruiken van de Holika (verbranding) en het
poedergooien eigenlijk vandaan?
Er was eens een koning die onsterfelijk wilde zijn. Zijn wens werd
vervuld met de woorden: ‘je kunt niet langer gedood worden door een
mens, noch door een dier, noch binnen noch buiten, noch in de lucht
noch op de grond, noch overdag noch 's avonds, noch door een wapen
noch door een vloek of spreuk.’ De bevolking werd opgedragen de
koning als een god te aanbidden. Uit angst gehoorzaamde iedereen.
De zoon van de koning vertikte het echter zijn god Vishnu in de
steek te laten en zijn vader te vereren.
Vishnu
De koning deed verschillende vergeefse pogingen om zijn zoon te
doden – de god Vishnu had het op zich genomen om hem te beschermen.
Vervolgens kwam de zus van de koning, Holika, met een snood plan om
de jongen van het leven te beroven. Zij overtuigde hem samen met
haar de brandstapel op te gaan als offer voor Vishnu. Holika zou
echter dankzij een brandwerend toverkleed ongedeerd blijven. Het
pakte anders uit: de jongen overleefde het offer en Holika werd
gedood. Diezelfde dag verscheen Vishnu als half mens/half dier en
verscheurde de koning met zijn klauwen. Sindsdien wordt ‘Holika’
één keer per jaar verbrand om de overwinning op het kwaad te
vieren.
Kleur van liefde
Achter het gooien van gekleurd poeder zouden verschillende
betekenissen zitten. Een van de bekendste verhalen heeft betrekking
op de liefde van de donker gekleurde god Krishna voor de blanke
godin Radha. Krishna zou bij zijn moeder geklaagd hebben over zijn
huidskleur. Krishna's moeder bestrooide daarom beide geliefden met
dezelfde kleur poeder om duidelijk te maken dat de liefde maar één
kleur kent.
