Verhalen uit Berlijn

Door: Geenhagelslag

Geplaatst op Nov 19, 2015

Ik heb nooit goed geweten wat ik moest denken van Berlijn. Op de één of andere manier hield iets mij tegen om te gaan. Onbewust misschien een negatief beeld gekregen door beelden van de oorlog, de brand in de Reichstag tijdens geschiedenis vroeger of het oude DDR imago? Ik weet het niet.

Mijn vrienden en familie waren namelijk wel super positief. Zij kwamen met fantastische verhalen waardoor ik mij liet overhalen te gaan. En ik moet zeggen dat ik daar heel blij om ben… Zo gauw we over de Berlijnse straten liepen zag ik wat anderen al jaren voor mij hebben gezien.

Wat ben je toch een heerlijke stad. Onbekend maakt onbemind zal het wel zijn. Je bent eigenlijk heel stoer en robuust. Is het daarom dat je een beer in je stadswapen hebt staan? Ik heb mij niet gerealiseerd hoe ik eigenlijk van dat imago houd. Het zat ergens al diep in mij denk ik. Zo houd ik bijvoorbeeld van oude meubelen, lp’s en andere vintage attributen. Voorwerpen die een verhaal vertellen. Zo ook Berlijn. De stad heeft een bepaalde ruwheid over haar dat denk ik komt door haar turbulente geschiedenis.

De eerste kennismaking met deze geschiedenis kwam al onverwachts in de trein. Op de heenreis zaten we samen met een gepensioneerde man uit Hannover. Vroeger woonde hij in de DDR. Hij sprak over de koude oorlog en de impact ervan op het dagelijks leven. Het begon toen we de oude grens tussen de DDR en de BRD passeerden. Een grens waar we nu met 120 km per uur overheen vlogen maar waar vroeger iedereen moest uitstappen en zich moest ondergaan aan een zeer strenge controle. Totaal niet meer voor te stellen in deze tijd van open grenzen.

Berlijn wordt een beetje geleefd door haar grauwe verleden. In de stad zelf kun je er niet omheen. We hebben ons er dan ook compleet in gestort. Checkpoint Charlie, het monument voor de gevallen joden in Europa en de Reichstag. Ik denk dat dit niet anders kan als je er voor het eerst in Berlijn bent.

Dit zie je ook terug in de stukken Berlijnse Muur die nog op een paar plekken in de stad staan. Aan de Niederkirchnerstraße staat een authentiek stuk muur met daarbij het Topography of Terrors. Dit is een modern museum dat op de plek staat waar vroeger het voormalige Gestapo hoofdkwartier stond. Hier wordt uitgebreid verslag gedaan van de verschrikkingen van de nazi’s. Onder de indruk liepen we verder. Dan kun je beter naar de East Side Gallery gaan. Graffiti-artiesten hebben 1,3 km muur omgetoverd in kunst met belangrijke boodschappen voor haar bezoekers. Gelukkig staat deze muur er nog want in 2013 wou het stadsbestuur deze muur verwijderen. De stad kwam hier tegen in opstand waardoor de met graffiti bedekte delen er nog steeds staan.

Het meest onder de indruk waren we van het Joods museum en dan voornamelijk van de eerste 2 verdiepingen in de nieuwbouw. De ruimtes zijn minimalistisch aangekleed waardoor je weinig afleidingen hebt. Twee ruimtes wil ik benadrukken die je moet zien. In de kelder zijn 3 assen waarvan er één doodloopt in de Holocaust Tower. Dit is een pikzwarte ruimte van 24 meter hoog. Je krijgt hier een gevoel alsof je in een kerker zit. Je hoort alle geluiden van buiten en bovenin zit een kier dat daglicht toelaat. De kier met licht staat symbool voor vrijheid. Ik raad iedereen aan om hier 5 minuten te staan. Je voelt je erg klein worden. De tweede ruimte is smal en hoog en de grond is bezaaid met metalen gezichten. Je kunt hier niet stil overheen lopen en de klanken bootsen de schreeuwen van de gevallenen na. Het kunstwerk heet ‘Fallen Leaves’ of ‘Shalekhet’ (van de kunstenaar Menashe Kadishman) en is opgedragen aan alle onschuldige slachtoffers van oorlog en geweld.

De ruwheid van Berlijn komt ook goed naar voren in de mensen die over straat lopen met hun biertjes in de hand. Of de geverfde haren in de meest uiteenlopende kleuren. En wat te denken van de winkelbediende bij de KaDeWe waarbij de armen vol zitten met tatoeages. Het draagt allemaal bij aan jouw imago dat soms flegmatiek overkomt. De mensen hebben geen tijd om zich wat aan te trekken van wat anderen van ze denken. Een attitude die ik vooral interpreteer als ‘Geniet van elk moment’. En dat zouden we allemaal moeten doen.

Berlijn, je bent deels grauw en heel rauw maar in elk opzicht uniek. Uniek om je geschiedenis, uniek om je inwoners en uniek in je creativiteit. Je hebt me gegrepen en ik beloof plechtig… ik kom terug. Niet volgend jaar maar in de toekomst. Ik wil je nog beter leren kennen. We hebben geen mogelijkheid gehad om je wijken te bezoeken, je inwoners te leren kennen en je omliggende steden te bekijken. Dit gaat de volgende keer zeker gebeuren.