Castell Y Bere en de Dysynni vallei.

Deze blog is een bewerking van een artikel dat ik eerder heb geschreven, en waar ook een versie van op het web staat.  Op dat artikel heb ik echter nooit een reacties gehad, maar wellicht lag dat ook aan de desbetrefende site. Daarom alsnog een poging als mijn eerste blog.

Castell Y Bere

Aan de zuidrand van Snowdonia in Noord Wales bevndt zich de  Dysynni Vallei.  In deze vallei ligt Castell Y Bere, een kasteel ruïne, schitterend  gelegen op een rots midden in de vallei. Van hieruit heeft men uitzicht op een van de bekendste bergen van Wales, de Cadair Idris. Vrij vertaald, de zetel van Idris, een mythische reus.

Het kasteel is vrij toegankelijk, en hoewel het behoorlijk geruïneerd is, zijn het algehele plan en indeling goed te herleiden, zeker met behulp van de bordjes die in het kasteel zijn geplaatst.

Korte geschiedenis

Het kasteel is rond 1221 door de Welshe prins Llywelyn the Great gebouwd langs een belangrijke route vanaf de kust het binnenland in. Zoals de meeste inheems Welshe kastelen heeft het een onregelmatig grondplan, gedicteerd door de vorm van de rots waarop het gebouwd werd. Het is niet een massieve fortificatie met zware muren; zijn kracht ontleende het meer aan zijn positie dan aan zijn muren. De meeste torens zijn waarschijnlijk niet meer dan 2 verdiepingen hoog geweest. 

Lang heeft het kasteel niet bestaan. In de laatste Welshe strijd van Llywelyn the Last (kleinzoon van de bouwer) tegen de Engelse koning Edward I is het kasteel in april 1283 belegerd en na 9 dagen ingenomen. De Engelsen hebben het kasteel nog enige tijd in gebruik gehad en verbeterd. Tijdens de Welshe opstand van 1294 is het kasteel belegerd en  door de Welsh ingenomen en in brand gestoken. De kasteelvoogd Robert Fitz Walter was net even voor andere zaken in zuid Engeland!  En hoewel hij door Edward gesommeerd werd om als de bliksem het kasteel te ontzetten heeft dit niet meer mogen baten. Hierna wordt het kasteel niet weer in gebruik genomen. Gedurende meer dan 600 jaar is het langzamerhand vervallen en als steengroeve gebruikt.

De Dysynni vallei 

Op het hoogste punt van het kasteel bovenop de restanten van de hoofdtoren heb je een prachtig onbelemmerd uitzicht over de Dysynni vallei. Vanaf hier is goed de strategische ligging van het kasteel te herkennen. Iedereen die door de vallei het binnenland in reisde, was te zien en te onderscheppen.

Zichtbaar vanaf het kasteel is een ander opvallend element in de vallei, de Craig yr Aderyn, oftewel Bird’s rock. Op deze rots broeden aalscholvers, die normaal alleen direct aan zee nestelen. Dat de rots nu al enkele eeuwen niet meer aan de zee grenst schijnen de aalscholvers niet gemerkt te hebben.

Wandelen

De vallei is een uitstekende plek voor een wandeling. Via het kasteel door de vallei, langs de uitlopers van de heuvels en door het gehucht Llanfihangel-y-Pennant en dan terug naar de parkeerplaats bij het kasteel. Onderweg kom je een beekje tegen, de Afon Cadair, een uitstekende plek om even lekker te spetteren en af te koelen.

Mary Jones

Iets verder op de route  stuit je op de restanten van Tyn y Ddôl (het huis in de weide), het geboortehuis van Mary Jones. Zij was de dochter van een arme maar gelovige weversfamilie. Zelf had de familie geen bijbel, ze vertelden Mary verhalen uit het hoofd. Nadat Mary had leren lezen,wilde ze graag een eigen Welshe bijbel hebben. Daar heeft ze zes jaar voor gespaard. Toen ze genoeg geld had ging ze in het jaar 1800 op weg naar Bala, de dichtstbijzijnde plek waar bijbels te koop waren. Wel 40 km verderop, door de bergen. Ze ging blootsvoets, om haar schoenen te sparen.

Bij de Predikant Thomas Charles vroeg ze om een bijbel, maar deze waren uitverkocht! Thomas Charles was echter zo onder de indruk van haar doorzettingsvermogen dat hij haar één van zijn eigen bijbels gaf. Dit voorval leidde ertoe dat in 1804 de “British and foreign bible society” werd opgericht met als doel mensen in Groot Brittannië en de hele wereld van Bijbelvertalingen te voorzien.

St Michael’s Church.

Over Mary Jones is een kleine tentoonstelling in het kerkje van Llanfihangel-y-Pennant te zien. De wandelroute loopt er langs en de kerk is de moeite van het bekijken waard. Gewijd aan de aartsengel Micheal, oorspronkelijk gesticht in de vroege middeleeuwen en kern van het dorpje ( de term Llan in een Welshe plaatsnaam betekend kerk). Het is echter in de Victoriaanse tijd behoorlijk “opgeknapt”. Maar het heeft een groot gedeelte van zijn middeleeuwse uitstraling weten te behouden.

Binnen in de kerk bevindt zich naast de al genoemde tentoonstelling ook een middeleeuws doopvont, waarschijnlijk afkomstig uit de kapel van het kasteel. Een verdere bijzonderheid is een maquette van de vallei,  door de lokale bewoners gemaakt van allerlei lapjes stof. En dit levert een kleurrijk en duidelijk beeld van de omgeving.



Daarna langzaam wandelend terug naar de parkeerplaats bij het kasteel. Ben je ooit in de buurt, een aanrader! 

Meer informatie 

Sites:

www.castlewales.com  

Een door een liefhebber opgerichte site met bijna alle kastelen in Wales en een sectie over middeleeuwse kerken.

cadw.wales.gov.uk  

De site van de Cadw, de (archeologische) monumentenzorg van Wales. De Cadw geeft vele, prachtig geïllustreerde, gidsen uit van allerlei monumenten in Wales.



Lezen:

Bartlett, W.B., 2003. The Taming of the Dragon, Edward I and the Conquest of Wales. Stroud.

Davis, P.R., 1988. Castles of the Welsh Princes. Swansea.