Met horten en stoten door Turkmenistan

Door: Bartjroth

Geplaatst op May 19, 2013

Na een korte nacht, ik had besloten nog wat stoom af te blazen in de bar van het hotel en lag pas rond 3 uur op bed, stond de volgende morgen om 9 uur mijn gids klaar. Dat is verplicht als je met je eigen auto door Turkmenistan rijdt. Het was een jongen van een jaar of 23 en hij heette Max. Gelukkig sprak hij redelijk Engels. Eén van de eerste dingen die hij tegen me zei was dat hij gedurende 3 dagen maar 2 uur geslapen had. Dat leek me wat overdreven, maar erg hoopgevend was het niet. We hadden die dag een tocht van 12 uur voor de boeg, van Turkmenbaci naar Asjchabat. Maar ik merkte niks van zijn klaarblijkelijke slaaptekort en hij was zelfs een leuke gesprekspartner. Het bleek dat hij, hoewel hij toch in een behoorlijk gesloten land woont, goed op de hoogte was o.a. westerse muziek en technologie (zoals whatsapp messenger voor smartphones, hoewel dat daar geblokt is). Hij kende zelfs één van de nummers van Anouk (en dit was een paar weken voor het songfestival)!

De weg was bizar slecht. Het kostte me opperste concentratie om de auto niet aan diggelen te rijden. De kraters in de weg vallen eigenlijk nog wel mee omdat je ze vrij makkelijk kan spotten. De opstaande randen in het asfalt, dwars op de rijrichting en soms zo hoog als een forse trottoirrand, zijn echt rampzalig voor een chauffeur die de weg (het wegdek) niet goed kent. Omdat het asfalt alle tinten grijs heeft en er allerlei, zacht gezegd, oneffenheden in zitten, zijn die opstaande randen moeilijk te spotten. Ik kon niet voorkomen dat Sammy af en toe echt harde klappen kreeg. Het is een klein wonder dat ie onbeschadigd uit de strijd is gekomen. Ik weet niet hoe sommige lokale mensen me met 100 voorbij konden scheuren op stukken waar ik maar 40 reed. Zelfs al kennen ze de weg beter dan ik. En dan te bedenken dat ik bij de douane ook nog 200 dollar wegenbelasting had moeten betalen!

Voor het eerst in m'n leven reed ik door een woestijn. Overal liepen kamelen rond, die een voorkeur leken te hebben voor de weg boven het zand. Maar voor mij was het geweldig die dieren zo te zien. Toen ik Max vertelde hoe bijzonder het voor me was om vrij rondlopende kamelen te zien, begon hij ook schapen, koeien en geiten aan te wijzen. In de verte zag ik een fata morgana. Waarschijnlijk niks bijzonders als je vaker in woestijnen bent geweest, maar ik vond het wel heel verwonderlijk: ver weg net boven het zand zag ik een zwevend eilandje met, zo leek het, bomen erop.

Helaas had ik zoveel haast en waren de wegen zo slecht dat ik nauwelijks tijd had van het land te genieten. Ik had nog maar 4 dagen om het land te doorkruisen, 3 eigenlijk met één reservedag, en dat betekende elke dag 8 tot 12 uur in auto zitten. Op een gegeven moment liet ik Max rijden want hij had verteld dat ie met z'n eigen auto in 6 uur de afstand aflegde die ons zeker 10 of 12 uur leek te gaan kosten. En dat ging uitermate goed, totdat hij de weg niet meer leek te vinden. We reden een paar keer verkeerd, maar met behulp van google maps op m'n mobieltje konden we de weg weer terugvinden. Daarnaast begon het me op te vallen dat hij soms hele stukken heel langzaam reed, en andere stukken weer snel. Uiteindelijk begon hij echt te slingeren en raakte een paar keer bijna een boom en andere auto's. Ik dacht dat hij misschien nachtblind was. Toen herinnerde ik me wat hij die ochtend tegen me gezegd had. Hij had een zwaar slaaptekort en was volkomen uitgeput. Dus hebben we maar even van plaats gewisseld.

Ondanks dat de rit met Max, en later met een andere gids, voor de rest wel prima was, moet ik zeggen dat Turkmenistan één van de weinige landen is waar ik voorlopig niet naartoe terug zou willen. Nadrukkelijk moet ik erbij vermelden dat ik niet de tijd had het land goed te bekijken. En de mensen die ik tegenkwam waren allemaal erg aardig. Maar de overheid is zeer repressief, maakt het buitenlanders ontzettend moeilijk en schudt de dollars uit je zakken waar je bij staat.

Ik had vanuit Nederland gehoord dat de president van z'n paard was gemieterd tijdens een paardenrace. Desondanks kreeg hij de eerste prijs uitgereikt. Het publiek werd gedwongen alle opnames van de val te wissen. Maar één waaghals had stiekem het filmpje bewaard en dat verscheen op internet. In Turkmenistan zelf wist niemand verder van dit voorval. Toen ik dit wilde vertellen aan een man die ik inmiddels een beetje kende, verbleekte hij werkelijk toen ik het woord "president" uitsprak. Voor ik verder kon gaan, zei hij "no, no.", draaide zich om en liep weg. Zo bang was hij dus. Ondertussen besefte ik ook dat ik echt wat voorzichtiger moest zijn.