Rondreis van noord naar zuid

Door: Janhermens

Geplaatst op Mar 2, 2009

Aan de eettafel wordt nog elke dag voor 6 personen gedekt, terwijl ze maar met z’n vieren zijn: voor de overleden ouders wordt nog 3 jaar lang na hun overlijden aan tafel gedekt en ze krijgen ook eten opgediend!
Ouder- en voorouderverering spelen in het dagelijks leven in het hedendaagse Vietnam een grote rol. Als je jouw ouders trouw blijft eren, heb je zélf ook een goed leven! Dit geldt ook tijdens het leven, kinderen in Vietnam zorgen áltijd voor de ouders!

Op straat zien we een Boeddhistisch nonnetje. De mensen beschouwen het als hun plicht om hen te onderhouden, ze hebben dan ook altijd een bakje bij zich, dat meestal gevuld wordt met eten! Christien dacht al dat we haar moesten reanimeren omdat ze na iets gegeten te hebben, klachten op de borst leek te hebben. Maar na een kleine gift van ons, lachte ze alweer!

Tegenover ons hotel ligt een grote Katholieke kerk. De kerk is altijd afgeladen vol, zélfs buiten rondom de kerk staan nog veel mensen. Iedereen zingt en bidt mee, sommigen zitten op hun brommer maar knielen er vervolgens naast!

Zó verbazen we ons elke dag en genieten van alles dat op ons afkomt maar vooral ook van de mensen die in dit land zo vriendelijk en behulpzaam zijn, nooit schooierig.
De hotels waar we verblijven zijn superdeluxe, zélfs voor onze begrippen.
Vietnam is een communistisch land, we merken er echter niets van, maar……we weten óók niet waar we dan naar zouden moeten kijken. Mannen en vrouwen zijn in ieder geval gelijk én werken allebei, óók het zware werk is hier redelijk verdeeld!

Misschien is dit wel het meest typerende voor Vietnam: een mengeling van staatsbemoeienis (alles vóór en dóór de staat) én van eigen persoonlijke levenswijze ingegeven en gevormd door het Boeddhisme, aangevuld met het geloof in kwade en goede geesten.
De Vietnamese overheid moedigt de uitoefening van godsdienst niet aan, ze tolereert het Boeddhisme en het Katholicisme.
Zo kan het gebeuren dat ’s morgens na het ontbijt de ontbijtzaal van een hotel omgebouwd wordt tot een kerkruimte voor een Katholieke eredienst.
Evangelische en andere niet-geregistreerde groeperingen worden actief onderdrukt, ondanks het feit dat er volgens de grondwet van 1992 vrijheid van godsdienst zal zijn!
Het dagelijks leven van vele Vietnamezen is gestoeld op genoemde voorouderverering én het brengen van offers om kwade geesten goed te stemmen.
Het Boeddhisme is globaal gestoeld op de volgende zienswijzen: Het vermijden van fout gedrag, het ondernemen van het goede en het ontwikkelen van je eigen geest.

Vietnam heeft een bevolking van 86 miljoen mensen en kent een prachtige geschiedenis met heel aparte verhalen. Alle verschillende etnische groepen leven hier vredig met en naast elkaar. Niet alleen de zorg voor de ouderen, maar ook de zorg voor elkaar staan hier hoog aangeschreven.
Er wonen 7 miljoen Katholieken en 2 miljoen Christenen, beide vooral onder de afgelegen bergvolken. De afgelopen tien jaar is het aantal leden van de katholieke Kerk in Vietnam met 14,4% gestegen, dit ondanks de beperkingen van het Vietnamese communistische bewind.


Tijdens onze rondreis door Vietnam in oktober 2008 hebben we wél gezien dat de oorlog tegen de Amerikanen veel leed heeft berokkend en de plaatsen die we bezocht hebben, hebben ons duidelijk gemaakt dat deze oorlog zinloos was. Zélfs de bevolking van het toenmalige Zuid Vietnam was tégen én tegelijkertijd slachtoffer van deze oorlog omdat ze toch al niets te vertellen hadden. De machthebbers van toen hadden alles in hun bezit, de bevolking zelf had een armoedig leven.
Overal in het land zie je nú nog de gevolgen van deze oorlog: veel verlamden, mensen zonder benen en verbrande gezichten, vooral rond My Son, het gebied waar de Amerikanen de beruchte fosfor- en napalmbommen gooiden. Deze verwoesting is, nu na ruim 30 jaar, niet alleen aan de mensen te zien, maar ook nog steeds in het landschap. De Amerikanen hadden maar één mogelijkheid om de Viet Cong te stoppen, maar die was wel erg rigoureus.
Na de overwinning van de Viet Cong, het noorden dus, werd het zuiden behoorlijk afgeknepen, veel hoger opgeleiden werden gevangen gezet of ontvluchtten het land, denk maar aan de beelden van de bootvluchtelingen die vaak midden op zee verdronken! In het noorden, het toenmalige Noord Vietnam, wordt deze oorlog en de overwinning enorm verheerlijkt in de vorm van diverse musea waar alles wat de Amerikanen achterlieten tentoongesteld wordt. Ze zijn er maar wát trots op, wij mogen zélfs dé oorlogsheld van het land de hand geven!
Bij een van onze wandelingen door de rijstvelden en tussen de gewone eenvoudige mensen, spreekt een oudere man ons aan en we hebben in ons beste Frans met hem gesproken. Vele ouderen spreken deze taal nog, Vietnam was tot 1954 een Franse kolonie. Hij laat ons zijn littekens zien die hij aan de oorlog heeft overgehouden.

Het wegennet van Vietnam is verzorgd, de wegen keurig geasfalteerd. We begrijpen wel waarom we er steeds zo lang over doen om van de ene naar de andere plaats te komen: de maximum snelheden liggen erg laag en zélfs op autowegen mogen fietsers en voetgangers komen!
Het verkeer is erg chaotisch. Voorrang? Dat woord kennen ze niet! Alles gaat rechtdoor en op kruisingen geldt het recht van de snelste, de sterkste of de slimste! Springt een stoplicht op groen, lijkt het alsof ze allemaal op groen springen want van alle kanten schieten ze weer rechtdoor!
Als we door de straten lopen, moeten we ons niet alleen bukken voor de bomen maar ook voor de stroomkabels, die lopen hier allemaal bovengronds. De bundels zijn soms zó dik dat het lijkt alsof het halve land illegaal stroom aftapt.
De wegen in de stad zijn ontzettend breed en druk, er rijden hier 3.500.000 brommers rond! Van muggen hebben we nauwelijks last gehad, die zijn er blijkbaar véél minder dan fietsen en brommers! De kans dat je bij het oversteken de overkant haalt, lijkt soms erg klein! Het lijkt levensgevaarlijk maar als je het systeem door hebt, lukt het al vrij snel. Het voelt in ieder geval avontuurlijk!
Maar, hoe arm de mensen vaak ook wonen, ze hebben wél een brommer en een t.v., óók in de meest armzalige huisjes van stro en karton. Vervoer, dus een brommertje, is in dit land van levensbelang.

Gisteravond hebben we door het park tegenover het hotel gelopen, óók daar moet je oppassen niet omver gelopen te worden door joggers, armen die opzij zwaaien e.d. Iedereen hier gaat 2x per dag joggen en ze doen dit op een manier zoals ze zich ook in het verkeer gedragen!
Verlamden en anderszins gebrekkigen vervoeren zichzelf op een zelf gemaakt karretje! Bolderwagens zie je hier in alle modellen! Oók deze mensen zijn desondanks in staat je zo maar van de sokken te rijden!

Door het drukke verkeer in combinatie met het broeierige weer, is er een enorme luchtvervuiling, veel mensen lopen en rijden dan ook met mondkapjes voor. Het aantal brommertjes is gigantisch en dan staan de meeste nog op de stoep geparkeerd!
Onderweg buiten de stad, zien we veel meisjes met hele grote mondkapjes, het lijken wel gezichtsmaskers. Onze gids vertelt dat dit tegen de zon is. Het hoogste schoonheidsideaal is hier ‘zo blank mogelijk’, daarom dragen ook veel meisjes handschoenen tot in de oksels! De vrouwen dragen bovendien vaak teenkousen, sokken met échte tenen erin, want anders kunnen ze de slippers niet aan! Vaak moeten we lachen om dit soort combinaties.

Het belangrijkste bestaansmiddel in Vietnam is de landbouw, gevolgd door visserij en toerisme. Het land heeft veel te bieden: koffie, thee, rubber, vruchten, vis en rijst.
Sinds een jaar of tien gaat het de mensen in heel Vietnam stukken beter, hoewel nog steeds 50% van de bevolking armoedig leeft. De mensen mogen sinds die tijd ook eigen bezit hebben in de vorm van een woning, grond en een handeltje. Soms lijkt het zelfs alsof iedere Vietnamees een eigen handeltje heeft!
Desondanks zijn de verschillen tussen arm en rijk nog steeds érg groot, óók wij merken dat aan den lijve in de vele hotels. Het verschil tussen het ene en het andere hotel zit vaak alleen maar in de dikte van de handdoeken of de grootte van de spiegel. Christien’s orange juice word met de hand geperst, terwijl wij een echte electrische Philips waterkoker op de kamer hebben. Niet dat je daar sinaasappels mee zou kunnen persen, maar tóch!

Ná de oorlog (1975) werden er in korte tijd veel kinderen geboren, de populatie steeg van 20 naar 86 miljoen nu. Thans is er een wet die slechts 2 kinderen toestaat! Het hebben van kinderen is een hoog goed, ook gezien de zorg voor de ouderen.
De mensen zijn moeilijk op leeftijd te schatten, ze zijn al vroeg volwassen en na hun 30ste zien ze er al vaak ouder uit. Je ziet overal in Vietnam véél kinderen en veel oudere mensen, de generatie rond de 50 is echter erg klein, velen van hen sneuvelden tijdens de oorlog. Je merkt duidelijk dat er een generatie weg is!

Het dagelijkse voedsel bestaat voornamelijk uit rijst en vis. Als je het je als boer kunt veroorloven, heb je hier een waterbuffel die de ploeg door de modderige velden trekt, zo niet dan moet het met de hand en dat is heel zwaar werk!
Op de markt zie je veel vis, ze worden ter plekke schoon gemaakt, maar krijgen eerst een klap met een echte honkbalknuppel. Vissen worden hier altijd levend verkocht! Verser kan net niet, maar die klap!?!
Christien bestelt in een restaurant een vis, en we horen uit de keuken opeens zoveel lawaai, dat we zéker weten dat hij dood is! Of zouden ze hem gemist hebben, maar dán was het beslist mijn kip! Lastig werd het pas toen we zoveel voor ons onbekende vissen zagen, men geen Engels sprak en er zélfs geen menukaart was. We moesten het maar aanwijzen en zeggen hoeveel!
In de rijstvelden worden trouwens ook vissen uitgezet om het ongedierte er tussenuit te eten, zélfs slangen om de ratten te vangen. Als ze vet genoeg zijn, worden ze gevangen en verkocht. Je ziet ze dus óók vissen in de rijstvelden!
Rijstepap met vis: rijstepap met allemaal verschillende soorten vis erin? Het smaakt geweldig!
Van rijst wordt ook wijn gemaakt, een sterk soort voor mannen (40% alcohol) en een die voor de vrouwen is (20%). Hier is dus wél een duidelijk verschil tussen man en vrouw!

In Vietnam kent men 3 soorten water: rivierwater om je in te wassen, kraanwater om in te koken en flessenwater om te drinken. Er zijn echter nog veel plekken in het land waar men slechts één soort water kent!

Vooral op en langs de oevers van de rivieren zagen we toch heel wat armoede, veel Vietnamezen wonen en werken op en aan het water. Maar altijd zijn ze vrolijk en vriendelijk en vinden het prachtig als je naar ze kijkt en zwaait.
Op de markten vinden ze het prachtig als je hun koopwaar bekijkt. Wat we daar allemaal zagen was vaak een beestenboel: het vlees ligt open en bloot in de buitenlucht, varkenskoppen en varkenspoten en een heleboel dat wij niet meer kennen, maar zoals het bij ons 50 jaar geleden ook nog mocht! Vrouwen én mannen lopen hier vaak in kleren waar wij in zouden slapen.

We hebben een fijne vakantie gehad, Vietnam kunnen we iedereen aanraden. Over een paar jaar zal het totaal veranderd zijn, de economie gaat er als een trein, en ze richten zich enorm op de ontwikkeling van het toerisme. Er wordt dus gigantisch veel gebouwd in deze sector! Milieu en natuur komen daarbij nog vaak op de tweede plaats. Jammer hierbij is dat vele prachtige stranden dreigen te verdwijnen doordat men het koraal voor de kust weghaalt om er stenen en cement van te maken. We hadden dit op Bali ook al gezien, het strand is dan opeens helemaal weggeslagen door de golven die niet meer door het koraal gebroken worden.
De mensen zijn erg vriendelijk en behulpzaam, vooral in het zuiden.
De tegenstelling noord-zuid bestaat nog steeds, in ieder geval bij veel zuiderlingen van binnen! Het noorden neemt de beslissingen en dat hebben wij vaak gemerkt!

Door Vietnam te bezoeken, is veel voor ons herkenbaar en voelbaar geworden. Eerder schreven we al over de laatste oorlog en de gevolgen ervan. Een film of een boek geeft altijd maar een beperkt beeld! Dit geldt natuurlijk voor veel (vakantie-)landen