Cultureel erfgoed of dierenleed? Zo kijkt schrijver Auke Hulst tegen rodeo's aan
De meningen over rodeo’s zijn verdeeld. Voorstanders zullen zeggen dat het onderdeel is van een cultuur. Tegenstanders zullen zeggen dat het dierenmishandeling is. Schrijver Auke Hulst reisde voor Columbus Travel af naar de Amerikaanse staat Montana, en zag met eigen ogen hoe zo’n rodeo er aan toegaat. Dit zegt hij erover.
Wat vind jij van het fenomeen rodeo?
‘Voor aanvang van mijn reis had ik sterke bedenkingen. Zeker met
het oog op dierenleed. In de media zie je vaak heftige beelden, van
dieren die zwaargewond raken. In Nederland
zijn rodeo’s zelfs verboden. Ik stond er dus niet neutraal in. Maar
ik wilde het wél zien. In de praktijk bleek het echter mee te
vallen. Rodeo’s zijn onderhevig aan allerlei regels, in het leven
geroepen door Amerikaanse dierenwelzijnorganisaties. Sporen moeten
bijvoorbeeld worden afgerond. Ze mogen geen scherpe punten hebben,
wat fijner is voor de dieren. Uiteindelijk is de enige gewonde die
ik heb gezien een jongen. Niet een stier. Het viel dus eigenlijk
wel mee.’
Hoe zit het nu met die bedenkingen?
‘Ik heb nog steeds bedenkingen. Maar ik ging ervan uit dat het dieronvriendelijker zou zijn. Tuurlijk, sommige ranches staan als slechter bekend. Die heb ik zelf niet gezien. Mijn andere bedenking heeft te maken met het feit dat de rodeo een viering is van de Amerikaanse cultuur. Het sfeertje eromheen valt samen met witte mensen van het platteland, die christelijk, patriarchaals en rechts zijn. Men probeert de rodeo neer te zetten als een show voor iedereen. We’re all American is de boodschap. Toch ben ik maar één zwarte Amerikaan tegengekomen. Montana is echt zo wit als maar kan. Dit aspect is juist erger dan ik me had voorgesteld. Rodeo’s gaan gepaard met nationalisme en worden dus gezien als een viering van de cultuur. Ondanks alles vond ik het opwindend om een keer mee te maken. We hadden goede plekken en ik had waardering voor de skills van de beoefenaars. Het is écht een ervaring.’
Wat weegt voor jou zwaarder: dierenwelzijn of
cultuur?
‘Zo’n stier heeft niks aan de boodschap dat het bij cultuur
hoort. Wat mij betreft weegt dierenwelzijn zwaarder. Maar dat de
rodeo door de inwoners zelf als onderdeel van hun cultuur wordt
gezien staat buiten kijf. Ze zijn er trots op. Ze zijn nog erg
bezig met de notie van het Wilde Westen, ondanks dat de
Wildwestsamenleving maar veertig jaar bestaan heeft. Door
middel van rodeo’s proberen ze dat gevoel weer op te wekken. Ik
vind het zelf een beetje kitscherig, maar het heeft ook zo zijn
charme. Er wordt echt een show van gemaakt, met een soort kermis
erbij.’
Moeten rodeo’s blijven bestaan?
‘Rodeo’s worden ontzettend gereguleerd. Toch zou ik het
begrijpen als bepaalde onderdelen worden verboden. Voor de
duidelijkheid: ik vind dus niet dat alles meteen moet worden
opgedoekt. Want waar trek je dan de lijn? Je zou dan ook kunnen
zeggen dat paardrijden mishandeling is. Een rodeo is ook niet iets
dat je zomaar kunt verbieden. Ik denk dat het altijd zal blijven
bestaan. De inwoners van Montana zullen er koste wat kost aan
vasthouden.’
Hoe raken rodeo’s hun stigma kwijt?
‘Dat er stigma’s aan vastplakken staat vast. Maar ik denk
eerlijk gezegd dat die verder rijken dan rodeo’s. Liefhebbers van
rodeo’s worden bijvoorbeeld rednecks genoemd. Zij worden
gecategoriseerd als boerenpummels, en dat zal waarschijnlijk zo
blijven. Voor fans is het een soort geuzennaam geworden. Zij
denken: we zijn wie we zijn. Het verzet tegen de sport valt
trouwens ook wel mee. Ik denk dat het bij stierenvechten
hardnekkiger is. Wij waren aanwezig bij de grootste rodeo van
Montana, en hebben geen protesten gezien.’
Hoe heb je de reis door Montana verder ervaren? Welke plekken raad je aan?
'Montana is een prachtige staat. Waar mensen echt heen móéten
gaan is Glacier National Park. De natuur in Montana is beeldschoon.
Ook de achterafweggetjes zijn speciaal. De staat is er echt één die
zich leent voor reizen buiten de gebaande paden. Vlak bij de grens
met buurstaat
Idaho belandden we bijvoorbeeld op een kronkelweg in de bossen
en kwamen we bij ghost towns (verlaten dorpen) uit. Heel
speciaal. Het bijzonderste aan Montana vind ik toch wel de mensen.
We zijn heel erg boeiende figuren tegengekomen. Probeer dus in
contact te komen met de locals! Zij vertellen je de verhalen. De
landschappen zijn natuurlijk prachtig, maar het zijn toch echt de
inwoners die je meer diepgang kunnen bieden.’
Meer lezen over Montana, rodeo's en ghost towns?
Je leest de Montanareportage van Auke en Stijn in editie 84.
Hoofdafbeelding: Stijn Hoekstra
